Tíminn Sunnudagsblað - 30.06.1963, Blaðsíða 2

Itölsku leiðsðgumennirnir okkar
Ég ætla að nota þetta tækifæri til
að segja nokkur orð um hann Michael
gamla Angelo. Ég hef alltaf borið
feikilega virðingu fyrir honum, þess-
um geysimikla hæfileikamanni, sem
var mikill á öllum sviðum, þar sem
hann lét til sín taka: Mikið skáld,
mikill myndhöggvari, og mikill bygg-
ingameistari. En ég óska ekki eftir
að fá Miehael Angelo bæði í morgun-
verð, hádegisverð og kvöldverð. Ég
vil hafa fjölbreyttara mataræði. í
Genf gerði hann uppdrætti að öllu,
í Mílanó lagði hann eða lærisveinar
hans grundvöllinn að Como-vatninu.
í Padúa, Veróna, Feneyjum og Bo-
logna segir leiðsögumaðurinn ekki
frá öðrum en Miehael Angelo. í Flór-
enz málaði hann allt og gerði upp-
drætti að næstum öllu, og ef svo ó-
líklega skyldi vilja til, að hann hefði
ekki gert eitthvað, horfði hann að
minnsta kosti á það og sat á stein-
inum, sem okkur er sýndur. í Písa
lagði hann grundvöll að öllu nema
turninum, og jafnvel þessum turni
væri bætt á hann, ef hann hallaðist
ekki langt úr hófi. Hann gerði upp-
drætti að Livorno-höllinni og toll-
húsinu í Civita Vecchina, og loks —
þetta fer nú að verða fullmikið af
svo góðu: Hann lagði grundvöliinn
að Sankti-Pétri, páfanum, einkennis-
búningum lifvarða páfans, Tíberfljóti,
Vatikaninu, Kolosseum, Kapitolum,
Tarpeubjarginu, Barberinihöllinni,
Laterana'höllinni, Kampanium, Via
Appia, hæðunum sjö, baðhúsunum
og skólpræsunum miklu — þessi ei-
lífi, en þrautleiðinlegi, dugnaðar-
forkur lagði grundvöllinn að borg-
inni eiLífu, og ef allir menn og allar
bækur ekki skrökva, þá málaði hann
hana líka alla. Félagi minn sagði í
gær við leiðsögumanninn: — Þetta
er nóg, þetta er nóg, hættu nú. Taktu
þetta allt í einu og segðu, að skapar-
inn hafi búið til Ítalíu eftir uppdrætti
Michaels Angelo.
Aldrei á ævinni hef ég orðið jafn
rólegur og jafn yfir mig hrifinn og í
gær, þegar ég komst að því, að Mich-
ael Angelo er ekki lengur á lífi. Við
toguðum þessi tíðindi út úr leiðsögu-
manninum okkar. Hann fylgdi okkur
mílu eftir mílu um málverk og högg-
myndir á geysistórum göngunum í
Vatikaninu og um milu eftir mílu af
málverkum og höggmyndum í tutt-
ugu öðrum höllum. Hann sýndi okkur
stóra málverkið í Sixtínsku kapell-
unni og freskómyndir, sem myndu
nægja til að þekja allan himininn —,
og næstum allt þetta gerði Miehael
Angelo. Við ákváðum að nota gegn
honum ráð, sem þegar hafði gefizt
vel gegn mörgum leiðsögumönn-
um —, heimsku- og og fáránlegar
spurningar. Þessa menn grunar ekk-
ert, þeir skilja ekki kaldhæðni.
Hann sýnir okkur einhverja styttu
og segir:
— Myndastytta úr bronzi.
Við horfum kæruleysislega á hana,
og doktorinn í hópnum segir:
— Eftir Michael Angelo?
— Nei, það veit enginn eftir hvern.
Hann bendir okkur á hið gamla
Forum Romanum. Do'ktorinn spyr:
— Miohael Angelo?
Leiðsögumaðurinn svarar furðu
lostinn:
— Nei, þúsund árum eldra en
hann.
Egypzk obeliska. Aftur:
— Michael Angelo?
— Ó, guð minn góður, herrar mín-
ir! Tvö þúsund árum eldra en hann.
