Tíminn Sunnudagsblað - 02.06.1963, Qupperneq 13

Eins og sjá má á þessari mynd, getur komið mikið af iifur innan úr einum hákarli.
skammtaði auðvitað, hvað hægt var að
vera mikið að. En það voru ekki
setin af sér nem tækifæri.
— Annars vil ég taka það fram, að
þegar við byrjuðum að róa, voru
gömlu bátarnir með öllu úr sögunni.
Eini áttæringurinn, sem þá var enn
til, var Ófeigur, sem nú er kominn
á safn, og þá var fyrir alllöngu hætt
að róa honum. Og þegar við bræð-
urnir fórum að róa, voru raunveru-
lega hættar alla hákarlaveiðar, sem
nokkuð kvað að. Þær hurfu úr sög-
unni með gömlu formönnunum. Þeir
voru þrir, sem voru sérstaklega mikl-
ir hákarlamenn á seinni árum. Það
voru þeir Pétur í Ófeigsfirði, sem var
með Önnu, Finnbogi á Finnbogastöð-
um Guðmundsson með Heklu og Magn
ús Hannibalsson á Gjögri með Andey.
Til þessara manna réðst alltaf mann-
val, því að þeir voru bráðheppnir afla
menn og góðir sjómenn, mestu dugn-
aðarmenn. Eg tel, að þessir hafi verið
síðustu raunverulegu hákarlamennirn
ir.
— Við bræðurnir rerum á bát, sem
hét Síldin. Það var fyrst árabátur, en
síðan var sett í hann vél. Yfirleitt rer
um við heiman úr Asparvík, nema eitt
vor, að við fórum út að Gjögri og
rerum þaðan. Þá reri þaðan einnig
annar bátur, og var Magnús Hanni-
balsson formaður á honum. Honum
þótti lengi gaman að hákarlaveiðunum,
gamla manninum. Með honum í þess-
ari útgerð var Gunnar Guðmundsson
útgerðarmaður, sem síðar varð. En
þetta, að við skyldum flytja okkur
út í Gjögur til að vera nær miðunum,
sýnir að þessar veiðar voru sóttar af
talsverðu kappi, enda veiddum við
mikið þetta vor.
— Þegar komið var á hákarlamiðin,
var lagzt fyrir stjóra og sóknin beitt
með selspiki. Við beittum alltaf sel-
spiki, þangað til við fórum að fá eitt-
hvað, en þá tókum við gallpunginn úr
hákarlinum og beittum honum. Þeg-
ar vaðurinn var kominn út og búið
að taka grunnmálið, var færið sett
fast. Hver vaðmaður sat við sinn vað
og fylgdist með því, hvort hákarl
kæmi. Það gat stundum verið dálítið
óþægilegt fyrir viðvaninga að finna
hvort hákarlinn var við, því að hann
gerir Utið vart við sig, þótt hann
sjúgi beituna. Hákarlinn fer þannig
að, að hann leggst á bakið til að taka
beituna. Hann nartar fyrst dálítið í
hana, og ef honum líkar bragðið, tek-
ur hann dálítið í og fikrar sig upp
eftir beitunni, en opnar kjaftinn á
milli. Vaðmaðurinn verður að finna,
þegar hákarlinn opnar kjaftinn og
slaka þá á vaðnum, svo að beitan fari
betur upp í 'nann, og síðan að vera
fljótur að taka í færið, er hann hef-
ur innbyrt agnið. Það var talsverð
íþrótt að setja vel í hákarl, enda voru
vaðarmenn yfirleitt valdir menn, helzt
alltaf sömu mennimir. Það þótti illa
sett í, ef of naumt var krækt í skolt-
inn, og það þótti fremur hneisa að
setja þannig í hákarl. En það gat ver
ið erfitt að finna þetta. einkum fyrir
lítið vana menn og ef öldugangur var
dálítill, en vanur maður lét þó aldrei
plata sig í þessu.
— Eg hef heyrt, að áður fyrr hafi
oft verið vani að hafa mann lausan
um borð til dráttarins og tveir hafi
þá alltaf dregið, þegar hákarl var
kominn á. En hjá okkur dró alltaf
einn. Hákarlinn var þungur í drætti,
en hann var ekki með nein viðbrögð
eða spretti; var nærri því eins og
steinn að draga. Einkum var hann
þungur svangur, og þá tók hann líka
miklu verr. Hákarl, sem er í æti, tek-
ur örar og er léttari í drætti. Þegar
svo stendur á, er ekkert óalgengt að
hann elti þann, sem verið er að
draga, alveg upp á yfirborðið, og þá
er stundum hægt að haka hann, þar
sem hann syndir í kringum bátinn.
Fyrir gat einnig komið, að ekki
kæmi annað upp á sókninni en haus-
inn. Þá voru félagarnir búnir að éta
skrokkinn upp. Þetta kom aldrei fyr-
ir hjá okkur, en ég hef heyrt frá
þessu sagt. Það þótti mikil háðung
að láta éta af sókninni hjá sér, en gat
komið fyrir óvana í vondu veðri.
Farið var í tvenns konar hákarla-
legur, doggaróðra og skurðarróðra. f
doggaróðrunum var allur hákarlinn
hirtur, engu mátti fleygja. Dogga-
róðrarnir stóðu yfir í ákveðinn tíma,
framan af veiðitímanum. Eg held, að
það hafi verið til emhver samþykkt
fyrir þessu; þó hef ég aldrei séð neina
skrifaða reglugerð um þetta, en okk-
ur var þetta i blóð borið. í þessum
róðrum innbyrtum við nokkuð af afl-
anum, skárum hann inn í bátinn, en
allir stærri hákarlar voru bundnir á
seil utanborðs. Þegar hákarlinn kom
upp úr sjónum, rotuðum við hann
með kylfu, sem til þess var ætluð, og
síðan trumbuðum við hákarlinn, þ. e.
við skárum kringlótt gat á trýnið &
honum, sem hægt var að stinga hand
legg inn um. Þar náðum við í mæn-
una og drógum hana úr hákarlinum,
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
493