Tíminn Sunnudagsblað - 12.05.1963, Qupperneq 4

því, að þar losuðu menn sig við hann
við fyrsta tækifæri. Ölluei var Ijóst,
að skapferli hans gat hyergi komið
að gagni nema helzt í nýlendunum:
Hann var því sendur sem herskóla-
nemi til Austur-indverska verzlunar-
félagsins.
Hann kom til Bombay í árslok 1842.
Ekki leið langur tími þar til mönn-
um varð ljóst, að hér var óvenjuleg-
ur gallagripur á ferð. Hann fékk
skólafélaga sína strax upp á móti sér
og hóf þá iðju sína sem varð honum
einhvers konar trúarbrögg — að
standa upp í hárinu á yfirmönnum
sínum. Um þetta leyti byrjaði hann
að læra hið fyrsta Asíutungumál af
mörgum, sem hann náði tökum á,
með slíkum glæsibrag, að annað eins
hafðí aldrei þekkzt. Hann lauk prófi
.eftir sjö mánuði sem túlkur og byrj-
aði þá samstundis að nema annað As-
íumál, Gujarati. Þessi þáttur ævi
hans er fyrst og fremst athyglisverð-
ur fyrir uppreisnarhug hans gegn öliu
valdboði og þrætugirni hans, sem
bitnaði á öllu O'g öllum. Jafnframt
óx hin furðulega tungumálaástriða
hans. Hann nam hvert tungumálið á
fætur öðru. Um þessar mundir þróað-
ist með honum hæfileiki, sem átti
eftir að hafa geysimikla þýðingu síð-
ar í lífi hans og starfi. Hann tók að
sækja markaði innfæddra dulbúinn
sem kynblendingur Araba og Persa
með hár niður á herðar, langt skegg
og hendur, andbt og fætur litað 1 jós-
brúnum lit. Mirza Abdulla frá Bush-
ire kallaði hann sig, þóttist vera
kaupmaður „yðar auðmjúki þjónn“
og ferðaðist víða í þessum dularklæð-
um. Þetta gerði hann til þess að
auka málaþekkingu sína og til að
sýna fyrirlitningu sína á kynþátta-
hleypidómum. Hann sleppti heldur
IÁNDKÖNNUÐUR íDULARGER V!
SIR RICHARD BURTON er ein-
hver furðulegasti persónuleiki,
sem saga landkannana greinir
frá. Hann var eirSarlaus, stofn-
aSi sér stöSugt í óþarfa hættur
meS alls konar yfirsjónum og
kórvillum, sem áttu sér upp-
sprettu í hinum einkennilega
klofna persónuleika hans. Hann
var fullur hégómagirndar, laut
engu valdi, átti í stöSugum erj-
um viS alla, sem hann umgekkst
og aflaS sér alls staSar óvin-
sælda. Þrátt fyrir þetta verSur
hann talinn meSal meiri háttar
landkönnuSa, og þekking sú, sem
hann aflaSi var ómetanleg á
sínum tíma.
Hann hlaut agalaust uppeldi; for-
eldrar hans voru á sífelldum ferða-
lögum frá einu landi til annars og
námu hvergi slaðar til langframa.
Hainm iþekkti ekkert til sjálfsagðs heim
ilisaga, skorti tilfinnanlega þekkingu
á almennum atriðum, og þegar hon-
um óx fiskur um hrygg, sýndi hann
almennum mannasiðum ■ fullkomna
fyrirlitningu: Hann var sendur í Ox-
ford-háskóla, þegar tímar liðu fram.
Gengi hans þar verður bezt lýst með
aldrei tækifærum til þess að gefa
fyrirfólkinu langt nef. Hann lék á
félaga sína í liðsforingjaskólanum og
einu sinni á yfirmann sinn, ofursta.
Það er meira að segja til frásögn um
það, að hann hafi gabbað innborinn
tungumálakennara sinn í þessu duiar-
gervi.
Tungumálakunnátta hans varg æ
fullkomnari og þekking hans á siðum
og háttum innborinna manna var
furðulega mikil. Að sama skapi óx
sjálfsálit hans, en það varð ekki til
þess að auka frama hans í hernum.
Samt sem áður kom ag þvi, að Sir
Napier hershöfiíngi notfærð'i sér
hina miklu þekkingu hans á lífi inn-
borinna manna. Burton safnaði upp-
412
T I M I N IV - SUNNUDAGSBLAÐ