Tíminn Sunnudagsblað - 29.09.1963, Blaðsíða 6

aS ljósta fólk innan borgarmúranna.
Þetta fólk dó ekki allt, en það slapp
ekki heldur allt, og margt af því,
sem veiktist, hafði gefið öðrum það
fordæmi á meðan það var heilbrigt,
að þeir gátu með góðri samvizku
látið það deyja einmana og umhirðu-
laust.
Af þessu leiddi, að ósegjanlega
margir, sem veiktust, bæði karlar og
konur, áttu ekki annars staðar líknar
að vænta en hjá vinum sínum, sem
nú voru orðnir fáir, eða hjá gráð-
ugu vinnufólki, sem hélzt í vistum
' gegn óheyrilegu kaupi og þó nauða-
fátt. En þetta var fáfrótt fólk, sem
ekki var vant hjúkrun, og gat því
ekki annað gert en rétta sjúku fólki
það, sem það bað um, og horft á það
deyja. Margt laut það svo raunar
sömu örlögum og húsbændurnir.
Þegar sjúklingarnir lágu þannig
hjálparvana, yfirgefnir af grönnum,
ættingjum og vinum, og aðeins fátt
eitt eftír af vinnufólki, gerðust þau
ódæmi næsta algeng, að jafnvel feg-
urstu og yndislegustu aðalsmeyjar
blygðuðust sín ekki fyrir það, þegar
í nauðir rak, að bera hvaða hluta
karmanna, er í þjónustu þeirra voru,
karlmanna, er í þjónustu þeirra voru,
meira að segja án tillits til aldurs,
rétt eins og þeir væru konur.' Ef
þessar konur hjörnuðu við, gat þetta
leitt U1 þess, að þær hirtu minna um
kröfur siðgæðisins ef'tir en áður.
Vegna hins gífurlega manndauða
tóku þeir, sem eftir lifðu, upp venj-
ur, sem voru mjög frábrugðnar því,
sem áður hafði tíðkazt. Hinir gömlu,
hátíðlegu siðir, sem áður voru hafðir
um hönd við dánarbeð, féllu úr sög-
unni, þegar pestin magnaðist, ýmist
að nokkru leyti eða með öllu. í stað
sorgar vina og æ.tingja, komú hlátr-
ar og sköll og svallgildi, sem konur
fóru jafnvel smám saman að taka
þátt í, því að þær vörpuðu líka frá
sér hinu grandvara líferni kyns síns
á þessum hörmungartínfa.
Með'al fólks af lægstu stigum var
þó miklu verr komið. Það hafðist við
í húsum sinum, ásamt grönnum sín-
um, hvort heldur það hefur verið
fyrir örbirgðar sakir eða vegna þess,
að það' bjóst við að geta foi'ðazi sótt-
ina. Eigi að síður sýktist það þús-
undum saman á hverjum degi. Það
naut er.grar hjáipar, og nálega hver
maður dó. Margir ultu út af á göt-
unum, jafnt á nótt sem degi, og
þeir, sem dóu í húsum inni, lágu
þar, unz nágrannarnir fundu náþef-
inn. Þá voru þeir vanir, annaðhvort
sjálfir eða með aðstoð líkbera af
lágum stigum, að draga líkin út úr
hújunum og leggja þau á börur eða
fjalir við húsdyrnar, þar sem oft
mátti sjá stóra hauga af líkum á
morgnana. Þetta gerðu þeir þó frem-
ur af ótta við sýkingu en kristilegum
Oauðinn og aðalsmaðurinn.
mannkærleika. Ósjaldan voru tvö eða
þrjú lík á börum, sem ætlaðar voru
einu, og iðulega lá konan við hlið
manns síns, bróðir hjá bróður, eða
faðir hjá syni.
Hin vígða jörð nægð'i ekki lengur
handa öllum, sem daglega voru born-
ir í kirkjurnar, og ekki kom til mála
að láta hvert lík í sérstaka gröf.
Þess vegna var aukið við kirkjugarð-
ana, sem fylltust hvarvetna, með
firnastórum gröfum, þar sem likun-
um var raðað hlið við hlið og hverju
ofan á annað eins og þegar vöru-
sekkjum er raðað í skipalest, unz
gröfin var barmafull, og var aðeins
Sáldrað mold á milli laga.
Svo mikil var grimmd himinsins
og ef til vill mannanna líka, að frá
því í marzmánuði og fram í júlí dóu
að minnsta kostl hundrað þúsund
menn innan múra FLórensborgar, og
vissu menn þó ekki áður en sóttin
hófst, að svo margt fólk væri til í
HBwginni. Hversu margar voru ekki
þær hallir, skrauthýsi og aðalsselur,
þar sem áður hafði allt morað af
þjónustul'iði og herrum og frúm, en
nú var ekki lengur eftjr svo mikið
sem hinn aumasti þjónn?“
Þannig lýsir Boccaccíó atburðum
í Flórens. Lýsing hans gæti átt við
hvaða stórborg álfunnar, sem var, og
er þess þó að gæta, að hann segir
fátt af þelm, sem bágast áttu — al-
þýðu manna. Hann lítur yfir sviðið
af sjónarhól'i yfirstéttarmannsins.
Það var engin furða, þótt kóngarnir
yrðu ag slíðra vopn sín í bili, þegar
slík tiðindi gerðust. Þeir gátu bók-
staflega ekki lengur fengið menn til
þess að senda á vígvellina.
III.
Það var auðvitað ekki að sökum
að spyrja: Á svo ógnþrungnum tím-
um gerðust margir furðulegir atburð-
ir og hvers konar kviksögur gengu
fjöllunum hærra. Yfir París sást
skær stjarna um miðjan dag, en
798
T I H 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