í þetta skipti verður hann svo
þreyttur á þessum látlausu spuming-
um, að hann verður hræddur við að
sýna okkur nokkuð. Manntetrið reyn-
ir á allan hátt að koma okkur í skiln-
ing um, að Miehael Angelo sé aðeins
sekur um að hafa búið til hluta af
heiminum, en fram að þessu hefur
það ekki heppnazt. Hvíld er nauð-
synleg fyrir augun og heilann, sem
eru þreytt eftir látlausar skoðunar-
ferðir, svo að við verðum ekki vit-
lausir. Leiðsögumaðurinn verður þá
að þjást. Ef hann ekki nýtur hvíldar-
innar, hefur hann verra af.
Nú verð ég að segja eitthvað um
þessa óhjákvæmilegu leiðindapúka —
evrópsku leiðsögumennina. Margir
ala í brjósti sér þá ósk að mega skoða
markverka hluti án leiðsögumanns,
en þar sem slíkt er ekki til að tala
um, óska þeir þess að minnsta kosti
að geta notað hann sér til skemmt-
unar til að bæta sér upp að öðru leyti
leiðinlegan félagsskap hans. Okkur
tókst þetta, og við værum ánægðir,
ef fleirí gætu notað aðferð okkar.
Leiðsögumönnunum í Genúa lík-
ar ágætlega við Ameríkumenn, því
að þeir dást ákaflega að helgum
minjum um Kristófer Kólumbus, og
eru fullir lo) íingar gagnvart þeim.
Leiðsögumaðilcinn okkar byrjaði að
snúast í kringjm okkur, eins og hann
hefði gleypt fjaðradýnu. Hann var
fullur af fjöfi og óþolinmæði. Hann
sagði:
— Komið þið með mér, herrar
mínir, komið. Ég ætla að sýna ykkur
bréf, sem Kristófer Kólumbus skrif-
aði. Hann skrifaði það sjálfur með
eigin hendi! Komið þið!
Hann fylgdi okkur inn í hús i borg-
inni. Eftir að nokkrir lásar höfðu
verið opnaðir með mjög tilkomu-
miklu lykilskrölti, var breitt úr
gömlu og blettóttu skjali fyrir fram-
an okkur. Augu leiðsögumannsins
tóku að ljóma. Hann dansaði kringum
okkur og sló fingrinum á bókfellið.
— Ég skal segja ykkuiwþað, herrar
mínir. Þetta er skrift Kristófers KóL-
umbusar. Hann skrifaði þetta sjálfur
með eigin hendi.
Við horfðum á skjalið án nokkurs
sýnil'egs áhuga, algjörlega kærulaus-
ir. Doktorinn skoðaði skjaHð mjög
níf-’wemlega og sagði:
— Hver skrifaði þetta eiginlega?
— Kristc'’«r Kólumbus, hinn frægi,
mikii Krist*Hr Kólumbus.
AÍftur nák" ím athugun.
— Skrifa&v hann þetta sjálfur?
— Já, has- sjálfur, Kristófer Kól-
umbus, þetit, »,r hans eigin skrift.
Doktorinn ’ -igði frá sér skjalið og
sagði:
— Ég þekki í Ameríku fjórtán ára
gamlan dreng, sem skrifar betur.
— En þetta er hinn mikli Krist-
óf . . .
/— Það er alveg sama. Þetta er sú
versta skrift, sem ég hef nokkurn
tíma séð. Þú skalt ekki halda, að þú
getir gert okkur hissa, þó að við sé-
um útlendingar. Við erum engin fífl.
Ef þið eigið verulega fallega skrift,
skaltu reyna að sýna okkur hana, ef
ekki, skulum við halda áfram.
Við héldum áfram. Leiðsögumaður-
inn var mjög daufur í dálkinn, en á-
kvað þó að reyna einu sinni enn.
Hann átti enn þá eitthvað eftir, sem
hann vonaði, að vekti furðu okkar.
— Komið á eftir mér, herrar mín-
ir. Ég skal sýna ykkur mjög fallega
og góða höggmynd af Kristófer Kól*
umbusi. Mjög falleg mynd, afar
skemmtilegur fótstallur.
Doktorinn setti upp einglyrnið,
sem hann notaði sérstaklega við slík
tækifæri.
— Hvað faeitir þessi náungi?
— Kristófer Kólumbus, hinn mikli
Kristófer Kólumbus.
— Kristófer Kólumbus? Hinn
mikli Kristófer Kólumbus? Hvað
gerði hann af sér?
— Hva . . . ? Hann fann Ameríku.
— Fann Ameríku? Það þykir mér
nú hálfskrýtið að heyra. Við erum
Framhald á bls. 574.
554
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