Tíminn Sunnudagsblað - 01.09.1963, Blaðsíða 13

dórsson sýslumaður í Húnavatnssýslu
og sat á Þingeyrum. Hann kom ungur
til sýslunnar og þóti jafnan mikill
fyrir sér, málafylgjumaður, ríklund-
aður og fjáraflamaður mikill. Hann
var nú við aldur,, kominn fast að sjö-
tugu. Orðinn þungfær, því ag hann
var mikill vöxt og holdugur- í mesta
lagi. Báru hann ekki nema eflings-
hestar.
Prestur á Undirfelli var Bjarni
Jónsson, uppeldissonur Bjarna sýslu-
manns, nú á fertugsaldri og var síð-
an lengi prestur á Mælifelli í Skaga-
firði og löngum kenndur við þann
stað. Hann var einarður og aðsóps-
mikill og varg kynsæll mjög.
dl.
Þar er nú til að taka, að Jón Jóns-
son ólst upp með móður sinni og
kenningarföður og þótti snemma pör-
óttur mjög, illur og ódæll. Töldu
menn, að í honum væri ills manns efni
vaxið og til margs væri hann vís.
Þegar á barnsaldri gengu af honum
óknyttasögur og meg aldri færðist
hann í aukana, var uppstökkur, fólsk-
ur og illskiptinn og mörg varmennska
var honum borin. Sagður var hann
ekki nema ellefu ára, er hann tók
lamb frá Undirfelli, skar það á háls
og fleygði því í Kornsá. í annag sinn,
og líklega eldri, tók hann hrút, reið
honum, barði hann og sprengdi og
hratt honum síðan hálfdauðum í ána.
Gemling, er komið hafði í túnið, vildi
hann leika eins, en sá var frárri en
svo, að strákur næði honum. Ærðist
hann þá og barðist um meg ógurlegu
bölvi og formælingum og lét sem ógur
væri. Vettlinga tók hann af förudreng
og sló á þá sinni eign, yggldi sig og
hótáði að drepa hann, segði hann frá.
Til slíkra hótana greip hann oftar.
Magnús nokkur úr Reykjavík fór
um Vatnsdal og víðar og keypti ull,
sennilega fyrir „Innréttingarnar" í
Reykjavík. Sumt mun hann hafa
greitt með varningf, er hann hafði
meðferðis. Honum hvarf blár lérefts-
strangi, talinn um þrjátíu álnir og því
allverðmætur. Ekki vitnaðist, hver
hann greip, en almennt var Jón hafð-
ur fyrir sökum
Sigvaldi Sveinbjörnsson á Gilsstöð-
um missti hest í haga og þótti auð-
sætt, að farig hefði af mannavöldum.
Þótti enginn líklegri að fremja slík-
an verknað en Jón Jónsson á Kornsá.
Var honum stefnt til sakar um ill-
virkið, en hann þverneitaði og vann
eig að því ag hafa ekki drepig hest-
inn. Slapp hann þannig, en eigi dugði
eiðurinn til að þvo hann hreinan í
vitund manna. Almenningur taldi
hann sekan um hrossdrápið eftir sem
áður.
Jón hafði mikinn hug á að læra
galdur og snuðraði í því á ýmsa vegu.
Honum tókst að ná í nokkra galdra-
stafi, en þá fannst honum hlaupa
mjög á snæri sitt. er hann komst yfir
kver með mörgum rúnum og töfra-
stöfum, og fyrirsögnum, hversu með
skyldi fara, svo notaðist af kraftinum,
er í þeim bjó. Galdratrú var þá mjög
í rénun og ekki nema svipur hjá sjón
við það, sem var á seytjándu öld.
Eigi að síður stóð mörgum stuggur
af forneskjunni og trúðu því, að
margt óhreint vildi loða vig þá, sem
gáfu sig að slkum fræðum. Ekki
steig Jón í áliti vig það, að fara að
rýna í forneskjuna, slíkur maður.
III.
Stúlka sú var að vistum í Vatnsdal,
er Helga hét Símonardóttir. Hún
hafði verið vinnukona Bjarna prests
Jónssonar á Undirfelli og þótti þægð-
arhjú. Jón Jónsson á Kornsá gerði sér
títt um hana, en hún tók því vel og
vildi ráðast ag Kornsá. Bjami prestur
taldi þá ráðabreytni ekki hyggilega
og réð henni fastlega frá því að fara
þangað. Mundi hún vart sækja mikla
heill að Kornsá, eða til Jóns, þó að
nú hefði hann við flangs og faguryrði.
Sagði, að sér gætist illa ag strák
þeim og lagði að Helgu að láta ekki
þorpara þann ná tökum á sér. Vam-
aðarorð prests voru lítt til greina
tekin. Helga sinnti þeim ekki, því
ag henni var gimdarráð að komast
áð Kornsá og þangað fór hún vorið
1765. Það skref varg henni örlaga-
ríkt og mikið óráð. Hún sá skemmra
fram en présturinn og grunaði færra.
Er Helga var kominn að Kornsá,
var kært með þeim Jóni í fyrstu, en
ekki íeið á löngu áður en hún varð
þess vör, að lítil alvara fylgdi fagur-
galanum og í staðinn kom hótfyndni
og hrottaskapur. Þótti henni nóg um
orðbragð Jóns og tiltektir margar.
Helga gerðist þunguð af hans völdum
og er hann vissi það, óx enn fauta-
skapur hans og snakillska, svo varla
var sjálfrátt. Hélt henni stöðugt í ótta
og gaf henni fyllilega í skyn, að sér
mundi ekki vaxa í augum að ganga
af henni dauðri. Til dæmis um fólsku
Jóns sagði Helga frá því, að hún var
eitt sinn úti hjá honum þar sem hann
brytjaði kjöt í spað. Vildi þá svo til,
að hún steig óvart á löpp á hundi
hans, svo hann skrækti við. Jón brást
við hinn reiðasti og sló til hennar
utan á lærið, svo hörkulega með
öxarskallanum, ag holdið hljóp und-
an, marðlst og dofnaði og var sár
Iengi eins og dauður blettur.
Séra Bjarna á Undirfelli barst til
eyrna, að Helga væri ekki of sæl í
vistinni á Kornsá og ag hún væri
tekin að óttast um líf sitt fyrir Jóni
Jónssyni. Hann gekk þá fram í því,
að Helgu yrði komið burtu og skoraði
fast á Jón Þórarinsson að koma því
í kring, fyrr en síðar. Hann tók vel
I í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
709