Tíminn Sunnudagsblað - 14.07.1963, Blaðsíða 20

VILLA TORFA í ÓLAFSDAL
Anó 1907 var stofnað Búnaðarsam-
band Vestfjarða, sem náði yfir Barða-
strandarsýslu, ísafjarðarsýslu og
Strandasýslu.
Mun þar hafa átt mestan hlut að
máli Guðjón Guðmundsson ráðunaut-
ur, er þá var nýlega kominn frá námi
við landbúnaðarháskólann í Kaup-
mannahöfn og var ráðtan leiðbein-
andi bænda af Búnaðarfélagi íslands
Stofnfundur Búnaðarsambandsms
mun hafa verið haldinn á ísafirði
haustið 1907 Þar hafa mestu áhuga-
menn og áhrifamenn héraðsins konúð
saman Fyrstu stjórn sambandsms
minnir mig að skipuðu séra Sigurður
í Vigur, Guðjón alþingismaður Guð-
laugsson á Hólmavik og Kjartan
Guðmundsson, Hnífsdal.
Stjórn sambandsins réði í þjón-
ustu sína ungan búfræðikandidat frá
Búnaða’-háskólanum í Kaupmanna-
höfn, Hannes Jónsson, síðar dýra-
læknj Var hann Þingeyingur að ætt
Vnr starf hans margþætt.
Á fyrsta starfsári búnaðarsam-
bandsins var stofnað til gróðrar.
stöðvar á tsafirði, og var það eitt af
aðalverkefnum ráðunautsins heima
fyrir og sjálfsagt ærið starf.
Vnnað aðalverkefnið var að ferð-
ast ttm sambandssvæðið, tii við-
ræðna og leiðbemingar bændum
Meðal þeirrar starfsemi var sá þátt-
ur fræð=b' .?*• búnaðarnámskeiðín
veittu
Eitt f-yrsta búnaðarnámskeiðið, er
ég man eftir, var haldið í janúar 1909
í unglingaskólanum á Heydalsá í
Strandasýslu Var það sótt af bænd-
um og bændaefnum úr Strandasýslu
og Austur-Barðastrandarsýslu. Kenn
arar á þessu námskeiði voru þeir
Hannes ráðunautur og Torfi í Ólafs
dal Hannes kom að vestan með ísa-
fjarðarpósti. er fór af ísafirði 3. jan
úar og varð honum samferða að Bæ
í Króksfirði. þaðan fór hann um
Tröllatunguheiði í samfylgd með
þeim. er sóttu námskeiðið úr Barða
strandarsýslu
Torfi mun hafa farið af stað að
heiman 4. janúar. Lagði hann leið
sína um Steinadalsheiðj til Brodda-
ness, þar sem hann var . um kyrrt
einm dag hjá vini sínum, Sigurði
hreppstjóra er var gamall nemandi
hans frá fyrstu árum Ólafsdalsskóla
Námskeiðið mun hafa byrjað eitt-
hvað seinna en ráð var fyrir gert
Átti það að standa í tíu daga Torfi
var tímabuindinn, þurfti að vera
kominn heim fyrir ákveðinn dag
Ætla ég, að þar hafi verið um að
ræða fund í Verzlunarfélagi Dala-
manna, er þá var að gera Iokareikn-
ingsskil. Þurfti Torfi þvi að komast
heim, áður en námskeiðinu var slitið.
Nú voru eliki við hestar á járnum,
sem væru færir til erfiðrar ferðar,
né traustur og kunnugur maður til
fylgdar. Þá bjó í Tröllatungu merkis-
bóndinn Jón Jónsson. Hann var með-
al þeirra bænda, er notuðu mjög
hesta, jafnt á vetrum, sem vor og
sumar. Hafði hann því jafnan hesta
á skaflajárnum. Þennan umrædda
vetur voru reiðhestar hans á járnum
og eldi. Var því leitað til hans að
lána Torfa í Ólafsdal hesta og fylgd-
armann. Jón bóndi brást vel við og
lánaði reiðhesta sína, sem voru rösk-
ir og nokkuð vanir vetrarferðum.
