Tíminn Sunnudagsblað - 21.07.1963, Qupperneq 11

legur djöfsi með öxi reiddia á loft,
albúinn, aö því er virtist, aö færa
vopnið í höfnS mér. Ég stóö sem
negldur niður. Sviti spratt út um mig
allan. Ég beit saman tönnunum til
þess að lcæfa ópið, sem ætlaði að
brjótast út úr mér. — Loksins náði
ég valdi á óttia miínucn og steig skrefi
nær forynjum þessum. Þær stóðu
grafkyrrar. Nú sá ég loks, hvað þetta
var! Þetta voru líkneskjur úr steini,
me:staralega höggnar. Efalaust gerð-
ar í þeim tilgangi að fylla óboðna
gesti ofboði og ótta. Ég gekk nú ögn
lengra og sá þá grdla í fleiri styttur
ferlegar. Staður þessi, sem ég var
staddur á, reyndist vera fremur mjór,
ílangur salur, og var hurð rammleg
fyrir öðrum enda hans. Með báðum
langveggjum stóðu styttur af ófrýni-
legum og illmannlegum stríðsimönn-
um, svo vel úr garði gerðar, að
við flöktandi skin kertaljóssins sýnd-
ist draugahirð þessa undirheimadjúps
gædd vofulegu lífi. Eiin styttan var
af konu, revndar mjög fagurri. Þð
var ásjónan svo grimmdarleg og á
henni slíkur mannvonzkublær, að feg
urð hennar varð allt að því djöful-
leg. Þó hefur þeim, sem þessum
myndum hefur raðað þarna, ekki
fundizt nægum ótta stafa frá hinni
fögru norn — svo að hann hefur sett
hauskúpu af manni á hina útrétta
hönd líkneslcjunnar. Ég gekk fljótt úr
skugga um, að hauskúpan var ekki
mannaverk — heldur raunveruleg
hauskúpa af manni, sem sá upp á
mig tómum augnatóftum og dauða-
legu glotti.
Félögum mínum var nú farið að
leiðast eftir vitneskju um þessa und-
irheima og kölluðu ákaft til mín,
hvað ég sæi. Ég sagði þeim aðeins,
að hér væri salur og lokuð hurð í
öðrum enda hans. Nú vil'di foringinn
endilega síga niður til mín og varð
ég því sannarlega feginn. Þegar hann
kom niður, varð hann svo hræddur.
að við sjólft lá, að hann hnigi í gólf-
ið. En nærvera mín styrkti hann
Rukum við nú báðir að hinni dular-
fullu hurð. Hún var eirbent og stór
koparhringur festur í hana miðja.
Við to-guðum í hringinn af öllum
mætti og af því að við vorum báðir
rammir að afli, þá tókst okkur
losa hurðina með heljarátaki, svo að
hún hrökk upp skyndilega. Gaus þá
fit um þessar dimmu dyr slíkur ógna-
fnykur, að við sjálft lá, að okkur
ídægi fyrir brjóst og við féllum í
óvit. Við hentumst frá á meðan þessi
hræðilega fýla var að jafnast um
salinn. Síðan áræddum við að að-
gæta, hvað þanna væri fyrir innan.
Þar var þá herbergi, ekki mjög stórt,
fullt af kistum og alls konar dóti.
Þegar við gættum betur að, sáum
við, að kistur þessar stóðu galopnar
því að svo mjög hafði verið í þæ
troðið. Sumar voru fullar af gamai
mynt, bæði silfri os gullmynt, h'
innan um annað. Aðrar voru bav
fullar af al'ls jí: silfu '
'kerum, ljósastikum, dýrindis gull-
kaleikum og öðrum kirkjugripum,
hrúgur af kvensilfri, armbönd, háls-
men, sylgjur og höfúðdjásn af eld-
gamalli gerð. Þarna var stærðar skrín,
fullt af gullhringum, settum dýrum
steinum. En þegar við aðgættum bet-
ur, sást, að mannskjúkur voru innan
í sumum hringanna. Þeir, sem þessa
fjár höfðu aflað, höfðu ekki gefið
sér tíma til að taka hrimgina af hönd
um eigenda þeirra, heldur höggvið
fingurna af með öllu saman. Enda
sýndu beinahrúgur, að hér höfðu
menn verið deyddir, — hvernig, höfð
um við enga hugsun eða möguleika
á að athuga. — Hitt var augljóst, að
hér stóðum við í fjárhirzlu ræningja-
riddara, sem á sinni tíð höfðu setið
hér eins og hrægammar á klett.i og
steyp sér yfir varnarlausa ferðamenn,
sem fram hjá þurftu að fara. Ég
sbarði þögull á þessar óhugnanlegu
minningar grimmilegrar fortíðar, sem
fylltu mig ógn og hryllingi. Þannig
stóðum við báðir orðiausir nokkra
stund. — Þá rétti foringinn allt í einu
úr sér, leit á mig með annarlegri
glóð í augum og sagði:
„Við erum orðnir rí'kir menn“!
