Vísir Sunnudagsblað - 24.12.1939, Qupperneq 8

8
VlSIR
Er þeir nálguðusl Jerúsalem var fólksstraumurinn þéttari á
þjóðveginum, og alt var þelta fólk að fara á páskahátíðina. Vms
tungumál voru töluð og inállýskur, en mest bar á hinni hrjúfu
mállýsku Galileanna. Margir töluðu grísku, enda sóttu margir
Gyðingar frá Grikklandi páskahátíðina, og svo virtist sem flestir
í Palestinu skildu grísku. í hópi ferðamannanna voru bæði fyrir-
menn, prestar, embættismenn og auðkýfingar, sem báru flax-
andi kápu ermalanga, en auk þess alþýða manna, sem var
klædd í úlpu, sem á voru göt fvrir höfuð og hendur. Allir voru
þeir í hvitum lcirtlum undir úlpunum, sem lialdið var saman
með breiðu og mjög löngu belti, er var vafið mörgum sinnum
um mittið og var notað einnig sem vasi. Konurnar voru í svipuð-
um klæðum. en þau voru síðari. Á fótum höfðu allir ylskó og
vefjarhött á liöfði, það var mjög skemtileg sjón að sjá alla þessa
ferðalanga, gangandi, akandi eða ríðandi á ösnum, alstaðar á
veginum svo langt sem augað eygði, enda veitti ekki af því að fá
einhverja tilbreytni i nágrenni Jerúsalem, sem aðallega var grýtt
og sendin eyðimörk, með einstaka olífuviðarlundum.
Múhameðskur kallari, kallar tii
guðsþjónustu ofan úr mjóturni
(minaret) einnar moskunnar.
Nú sáu þeir Jerúsalem greinilega. Frammundan þeim snar-
hallaði veginum niður á við, en þvínæst lá liann álíka brattur
upp að borginni sjálfri. Nokkrum árum síðar stóð þarna róm-
verskur lier, og hlakkaði yfir öllu því mikla herfangi, sem hiði
hans í borginni. í vestri gnæfði böll Herodesar og turnarnir þrír
risu liátt yfir bæinn, en höll þessa hafði liann byggja látið í því
augnamiði að hún vitnaði um mikilleik lians og veldi og stæðist
alla skemdastarfsemi. Það, sem mesta athygli vakti var þó gullna
musterið í austurhluta bæjarins, sein lá mjög hátt, og svo voru
marmaraveggirnir gulli skreyttir að musterið líktist frekast djásni
ofan á konungskórónu.
Stuftu seinna þeystu þeir í gegnum hæjarhliðið og inn í borg-
ina. Hinar þröngu og bröttu götur voru fyltar ótölulegum mann-
grúa, en alt. fékk fóllc þetta húsaskjól, enda stóðu allar dyr opnar
og borgararnir gerðu sér engan mannamun eða tóku tillit til þess
hvort i hlut átti fátækur eða rikur. Landssljórinn bjó i höll Hero-
desar og þangáð hleypti Valerius hesli sínum. Höllin var harla
fögur eins og allar þær byggingar, sem þessi voldugi maður lét
reisa. Frá turnunum, þremur, sem stóðu á miklum marmara-
björgum lá mikill múrveggur, en á bak við hann lá garðurinn
víðfrægi, með tilbúnum vötnurn og fágætum jurtagróðri. Inni í
höllinni sjálfri var mikið af marmaratröppum og skrautlegum
súlum, cn þar var Valerius leiddur fyrir Pilatus, og færði liann
honum kveðjur og bréf frá keisaranum. Þeir dvöldu saman langt
fram á kvöld og bar Pilatus sig upp við Valerius og gerði honum
grein fyrir vandræðum sínum, og þeim erfiðleikum, sem voru
því samfara að halda uppi lögum og reglum meðal Gyðinga.
Ávalt urðu einhverjir árekstrar, og hófust þeir með því, að er
liann kom þangað i fvrstu lét liann herdeildirnar lialda inn í borg-
ina undir arnarfánanum, og olli það mestu æsingum meðal Gyð-
inga, Þá var gullinn örn settur a inusterið, en það leiddi til óeirða
og klögumála til Rómar. Allaf braut liann i bága við trú Gyðinga,
en kelsarinn var svo undanlátssamur við þá, að aðstaða hans varð
enn erfiðari, epda kvaðst hatm stundum ekki yitu hvað til bvagðs
skyldi taka.
Dnginn eftir skoðftði Yaleríús þorgina í fylgd með höfuðsmann-í
inum. Þeir fóru upp í kastalann, Antonie, sein lá norðanvert við
musterið, en á honum voru fjórar turnbyggingar i hornunum, og
var þarna setuliðsstöð, en einmitt hér gátu liersveitirnar haft
musterið á valdi sínu, en musterið var miðsetur hæjarins. Að öll-
um görðum meðtöldum hafði musterið 7 ekrur lands til umráða.
Umhverfis musterið lá múr mikill, en er komið var inn um hlið
eitt mikið tók við forgarður heiðingjanna, en þar voru mikil
súlnagöng fagurlega skreytt. Hér voru fórnardýrin seld, — dúfur
fátælclingunum. Hér var peningum skift og musteristollur greidd-
ur. Hér koniu hinir skriftlærðu saman, — rabbinarnir, — læri-
sveinar þeirra, sem lærðu fjölþættar skýringar á ritningunni, við-
auka og trúarlegar siðareglur. Hér voru Farisearnir, sem héldu
fastast við siðareglurnar, horaðir af föstum, og liér fluttu þeir
bænir sinar horfandi til himins. Ræðumenn náðu liér til eyrna
fólksins, og oft héldu þeir liarðvitugar æsingaræður gegn liinu
rómverska valdi, eða hvöttu lýðinn til þess að þreyja þolinmóðan
eftir Messiasarríkinu. Innan um allan þennan sæg gengu svo varð-
menn úr musterisvarðliðinu, aftur og fram. Þeir voru allmargir,
enda höfðu þeir með liöndum umsjá musterisins og lokuðu hlið-
unum á kvöldin, en hurðirnar í stóra hliðinu að framanverðu
voru svo þungar að 20 menn þurfti til þess að lolca þeim. Frá for-
garði musterisins lágu hreiðar tröppur að steingirðingu, en á henni
voru lilið slegin gulli og silfri. Allr þeir, sem ekki voru Gyðingar
fengu ekki að fara lengra, og þar stóð letrað: „Enginn, sem óum-
skorinn er, má fara inn á svæðið innan viðgirðinguna. Brotáþessu
varða dauðarefsiiigu.“ Innan við þessa girðingu var forgarður
kvennanna og þar innan við Israelitanna, en allra inst og i enn
einni múrgirðingu lá musterið, en þangað máttu prestarnir einir
fara. Þar var brennifórnaraltarið, en hak við það gnæfði musterið,
bygt úr marmara og skreytt með gullplötum.
Frá öllu þessu skýrði höfuðsmaðurinn og ennfremur frá því að
20.000 prestar þjónuðu þarna til skiftis nokkurar vikur á ári
liverju, en á öðrum timum ársins unnu þeir eins og rabbinarnir
að landbúnaði eða iðnaði. Á hverjum morgni gengu þeir fram á
riðið við forgarðimi, klæddir siðum prestabúningi, háru fram
brennifórnir og blessuðu lýðinn. Alt Jietta fór fram nákvæmlega
eftir siðareglunum, með því að ella varð þvi takmarki ekki náð
að musterið væri ósaurgað, þannig að guð gæti búið þar meðal
barna sinna.
Nú sá Valerius að fólkið vék með lotningu til hliðar, og hann
fékk sfrax skýringu á þessu, með því að æðstu prestarnir komu
yfir torgið með liði sínu. í rauninni var æðsti presturinn að eins
einn, en Rómverjar höfðu vikið svo mörgum þeirra frá störfum,
að um þetta leyti voru þeir margir. Þeir áttu sæti i ráðinu ásamt
öldungunum og fulltrúum hinna skriftlærðu, en ráðið var í raun-
inni stjórn landsins, háð yfirráðum Pilatusar. Einu sinni á ári fór
æðstipresturinn í fullum skrúða einn í liið allrahelgasta og dreifði
þar blóði friðþægingarfórnarinnar. Búningur æðsta prestsins var
nú einnig saurgaður með því að Rómverjar höfðu hann i sínum
vörslum, en létu liann af hendi er hátíðaliöldin fóru fram.
Þeir félagarnir liéldu nú aftur í borgina og lögðu leið sína að
austurhliðinu, sem vissi að Oliufjallinu, þar sem vegurinn til Je-
richo lá. Þar sáu þeir einkennilega sjón. Fólksfjöldi mikill var þar
saman kominn, sem hrópaði og söng, veifaði pálmaviðargreinum
yfir höfði sér, eða slráði blómum og breiddi klæði sín á veginn,
en allra augu beindust að manni einum, sem kom ríðandi á asna,
og á eftir honum geklc fagnandi mannfjöldi. Valerius lieyrði að
hrópað var: „Það er spámaðurinn frá Nazareth“, og óðara livarf
höfuðsmaðurinn i mannfjöldann. — Seinna um kvöldið skýrði
höfuðsmaðurinn honum frá því, Iirærður í huga, að ekki væru það
allir i borginni, sem fögnuðu komu spámannsins, en vildu hann
jafnvel feigan. Væru það einkum kredduföstustu Gyðingarnir,
Farisearnir, sem sem æstu lýðinn, og reyndu nú hvorttveggja i
senn að beita æðstuprestunum og hinum hötuðu rómversku yfir-
völdum gegn honum. Höfuðsmaðurinn var hnugginn mjög og
liélt enn út í borgina ,til þess að leita fvrir sér um hvað unt væri
að gera honum til bjargar.
Valerius sat kyr, og hugsaði um þessa einkennilegu og öfgafullu
þjóð, sem hafði trú að stjórnmálum og stjórnmál að trú, með þvi
að alt bygðist á trú. Annaðhvort urðu Rómverjar að láta af
völdum í landinu eða að brjóta allan mótþróa á bak aftur með
pfbeldi og sundra þjóðinni.
Hálfri öld seínna hurfw flómye,r|ar að þvi r^Si.
(Lauslega þýtt),
•#»