Tíminn Sunnudagsblað - 18.03.1962, Blaðsíða 3

BaSHerbergi frá því um 1800, — mjög stílhreint og svo stórt, að það hefði verið
hægt að halda dansleik þar.
Vinsælasta baðkerið meðal betri
bor.gara fyrir um iþað bil einni öld
var baðker úr mahogni, sem klætt
var innan með blýi. Það var útskorið
og flúrað í afar við'hafnarmiklum
stíl og oft með innrömmuðu málverki,
sem baðandinn gat horft á, sér til
yndisauka, meðan hann þreif sig.
Þessi baðker hafa hlotið að vera ó-
hemju dýr, og ekki hafa þau verið
handhæg í flutningum: Hinn enski
forsætisráðherra John Russel átti
eitt slíkt, sem vó hvorki meira né
minna en þúsund kíló. Hinn frægi
starfsbróðir hans Disraeli hafði hins
vegar meira dálæti á steypibaðinu,
en hann var — eftir frásögn konu
hans — svo vatnshræddur, að hann
þorði aldrei að taka bað, nema þeg-
ar hún var nærstödd, og sjálfur
þorði hann ekki að skrúfa frá, held-
ur varg hún alltaf að gera það.
Þessi hræðsla hans verður skiljan
legri, þegar það er haft í huga, að
vatnig varð ag vera kalt. Á þessum
tímum gat það riðið þjóðfélagslegri
virðingu ungs manns ag fullu, ef þag
varð uppvíst, að hann baðaði sig úr
heitu. Slíkt var ekki nema fyrir
væskla og smábörn. Kalda vatnig átti
ag herða manninn líkamlega og and
lega. og vatnið var látið streyma úr
sturtunni með þvílákum krafti, að
læknar ráðlögðu mönnum ag hafa
hatt á höfðinu, þegar þeir tækju sér
steypibað. en samt var talig nauð-
synlegt fyrir heilbrigði manna, að
vatnið byldi á þeim með þessuDn
krafti. Heilbrigðisfrömuður „sann-
Önnur tæki snyrtiherbergisins voru
einnig vel úr garði gerð. Til vinstri
er salerni og var þessi gerð kölluð
„sofandi Ijónið". Til hægri er tæki, sem
kallað var „demiselle" — elns konar
hengi fyrir rakáhöld o. fl.
aði“ meira ag segja, ag hrakfarir og
ömurleg örlög Napoleons stöfuðu af
því, að hann fór í heitt bað á hverj-
um degi, það hafi sljóvgag hæfileika
hans og hernaðarlega skarpskyggni,
og þess vegna hefði hann beðig ó-
sigur í orrustunni við Waterloo fyr-
ir Wellington, sem tók köld böð.
Hið þúsund kílóa baðker Russels
var auðvitað svo dýrt, að fátækling-
ar leyfðu sér ekki einu sinni ag láta
sig dreyma um það. Baðherbergi
voru þar að auki útbúin með ýmiss
feonar þægindum og „fínerí“, sem
var til þess ætlag ag auka veg og
virgingu húsbóndans. Þag voru höfð
teppi á veggjum, dýrindils glugga-
tjöld, djúplr hægindastólar og þykk
gólfteppi. Um aldamótin 1700 var
meira að segja algengt ag ausa púðri
í sjálft baðkerið. Þetta var tízka með-
al frönsku einvaldskónganna og staf-
aði af því, að þeir böðuðu sig í marm
arabaðkerum, sem voru köld og liörð
viðkomu, þótt tigin væru.
Baðkerið varð ekki eign almennings
fyrr en um 1880, er hafin var fjölda-
framleiðsla á steyptum járnkerum. í
fyrstu voru þessi baðker máluð bæði
að utan og innan, en þag hafði þann
ó'kost, að málningin hafði tilhneig-
ingu til þess að leysast upp í heitu
vatni. Stundum hélt sá, sem var að
baða sig, ag honum væri ag blæða
út, er rauð málningin leystist u.pp
í vatninu. — Þetta vandamál leyst-
ist, þegar menn tóku að húða bað-
kerin með postulínshúð, svo sem nú
er gert við flest baðker, og þar með
má segja, að hin þýðingarmestu tæki
snyrtiherbergisins séu komin á við-
unandi stig. Útbúnaður, sem svipar
til vatnssalerna nútímans var fund-
inn upp löngu áður eða 1596, er vatns
salerni í líkingu við þau, sem við eig-
um að venjast, var gert fyrir Elísa-
betu Englandsdrottrtingu. Hún var
mikill kvenskörungur í hreinlætis-
málum, og er sagt, að hún hafi farið
í bag ei.nu sinni í mánuði, „hvort
sem þess var þiirf eða ekki“. Ekki
notaði hún þó sápu, enda er almenn
notkun sápu svo ný af nálinni, að
árig 1880 varð að gefa út nákvæman
leiðarvísi um það, hvernig menn ætti
að fá sér sápubað.
Hér á síðunum eru myndir af bað-
kerum og baðtækjum frá ýmsum tím-
um, og er fróðlegt ag bera þau sam-
an við það, sem við eigum nú að
venjast.
Efri myndin er af b'Skeri frá því um
1700 fyrir Krists bu"3, og er lagið á
því ekki ósvipað og á baðkerum nú-
tímani Fyrir neðsn er vcggubaðker
frá því um 1750 eftir Krists burð. —
TÍIHINN
SUNNUDAGSBLAÐ
75