Tíminn Sunnudagsblað - 27.10.1963, Blaðsíða 6

vinna en á Iínunni. Alltaf meiri fiskur
að landa og aðstaðan erfið. Stundum
varð aff ka-sta fiskinuni niður í smá-
báta og flytja hann upp að bryggjun-
um, því að fiskibátarnir flutu ekki að
bryggjunum nema um flæði og hálf-
fallinn sjó. Var erfitt að kasta upp úr
smábátunum um fjöru, því að hátt
var þá upp á bryggjurnar, og þættu
svoleiðis vinnubrögð nú á tímum ó-
gerningur. En þá þekktist ekki annað
og þótti sjálfsagt.
Fiskurinn var greiddur úr netun-
um með litlum goggum, lengdin bara
breidd handarinnar, og smíðuðu
menn sjálfir hver sinn gogg. Krók-
urinn var litill úr stáli og ávalur
fyrir oddinn til þess að rífa ekki
fiskinn, þegar verið var að smokka
netinu utan ■ af honum.
Við að greiða fiskinn úr netunum,
unnu tveir saman, hinir handfljót-
ustu af hverjum báti, því að það var
undir því komið, hve greiðlega þetta
verk gekk, hversu fljótt bátarnir
komust að landi.
Venjulegt var að draga öll netin
á hverjum degi, ef mögulegt var, og
bátar höfðu yfirleitt ekki fleiri net
f sjó en komizt varð yfir að draga,
þegar fært veður var. Leitazt var við
að fá sem beztan fisk.
Ég minnist þess, að maður ham-
aðist svo við úrgreiðsluna, að svit-
hm draup af hverju hári og skyrt-
urnar voru vindandi, ef maður hefði
nennt því eða hirt um það eftir
skorpurnar.
Stundum var fiskurinn svo þétt í
netunum, að það varð að faðma utan
nm bunkana til þesss að velta þeim
inn úr rúllunni.
Eina vertíð mín í Vestmannaeyj-
um var ég báti, sem Bliki hét.
Með hann var Sigurður Ingimundar-
son, mikill aflamaður.
Ég fór seint að heiman þennan vet-
ur, ætlaði ekkert að fara og var eilt-
•hvað slappur. En svo leiddist mér
heima, þegar daginn fór að lengja.
— en var þá búinn að segja upp
skiprúmi mínu. Fór ég óráðinn, og
lenti hjá þessum manni. Hann hafði
misst út mann daginn áður en ég
kom til Eyja, svo að ég fór í það
skiprúm, og í fyrstu sjóferð minni
þar misstum við annan mann. Það
atvikaðist þannig, að þaff átti að fara
að leggja trossu, sem komið var með
úr lamdi. Ég var ekki búinn að til-
einka mér neitt sérstakt verk og ekki
þörf fyrir það svona til að byrja með,
og stóð ég hjá manninum, sem ætl-
affi að styðja netastjórann á borðinu.
Það voru stórir og þungir steinar
meff járnflaug. — Svo var baujunni
kastað og færíð rann út. Báturlno
var á þungu skriffi, en mér fannst
einhvem veginn, aff allt vœri efrki f
l'agi, Sv'o að ég leit aftur í stýrishúsiff
til formannsins og benti honum að
minnka ferðina. En það var of seint,
því að þegar ég leit við, sá ég í iljar
mannsins, sem stjórann hafffi stutt.
Flaugin hafði slegizt í hann, þegar
færið tók í, og maðurinn kastazt út
með stjóranum. Ég hljóp aftur eftir
bátnum til þess að ná í bjarghring,
sem festur var við stýrishúsið. Mað-
urinn kom upp töluvert langt frá
bátnum, og kastaði ég hringnum á
sama augnabliki og hendur hans
komu upp úr sjónum. En hringur-
inn fór of stutt, þótt litlii munaði.
En þetta var síffasta tækifærið, þvi
að maðurian kom ekld upp aftur.
Þetta voru sárustu augnablikin, sem
ég lifði á sjómannsævi minni.
Eina vertiff var ég á línuveiðaran-
um Venusi. Við vorum á netaveiði
og gerðum að aflanum og söltuðum
um borff, og var lagt upp, er skipið
var fullt. Þá var ég með mestan afla
á einum sólarhring. Við vorum í að-
gerð allan daginn og þó var þilfarið
borðstokkafullt, aftur úr og fram úr.
Lifrin var brædd um borð, og fengust
10 tunnur af lýsi úr lögninni. Varð
að fara til lands, því að sikipið
var fullt, og flytja ósaltaða fiskinn í
land og salta hann þar.
