Tíminn Sunnudagsblað - 14.07.1963, Blaðsíða 10

SéS inn í eina af hinum geysistcru deildum ríkisrannsóknarlcgreglunnar — rBI,
þar sem hundruð manna starfa.
„listanum" og lagSi það til hliöar.
Þogar sérfræðingur fór yfir bréfið
með pensli einni stundu síðar, fram-
kallaðist gotneskt letur milli hinna
sýnilegu lína, sem aðeins höfðu ver-
ið skrifaðar til þess að fela hið eig-
inlega efni bréfsins, sem skrifað var
með gotneska letrinu. Upplýsingarn.
ar sem hin ósýnilega skrift geymdi,
voru skrifaðar af Þjóðverja og sögðu
til um siglingaleið bandarískra her-
skipa og flutningaskipa, sem áttu að
fara tii Evrópu, en voru enn ekki
lögð úr höfn. Þessar upplýsingar áttu
að berast þýzku leyniþjónustunni í
gegnum Portúgal, en þangað var
bréfið stílað. Þarna var sem sagt um
að ræða iíf hundraða hermanna og
mörg þúsund lestir verðmæta, sem
njósnarinn ætlaði að koma fyrir katt-
arnef með því að tilkynna leyniþjón-
ustu Þjóðverja um ferðir skipanna.
— Bréfið var umsvifalaust sent í
hendur FBI og var náttúrlega ekki
látið ganga áfram, en nú reið á miklu
að gera njósnarann og sendanda
bréfsins óvirkan. Hann var stór-
hættulegur þjóðinni með starfsemi
sinni. Hann varð að finnast. Það var
vitað, að hann var í New York —
bréfið var að minnsta kosti póstlagt
þar. En New York er stórborg, þar
bjuggu um þetta leyti 8 milljónir
manna, og engar upplýsingar voru
fyrir hendi, sem varpað gætu ljósi
á, hvar eða hver njósnarinn væri.
Bréfið var skrifað á ritvél, sem
var frá mjög þekktu fyrirtæki, og
voru þessar vélar því pijög útbreidd
ar. Það var því Iíkt og að l'eita saum-
nálar í heystakk að reyna að grafa
upp njósnarann með því að ná til
allra þ-eirra, sem keypt höfðu rit-
vélar þessarar tegundar. — En sem
betur fór komu fleiri bréf frá njósn-
aranum, og þeim var safnað saman
til þess að reyna að lesa úr þeim
einhverjar upplýsingar, sem gætu
leitt til þess, að njósnarinn fyndist. Á
næsta hálfa mánuði frá því að fyrsta
bréfið barst, komu þrjú bréf, sem
öll voru póstlögð í New York. Leyni
lögregl'umaðurinn, sem hafði stjórn
leitarinnar að njósnaranum með
höndum, las þau hvað eftir annað
yfir og braut heilann um hin smæstu
atriði þeirra til þess að finna eit't-
ihvað, sem gæti komið honum og
mönnum hans á sporið. Það, sem var
sýnilegt berum augum í bréfinu,
fjallaði alltaf um atburði hins dag-
lega lífs í New York. Spurningin
var, hvort þetta hjal var uppspuni
frá rótum eða hvort njósnarinn sótti
þetta efni í sitt eigið líf. Ef hið síð-
ara væri tilfellið, hefði hann afhjúp-
að sjál'fan sig að vissu marki. Leyni-
lögreglumaðurinn skrifaði því allt
það niður úr, bréfunum, sem varp-
aði einhverjú ljósi á sendandann:
Sawkvæmt bréfunum var hann
kvæntur. Hann átti hund, sem ný-
lega hafði náð heilsu eftir hunda-
sýki, hann hafði áhuga á matjurta-
görðum og vonaðist til að eignast
hænsnahús einhvern tíma. Maðurinn
notaði gleraugu, var húsvörður og
fór til vinnu á hverjum morgni
klukkan 7—8. Þessar upplýsingar
virtust í fljótu bragði smáatriði, en
ef tilfellið væri, að maðurinn hefði
í bréfunum lýst sínu eigin daglega
lífi, yrðu þessar litilfjörlegu upplýs-
ingar ef til vill nægilegar til þess
að unnt væri að hafa hendur í hári
hans.