Mér varð orðfall af undrun, ég
sviaraði engu. Hann fór þá sem óðast
að gramsa í gullhrúgunum, valdi úr
skartgripunum, hristi kjúkurnar úr
gullihringunum og tróð vasa sína fulla,
svo að þeir ætluðu að rifna.
Nú voru félagar okkar orðnir
svo óþolinmóðir, að einn þeirra lét
sig síga niður til okkar Honum brá
í fyrstu mjög illa við, en munur var
þó á, að við vorum nú orðnir þrír
saman á þessum ófélega stað. Hann
starði fyrst stjarfur á gersemarnar,
— réðist svo á fjársjóðinn eins og
lífið ætti að leysa. — Er ekki að orð-
lengja það, að allir lcomu þeir niður
á endanum og tróðu á sig eins miklu
eims og þeir máttu framast. Ég var
þá fyrir lön.gu farinn upp í salinn,
þegar þeir loksins höfðu hirt nóg,
hvað svo sem þeir hafa eftir skilið,
hafi það þá verið nokkuð annað en
stærstu og þyngstu gripirnir. Þegar
nú allir voru komnir upp i salinn^
var furðuhljótt yfir mannskapnum.
Öll kætin og drengjalætin voru horf-
in út í veður og vind. Þarna sátu
þegjandalegir, svipdimmir menn. Það
var líkast því, sem þeir hefðu allir
elzt allt í einu um nokkur ár. Ég
sjélfur tók ekki til mín einn einasta
hlut úr þessu gamla ræningjabæli.
Mér var fullkunnugt um, að lög lands
ins mæltu svo fyrir, að allar slíkar
fornminjar sem þessar skyldu eign
þýzka rikisin'S. Ef þær eru ekki af-
hentar réttum yfirvöldum, þá liggja
við þungar sektir, eins og fyrir lög-
brot og gripdeildir. Ég spurði þá
eiinskis, þótt mér léki reyndar nokkur
forvitni á, hvernig þeir hyggðust
koma svo fornum og sérkennilegum
hlutum í verð — án þess að verða
sjálfir uppvísir að stórfelldum þjófn-
aði. — Ég sá ekki betur en foring-
inn gæfi mér hornauga, bæði skömm-
ustulegur og tortrygginn. Hinum var
sjáanléga svipað í sfnni, þar sem þeir
vissu allir, að ég var sá eini, sem
ekkert hirti af þessum gamla ráns-
feng. Ég sagði því að lokum við þá,
að þetta at'hæfi væri á þeirra eigin
ábyrgð — mér kæmi það ekki vjð
Ég væri útlendingur og færi nú brát'
áleið'3 til míns heimkynnis. Aldre
myndi ég segja til þeirra eða yfirleitt
segja neinum frá þessum atburði.
Þeir virtust mjög fegnir. Ég var eng-
um þeirra persónulega kunnugur,
vissi ekkert ttm eimkahagi þeirra
hvers um sig — hvort þá í raun og
veru rak einhver nauð til þess að
brjóta þannig lög sins eigin land'S.
Við fórum nú að koma okkur af
stað, þar sem farið var að birta af
degi. Engan virtist fýsa að dveljast
hér lengur. Það var eins og öllum
lægi einhver ósköp á. Þokunni var
sem óðast að létta af fjallstindinum
fyrir ofan okkur, þótt enn byrgði hún
hlíðar allar hið neðra. Við þrömmuð-
um út úr þessu gamla arnarhreiðri,
létum það eftir í einveru sinni og
auðn, þar sem vofur ógnþrunginna
atburða svifu enn yfir leifum fornr-
ar aldar.
Við komumst loks eftir langa
mæðu til byggða — langt frá þorp-
inu, þar sem við fyrst l'ögðum upp í
þessa eftirminnilegu fjallgöngu. Vtð
skildum þar. Enginn mæltist til frek-
ari kynma í framtíðinni.
Ég hélt heimleiðis til Danmerkur
stuttu síðar“.
Gesturinn hafði lokið sögu sinni.
Það var þögn í bókastofunni dálitla
stu.nd á eftir. Síðan hélt samtalið
áfram á víð og dreif. Ég skreiddist
dofinn og stirður undan stólnum og
læddist hljóðlausum skrefum út úr
viðhafnarstofunni upp á loft og hátt-
aði. Aldrei þorði ég að láta foreldra
mina vita, hvers ég hafði orðið
áskynja þetta kvöld — í fyrsta o»
eina S'kiptið á ævinmi, sem ég bræ'
boð þeirra og lá á hleri. En sögu
gestsins um riddarahö.Uma í þokunni
gleymi ég aldrei“.
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
611