Á línuveiðaranum Helga magra, er
var stærsta skipið, sem ég var á,
fékk ég mesta veður, sem ég hef
verið í á sjó, að ég held. i>að hvein
og söng í öllu, og sjórinn gekk lát-
laust yfir skipið. Viff vorum á hunda-
sundi með hnífana í höndunum aft-
ur eftir öllu þilfari, áður en hælt var
að gera að fiskinum. Þetta endaði
með því, að sumir misstu hnífana
fyrir borð, og þá fyrst var hætt. Þá
varð að taka öll skilrúm af þilfarinu
og fara með þau upp á bátadekk.
Sjórinn var þá búinn að kubba sund-
ur skilrúmin í fremstu stíunum, og
voru þau þó úr tveggja þumiunga
þykkum plönkum. Svo þegar þetta
allt' var búið, þá átti aff halda til
lands. En þá ællaði allt í kaf, svo að
hætta varð við þaff, og var lónað í
6 tíma, áffur í land var fariff. Mér er
þetta veður sérstaklega minnisstætt,
fannst ég vera eins og laufblað, sem
ætlaði aff sogast upp í loftið, ef ég
sleppti mér. Eftir 6 tíma lægði veðr-
ið svo, að unnt var að sigla inn til
Reykjavíkur.
Á sömu vertíðinni á Helga magra
kom það fyrir úti í Faxaflóa, þegar
við vorum langt komnir aff draga og
átti að fara aff gera að fiskinum, að
sjór var kominn í skipið upp á palla
I lestinni og saltið búiff að fylla allar
rásir, svo að sjó.ium varff ekki dælt
út. Mannskapurinn var settur I að
ausa skipiff og staðiff í austri alla leiff
til Reykjavíkur. Þar var skipinu
fennt upp 1 fjöru.
En þegar búiff var aff tæma skipiff,
fannst enginn leki og ekkert var aff
því, og fékk skipshöfnin aldrei að
vita, hvaff lekanum olli. En talað var
um einhver mistök í vélarúminu. Um
30 lestir af salti bráðnuðu þarna
niður.
★
Sumariff 1922 fór Steinþór austur
á land, og hugðist nú kanna ókunna
stigu, sjá meira af landinu og fá um
leið góða sumarþénustu. En sjóróffr-
ar á opnum bátum voru þá álitlegur
bjargræðisvegur austur þar.
Þeir voru sjö, ungir menn, er
slógu sér saman og réðust til sjó-
róðra frá Skálum á Langanesi, sex
Vestmannaeyingar og Steinþór
hinn sjöundi. Útgerðarmaðurinn,
sem þeir réðust til, var þeim öllum
ókunnur. Milligöngumaðurinn, sem
annaðist ráffninguna, var úr Vest- »
mannaeyjum. Þeir voru ráðnir upp
á kaup, og áttu að róa á tveim ára-
bátum.
Ekki byrjaði vertíðin vel fyrir
Steinþóri og bátsfélögum hans, því
aff í fyrsta róðrinum lá við, að svo
illa færi, að róffrarnir yrðu ekki
fleiri. Þeir voru að sjálfsögðu allir
ókunnugir og vöruðu sig ekki á
Austfjarðaþokunni illræmdu. Vissu
þeir ekki, hve langt þá hafði borið
frá landi, en sá guli beit vel á og
sjálfir áttu þeir meira af kappi en
forsjá og uggðu ekki að sér fyrr en
kominn var hvass aflandsvindur, sem
brátt nálgaðist stórviffri, en bátur-
inn hlaðinn.
Þeir höfðu borizt langt út með
Lánganesröstinni. Taka þeir nú
barning til lands, og er þeir höfðu
róið í fjórar stundir, settu þeir út
stjóra og hugðust hvíla sig og fá
sér matarbita. En er þeir voru rétt
búnir að taka upp nestisskrínurnar,
kemur brot á bátinn, svo að hann
verður þóftufullur á svipstundu.
Þeir hjuggu strax á strenginn og
tóku til aff ausa bátinn og réru því
upp á líf og dauða og sluppu, áöur
en næsta brot kom, en þeir höfðu
lent nálægt grynningum nokkrum.
Var ekki um annað að ræða en
halda barningnum áfram, og Skálum
náðu þeir eftir sjö tíma baráttu.
Það óhapp vildi til, að einn maff-
urinn braut aðta ár sína, en þeir
voru þrír á bátnum, og reru allir
á tvær árar, en höfðu tvær lengri
árar til vara. Tók Steinþór og annar
hinna þá sína löngu árina hvor og
reru á þær, en einn reri á tvær ár-
ar í hálsi. Oft miðaði lítið eða ekk-
ert, en á endanum náðu þeir landi
við illan leik, en óhappalaust.
Nú læt ég Steinpór enn segja
frá:
„Þegar fnam í september kom,
voru strákamij. orðnir óánægðir meff
matinn og annaff fleira, svo aff allir
894
TtHINK - 8UNNUDAGSBLAB