Maðurinn var húsvörður, — en það
voru til um það bil 100.000 húsverð-
ir í New York. Hve margir þeirra
voru kvæntir? Hve margir áttu eigiÖ
hús? Hve margir notuðu gleraugu
og áttu hund, sem einmitt var nýbú-
inn að vera sjúkur? — Þetta voru
þær spurningar, sem unnt var að
leggja til grundvall'ar.
Menn FBI tóku nú að kynna sér
líf húsvarða New York borgar og
strikuðu þá þeirra jafnóðum út, sem
ekki gátu komið heim við upplýsing-
arnar, sem fengizt höfðu af bréfun-
um. Meðan þessu fór fram bárust
fleiri bréf frá njósnaranum og i
þeim var að finna enn frekari upp-
lýsingar um manninn — ef efni bréfs
anna hafði þá við einhver rök að
styðjast. Maðurinn hafði nú fengið
sér ný gler í gleraugun — eftir því
sem hann sagði vini sínum í einu
bréfanna — hann átti í erfiðleikum
með afborgunina af húsi sínu, hafði
sjálfur rnálað gluggakarmana ljós-
bláa og ræktaði salat í garðinum sin-
um. — Hin hugsanlega lýsing á
njósnaranum var smám saman að
verða fyllri. Hann gat nú ekki lengur
verið hver sem var af húsvörðum
New York. Fleiri og fleiri leyni-
lögreglumenn voru settir til höfuðs
honum og smám saman þrengdist
hringurinn, en allt of hægt. — Hinn
14. apríl 1342 barst tólfta bréfið frá
njósnaranum. Þar skrifaði hann:
„Það er mjög heitt. Brumknapparn-
ir eru að springa út á trjánum. Vorið
minnir mig alltaf á vikuna, sem við
eyddum saman á baðströndinni við
Estoril Já, auðvitað Estoril.
Þetta var hressingarhæli nokkra kíló-
metra fyrir utan Lissabon og var
þekkt sem samkomustaður þýzkra
njósnara! En nú var eftir að vita,
hvernig bezt væri að finna út hverj-
ir höfðu farið til Bandaríkjanna frá
Lissabon síðan vorið 1341, þegar
Bandaríkin gerðust stríðsaðili. Það
var ekki unnt að þekkja njósnarann
af mynd, fingraförum, eða nafni, því
að ekkert af þessu var fyrir hcndi.
En þá var það rithöndin. Engin vissa
var fyrir því, að sá, sem skrifaði
ósýnilegu gotnesku skriftina, væri
sá hinn sami, sem skrifaði sýnilegu
skriftina. En sennilegt var þó, að
undirskrift bréfsins „Jack Kennelh“
væri eftir þann, sem skrifaði gotn-
esku feluskriftina. Nafnið var náttúr
lega falskt, en rithandir bera eigend-
um sínum vitni.
Allir, sem koma til Bandaríkjanna,
verða að gefa skriflega lýsingu á
því til tollayfirvaldanna, hvað far-
angur þeirra inniheldur. Rithandar-
sérfræðingar fengu nú það verkefni,
að bera saman undirskriftina „Jack
Kenneth“ við frumrit allra slíkra
lýsinga síðan 1941. Rithandarsérfræð
ingarnir sátu nú frá degi til dags
og báru rithandirnar á þessum far-
angurslýsingum saman við rithönd-
ina, sem var á „Jack Kenneth“. Und-
irskriftin hafði verið stækkuð og
hékk á veggnum fyrir framan þa.
Nú var því þannig farið, að flótta-
586
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAf)