Tíminn Sunnudagsblað - 14.04.1963, Blaðsíða 17

íöt, sem hann taldi sig prettaðan
um. Ekki líkaði honum þó það vel
að öllu leyti. En oddvitinn sagði hon-
um þá, að hann myndi heimta borgun
hjá þeim, sem sekur var talinn um
vanskilin. Það sætti Beinteinn sig
við. Þóknunina fyrir tóbakið greiddi
oddviti þeim húsbændum, sem hlut
áttu að máli, og var Beinteini skammt
aö tóbak þannig, að hann fékk alin
af rjóli til vikunnar og kvartil af
rullu dag hvern.
Síðustu árin var Beinteinn í Sel-
vogi. En þegar bændur þar þörfnuð-
ust hans ekki lengur og vistir feng-
ust ekki heldur í Ölfusi, kom hann
upp í Grafning og sagði oddvitanum,
hvernig komið var: Það vildi enginn
taka gamlan mann, þeir væru stirðir
til snúninga og unglingarnir þættu
hentugri. Þetta var árið 1892. Þá var
honum komig fyrir á fjórum bæjum,
og átti hann að vera í viku í senn
á hverjum stað á sumrin, en hálfan
rnánuð að vetrinum. Þetta líkaði hon
um vel. Var homim fengin bók, og
í hana átti að skrifa, hvenær hann
kom á þessa bæi og hve marga daga
hann var þar. Sömuleiðis átti að
skrifa í bókina, hvað hann var látinn
hafa til fata. Honum gazt vel að
þessu. Hann geymdi bókina vandlega
og gekk ríkt eftir því, að í hana
væri skrifað. Reyndar sagðist hann
anuna þetta allt, en það hefði komið
fyrir, að hann hefði verið rengdur
og fólk sagt, að hann segð'i ekki satt.
En hefði hann bókina, gæti hann
sýnt hana og sannað sitt mál. Þótt
hann væri ekki læs, þá gætu aðrir
lesið, og þannig kæmi það upp, er
satt væri, ef ágreiningur yrði.
Annað plagg, sem hann skildi aldrei
við sig, hafði hann í fórum sínum.
Það hafði hann komizt yfir löngu
áður en hann fékk bókina. Þetta var
skímarvottorð. Það sagði hann, að
væri sér nauðsynlegt vegna þess, að
með því gæti hann alltáf sýnt, hve
gamall hann væri, því að það hefði
hann ekki lært ag vita.
Það var helzt að hann gat hlaðið
garða eða veggi, sem litlar kröfur
voru gerðar til, að reyndust varan-
legir, og rist torf, sem nota átti í
hleðslu. Húsatorf og heytorf var lítt
nothæft hjá honum. Hann vildi vera
einn við alla vinnu. Um sláttinn vildi
hann sinna heyskap. En einn varð
hann að vera, helzt langt frá öðru
fólki. Hann rakaði það siálfur, er
hann sló, þurrkaði það og kom því
öllu upp í sæti. En svo varð að binda
það og koma því þangað, sem það
átti að vera. Heldur þótti sætið mis-
stórt hjá honum, og alltafurðu kapl-
arnir færri en hann ætlaðist til, þeg-
ar búið var að færa heyið saman' og
binda það. Þetta sagði hann, að væri
gert sér til skammar — menn vildu
gera sem minnst úr því, sem hann
ynni. En þá var venjan, að sá, sem
batt, sagð'i honum, að hann hefði
stækkað sætið, svo að heyið kæmist
heim í tveimur ferðum — þetta hefði
verið óvenjustórt band. Og við það
sætti hann sig. — Það mun láta
nærri, að hann hafi slegið og komið
í hrúgur tólf hestburðum á viku.
Á vetrum var erfiðara ag hafa
handa honum verkefni, sem honum
voru að skapi. Þá eirði hann aldrei
við neitt nema stuttan tíma í senn.
Honum þótti gaman að smíðum, en
að nokkrum dögum liðnum fór hann
að hafa orð á því, ag hreyfingarleysi
og kyrrsetur ætti illa við sig — hann
hefði ekki heilsu til slíks, eins og
hann komst að orði. Það væri mun
betra að vera i grjótvinnu og draga
að hleðslugrjót og hellur í stéttar.
En fljótt sagði hann, að sú vinna
færi með sig. Ekki var þetta þó af
leti, því að alltaf varð að hafa eitt-
hvað handa honum til þess að gera.
Skorti hann verkefni, ýfðist skapið,
svo að hann hafði allt á hornum sér.
En þes.s gælti minna en ella vegna
þess, hve stuttan tíma hann var í
einu á sama bæ.
Hann hafði ýmsa siði, er hann brá
aldrei út af. Kvöldmatinn át hann
til dæmis aldrei fyrr en hann var hátt
aður á kvöldin. Líklega hefur það
verið barnsvani. Hann hefur sjálf-
sagt vera baldinn og dyntóttur, þeg-
ar hann var krakki, og þá hefur það
ráð verið tekið að láta hann ekki fá
kvöldmatinn fyrr en hann var hátt-
aður, svo að hann færi í rúmið á
réttum tíma. Annað var það, að hann
át aldrei mat undir beru lofti. Þegar
hann var við vinnu frá bæ, til dæmis
slátt, gekk hann alltaf heim, þótt
hálftíma gangur væri eða meira, frem
ur en ag matast úti. Ekkert þýddi að
færa honum mat. Hann snerti ekki
við honum. Það var í mesta lagi, að
hann drykki úr kút eða kaffi af
flösku úti við — alls ekki úr opnu
íláti.
Ekki fékkst hann tU þess að segja
hvernig hann færi að því að telja.
En það gerði hann meg öðrum hætti
en aðrir. Hann gat vitað, hve margar
einingar vantaði á vissa tölu upp að
hundraði. Einu sinni var hann td
dæmis hjá mér að skera torf skammt
frá bæ. og sá ég, að hann var búinn
að skera töluvert. Ég var búinn að
segja honum, að ég þyrfti að fá i
kringum hundrað torfur. Svo kemur
hann heim og hittir mig. Segist hann
ekki skera meira torf fyrr en það
reynist, að meira þurfi — það vanti
tvær upp á hundrað. Ég gæti talið
pælurnar, ef ég tryði sér ekki. Ég
taldi svo pælumar, þegar búig var
að reiða heim um kvöldið, og reynd-
ust þær níutíu og átta.
Annað sinn var það, að hann var
að draga heim hellur. Það var um
vetur í góðu veðri og góðu sleðafæri.
Þetta var hans uppáhaldsvinna. Var
hann hinn kátasti og vildi láta mig
geta. hve hellurnar væru margar. Ég
var búinn ag sjá hrúguna og gat því
T í 11 I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
353