Tíminn Sunnudagsblað - 11.10.1964, Blaðsíða 11

Nú tilkynnti hann mér hranalega,
a8 ég væri asni, hratt mér til hhð-
ar og tók sjálfur að reyna að leysa
reipið — reif upp í nöglina á þum-
alfingrlnum, bölvaði og skar á hnút-
lnn. Mér leið helcjur skár.
Hann rétti mér skorinn endann.
„Haltu á þessu,“ sagði hann. „Ég
ætla að skríða undir jeppann og
binda það um öxulinn." Hann gaf
flóðhestinum hornauga. „Hann ætti
bara að reyna að rífa öxulinn und-
an,“ rumdi í gamla manninum.
„Réttu mér reipið, þegar ég er til-
búínn.“
Svo tróð liann sér inn undir bíl-
inn að aftan. Ég leit til tjarnarinnar.
Skyndilega fann ég einhvem óskilj-
anlegan, heitan loftstraum leika um
háls mér að aftan og snerist á hæU.
Mér hefur stundum dottið það í
hug, hvort nokkuð getí verið líkara
því að fá yfir sér brimöldu af blá-
sýru en að standa allt í einu í tólf
þumlunga fjarlægð augliti til auglit-
is við fullvaxinn flóðhést: Blóðrauð-
ar glyrnur, sem bræðin skín úr,
ásýnd, sem minnir á ófreskjur for-
sögunnar, ofboðsleg fyrirferð trölls,
sem er hálf þrlðja lest að þyngd og
albuið til leifturáhlaups.
Vænt tré var fast við hliðina á
mér. Ég upp í það á einum milljón-
asta úr sekúndu, starði síðan niður,
stjarfur af skelfingu. Augun ætluöu
beinlínis út úr höfði mér. Ég eín-
blíndi á nykurkúna, sem enginn
vissi, með hvaða atvikum hafði sprott
ið upp fast við öxl mér. Hún blim-
skakkaði augunum kæruleysislega til
mín, um leið og hún sneri sér við.
Þá tók hún eftir þeim hluta af lík-
ama föður míns, er stóð undan jepp-
anum, og lafit niður til þess að
hyggja að honum.
Þetta var hryllilegt. Þama hékk
ég uppi í trénu, ámllaus af ótta, og
bjóst við, að skepnan opnaði þá og
þegar ógnarkjaft sinn og klippti föð-
tir minn sundur fyrir neðan mittið.
En hún hnusaði bara lengi og for-
vitnislega. Pabbi mælti:
„Hvem fjandann ertu að gera,
Lalli?“ Svo hristi hann sig önuglega
og hélt áfram: „Svona, fáðu mér nú
reipið." Um leið rétti hann höndina
Út undan bílnum. Flóðhesturinn þef-
aði af henni.
Faðir minn faun, að eitthvað var
rétt við höndina á honum og hélt
það væri reipið. „Hver djöfullinn er
þetta — fáðu mér reipið, segi ég,“
mælti hann og þreifaði fyrir sér. Lófi
hans lenti beint á nösum flóðhests-
ins.
Loks kom að því, að ég mátti mæla.
„Pabbi,"' vældi ég, „skríddu inn und-
ir. Skríddu inn undir."
Það gerði hann ekki. Svo var sem
hönd hans væri föst við trjónu skepn
unnar. í stað þess að leita öryggís
Inni undir bflnum, var líkt og ósýni-
legt afl ýtt honum út undan jepp-
anum. Þau störðu hvort á annað, óra-
lengi að mér fannst, hann faðir minn
og kýrin, og horfðust ærið fast í
augu. Þá lét pabbi sig hafa það að
hlæja. En flóðhesturinn þefaði lengi
og rumdi og blés í rannsóknarskyni
— blakaði svo eýrunum. Faðir mínn
reis á fætur með hægð og tautaði
kumpánlega: „Og angagreyið —
gamla kellan." Það var rétt eins og
hann yrði að stilla sig svo hann færi
ekki að klappa henni á kollinn.
Þá opnaði nykurkýrín loksins gin-
ið.
Það, sem næst bar til, gerðist með
svo skjótum hætti, að ég hafði ekki
við að horfa á. Það var nú til skamm-
ar, en þarna var pabbi rétt fyrir neð-
an mig í trénu og greip andann á
lofti.
„Upp með þig, asninn þinn,
hærra,“ hrópaði hann, og ég grenj-
aði: „Ég get það ekki, ég er fastur.“
Svo birtist faðir minn með dularfull-
um hætti á greininni fyrir ofan mig,
og nykurinn horfði ólundarlega upp
til okkar, eins og hann iðraðist mest
að hafa ekki haft sig í að fá sér
bita af mannakjöti meðan þess var
kostur.
En hafi kusa hugsað sem svo, hef-
ur það rétt aðeins hvarflað að henni,
því að hún sneri sér fljótlega að
MWBMUMBDsgHni
Tortryggileg fjársöfnun.
Framan af öldinni voru hér iðu-
lega á flakki menn, sem létust fara
þeirra erinda að safna fé handa þjóð
flokkum, er sætt liefðu ofsóknum.
Munu einnig hafa verið mikil brögð
að slíku í nágrannalöndunum.
Mjög oft þóttust þessir menn vera
frá Armeníu, þar sem kristnir þjóð-
flokkar sættu hinum mestu afarkost-
um af hálfu Tyrltja, og varð þeim vel
til fjár, enda tíðar og átakanlegar
frásagnir í blöðum þeirra tíma af
hörmungunum, er gengu yfir Armena.
En þá var galli á þessum fégjöf-
um, að enginn vissí í rauninni, hvað
an mennirnir voru og þaðan af síður,
hvort nokkrar líkur voru til þess, að
peningamir kæmust til hins nauð-
stadda fólks. Mun langoftast eða jafn
vel ævinlega hafa verið um að ræða
ævintýramenn, er höfðu góðvild al-
mennings að féþúfu og hirtu sjálfír
þá fjármuni, er gáfust.
fiskatjörninní og drundi við.
Kálfurinn vældi á móti og teygði
sig. Móðir hans — því að það hefur
þessi seinni gestur hlotið að vera
— rumdi aftur og nú öllu ákveðnar
Þá reis litlí nykurinn á fætur með
semingi, vagaði upp úr tjörninni ot
ruddist með miklu traðki eftir endi-
löngu dalíubeðinu hennar móður
minnar. Þegar kálfurinn kom til
kerlu, beit hún hann, ekki harkaleg:
en nógu fast til þess, að kálfurin
rak upp hátt hljóð, stökk til hliða
og tók á harðasprett niður til árinn
ar. Móðirin brokkaði á eftir honum,
án þess að virða okkur viðlits.
Þegar þau fóru fram hjá trjánum,
hristi kálfurinn hausinn, og lykkjan
smokkaðist fram af honum. Að and-
artaki liðnu voru mæðginin bæði
horfin.
Við klifruðum niður og lötruðum
inn í bæ. Hvorugur mælti orð frá
vörum.
Fyrsta hryðja regntímans reið ein-
mitt yfir næstu nótt, og flóðhestarn-
ir fluttu síg úr hyljum árinnar. Þeir
komu aldrei aftur. En fimm ár liðu,
þar til faðir minn dirfðist að gorta
af því, að hann hefði kennt þeira
að skammast sín. Hann varaðist allt-
af að líta til mín á meðan hann
sagði þá sögu.
Jóhann Bjarnason þýddi.
Nú kunna menn að álykta, að þess
ir náungar hafi ekki riðið feitum
hesti frá garði íslenzkrar alþýðu á
þessum árum, svo fastheldnir sem
menn voru að jafnaði á fé sitt og
peningavelta lítSl. Þetta er þó mis-
skilningur. Þeim varð vel ágengt, og
sumum mun hafa tekizt að draga
saman stórfé hér á landi. Skal eitt
dæmi nefnt þessu til rökstuðnings.
Sumarið 1912 fór um landið mað-
ur, sem kvaðst vera sýrlenzkur. Var
það saga hans, aö landar hefðu orðið
fyrir svívirðilegum árásum ræningja-
flokka, er fóru með morðum og rán-
um, og væru þeir, sem eftir lifðu,
bjargarþrota, svo að ekki lægi annað
fyrir þeim en verða hungurmorða,
nema liðsinni fengist. Þessum manni
voru gefnar tvö hundruð krónur á
örskömmum tíma í þremur hreppum
í Mýrasýslu. Um þetta leyti kostaði'
gott kindakjöt tuttugu aura pundið
«3a þar cm bil.
Að austan og vestan
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÖ
947