Tíminn Sunnudagsblað - 12.05.1963, Qupperneq 9

TÓMAS TÓMASSON
(Ljósm.: TIMINN-GE).
Fyrir sköm'mu varð Ölgerðin Egill
Skalla-Grimsson fimmtug. Það var
ekki mikið veður gert út af þessu
afmæli: Menn héldu áfram að skola
hálsinn jneð d.rykkjum hennar og
leiddu lítt huganin að því, að á bak
við flöskuna, sem þeir héldu á í hend-
inni, er fimmtíu ára saga, sem upp-
Ohófst í kjallara nokkrum með því,
að maður einn, sem byrjað hafði feril
sinn 'hér syðra sem vimnumaður á &el-
tjarnarniesi, en varð síðar verkstjóri
í gosdrykkjaverksmiðjunni Sanitas,
tók að brugga öl á eigin ábyrgð,
sfcandaindi þarna í kjallaranum á tré-
klossum meðan gufan og öllyktin
læddist upp í fínu stofumar fyrir
ofan. Þessi maður hét Tómas Tómas-
son, var Rangæmgur að ætterni og
hafði víða farið milli manna í upp-
vextinum. Hann hafði eignazt átta
systkini og var einn þriggja, sem
höfðu komizt upp. Hin dóu, fjögur
þeirra í sömu vikunni úr banavejki.
Föður sinn hafði hann misst, þegar
hann var á öðru ári, og fór þá í hús-
mennsku með móður sinni. En eftir
fimm ára a'ldur ólst hann upp hjá
vandalausum. — Þama stóð 'hairnn þá
í kjaliaíranum, óvitandi um framtíð
sína, barn nútíðarinnar, eins og við
erum öll.
— Já, þetta var eiginlega tilviljun.
Ég var í vinnumeninsku á Seltjarnar-
nesinu 1906. Það var mín fyrsta vera
hér fyrir sunnan. Þá var Sanitas ein-
mitt að byrja sinin relcstur á Seltjarn-
arnesinu, og þar kynntist ég Gísla
Guðmundssyni gerlafræðingi, sem
var einn aðaleigandi Sanitas. Ekki er
að orðlengja það, að árið eftir réðst
ég í verksmiðjuna hjá honum. Sani-
tas hafði fullkomin tæki á þessa tíma
mælikvarða. Þar voru framleiddir
gosdrykkir og söft, og mestu afköst
vélanna voru 240 flöskur á klukku-
stund. Ég varð verfcstjóri fyrir fram-
l'eiðslunmi. En 1913 hætti ég hjá Sani-
tas og byrjaði á ölgerðinni.
— Hvar féfckstu tækin til þess?
.— Ég fékk gerkar frá Hanmörku
og alúminíum lagertunnu frá Þýzka-
Iandi. Það vom ekki gerðar miklar
kröfur þá td ölgerðar, og fyrsti suðu-
potturinin minin var 60 lítra þvotta-
pottur. Ég leigði þrjú herbergi í
norðurenda kjiallarans undir Þórs-
hamri. Það var Sigurjón Sigurðsson,
sem átti húsið. Ég var a'lveg hissa á
því, að hann skyldi ekki reka mig úr
húsinu, þegar öllyktin og gufan fór
að fiara um húsið. Ölframleiðsla á
ebki 'heima í íbúðarhúsi. Ég var einn
í þessu til að byrja með, stóð þarna
daginn út og inn á tréklossunum yfir
pottunum, oftast rennblautur.
— Var eftirspurnin mi'kil?
— Já, ég gat ekki fullnægt eft-ir-
spurninni. Þetfca var hvítöl og maltö],
sem ég framlieiddi. Það hafði verið
stofnuð ölgerð á Norðurstíg 7, þar
sem nú er Fiskhöllin. Það voru dansk-
ir menn, sem stóðu að henni og þar
var bruggað danskt hvítöl. En •beir
hættu skömmu eftir að ég byrjaði.
Það kom sér vel svona í byrjun að
vera laus við samkeppni þeirra. En
annars var hér á boðstóluni danskur
pilsner og maltöl í Öllum búðum.
Mín fyrsta framleiðsla var náttúrlega
ekki samkeppnisfær við danska ölið,
sem var flutt hér inn þangað til 1926.
Samt sem áður féll fólki ágætlega
við ölið hjá mér og það seldist vel.
Ég komst í hæf'ara húsnæði, þegar
Sigurjón keypti Thomsens-húsin
gömlu. Þá bauð hann mér að flytja
þangað með mitt hafurtask. Þar var
ég í fjögur ár með framleiðsluna. í
fyrstunni einn, en svo kom til mín
maður, sem hét Sigurður Jónsson.
Hann hefur unnið hjá mér síðan, í
49bí ár. Nú er hann innheimtumað-
ur hjá okkur. — Við höfðum fyrst
dreng til þess að keyra út ölið á
handvagni, en 1915 keypti ég brúnan
Tómas Tómasson fæddist 1888.
Foreldrar hans voru þau Tómas
Jónsson og Sigurlaug Sigurðar-
dóttir í Miðhúsum í. Hvolhreppi.
Tómas er kvæntur Ágnesi Tómas-
son frá ísafirði. Þau hafa eignazt
þrjú börn, og eru tveir drengir
þeirra lifandi og uppkomnir.
417