Þá var og vetrarmaður hjá Jóni,
Lárus Jakobsson Richter, járnsmiður,
síðast búsettur á ísafirði, dugmikili
og röskur, nokkuð vanur ferðal'ög-
um og þaulkunnugur leiðinni upp
Tröllatunguheiði.
Dagin-n áður en lagt skyldi suður
yfir heiðina fór Torfi í Ólafsdal frá
Heydalsá til Hólmavíkur. Mun hann
hafa átt erindi við Guðjón Guðlaugs-
son kaupfélagsstjóra. Þaðan fór hann
svo áfram að Tröllatungu um kvöld-
ið. Þar var gist, og skyldi taka dag-
inn snemma að morgni.
Það, sem af var janúarmánuði,
hafði verið norðanátt, með él'jaágöng-
um, en aldrei mjög mikilli fannkomu.
Var þvi allsæmileg færð, einkum
með sjónum. En þar eð frost voru og
sterkviðri, var vonazt eftir að rifið
hefði af hæðum og hryggjum á heið-
inni, og gæti því kunnugur maður
fundið þar greiðfæra leið.
Að morgni hins umrædda dags var
verði þannig farið, að hæglátur vind-
ur var af norðri og þoka yfir heið-
unum, en ekki mikið kafald að því
er virtist Yfir Steingrímsfjörðinn
að sjá, bar glampa, sem austanglóra
var kallaður, og spáði það ekki góðu.
En þótt útlit væri óráðið og góð vist
hjá hjónunum í Tröllatungu, var á-
hugi og kjarkur hinnar öldnu hetju
enm óbilaður, og á heiðina var lagt
í drottins nafni.
Um klukkan átta að morgni var
lagt af stað Var það um hálfbirtu.
Frá Tungu og upp að Skeiðisvörðu
var talinn klukkutíma lestagangur,
en stunda ferð milli bæja.
Ferðiin gekk sæmilega um norður-
helming heiðarinnar. Þeir fylgdu
vörðunum og var þar allgóð færð,
þar sem hæst bar og stormurinn
hafði sorfið um, en í lautum og lægð-
um var ófærð. Mikið af leiðinni gat
Torfi notað hestinn sér til hvíldar.
Er kom miðleiðis upp að Skeiðisvörðu,
fór að dimma af þoku og fjúki, en
Torfl í Ólafsdal
aldrei varð svo dimmt, að ekki sæist
milli varða. Varð þó sums staðar að
gæta varúðar, með því að þær voru
fenntar áveðurs.
Fyrir sunnan Miðheiðarvatnið er
hæð, og frá henni hallar suður úr
af heiðarbrekkunum. Á hæð þessari
var stór varða. Að henni voru þeir
félagar komnir um klukkan eitt. Voru
þeir þá búnir að vera á ferðinni í
fimm stundir. Stönzuðu þeir i skjóli
við vörðuna og ræddust við, töldu
greiðfærari þann helming leiðarinn-
ar, er eftir var, þar sem undanhald
var, bæði af storminum og landslagi.
En nú var komin iðulaus stórhríð,
svo að ekki sást til næstu vöröu.
Vegurinn beygði til vinstri hand-
ar fyrir endann á Langavatni. Liggur
vegurinn með fram því og móbergs-
hrygg, sem nefnist Kjölur, og er sú
stefna svo til bein niður á heiðar-
brekkur og I Bakkadal.
En ef stefnan er tekin meira til
hægri, þótt ekki sé nema lítið eitt,
fer að halla niður í dalaslakkann
milli Gautsdals að sunnan og Arn-
bötludals að norðan. Þegar þeir lögðu
af stað frá vörðunni, hafa þeir haft
sömu stefnu, sem að henni norðan
frá eftir vindstöðu. Og svo sem mörg-
um hættir við, sem eru á ferð í
myrkri eða hríð, þegar ekkert er, sem
unnt er að rétta sig eft-ir, sveigðu
þeir til hægri handar. Sá nú Lárus
596
T t M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