Tíminn Sunnudagsblað - 11.10.1964, Blaðsíða 21

áhyggjum af hvalmálinu. Hann var
því rúmliggjandi af hjartveiki.
Ekki tóku þeir félagar andmæli
Guðrúnar til greina, en ruddust í
bæinn og inn að rúmi Jónatans. Hófu
þeir umræður um hvalmálið og allt
annað en fegruðu fyrir honum stöðu
hans í því. Þegar hann var orðinn
hæfilega bræddur, komu þeir með
skjal fullbúið að öðru en því, að und-
irskrift Jónatans vataði á það, en á
því stóð, að Jónatan afsalaði sér öllu
tilkalli að hvalverðinu til Einars í
Nesi, en Einar greiddi honum nokkra
tiltekna fjárupphæð og tæki á sig all
ar kröfur, sem gerðar yrðu af öðr-
um til hvalsins. Undir þetta ritaði
Jónatan, og kvöddu þeir hann þá
með virktum.
Nú er Jónatan gat í næði íhugað
hvað orðið hafði, efaðist hann um
að hafa farið rétt að. Sendi hann
þá út í Garðsvík eftir Halga Laxdal
og sagði honum allt er orðið hefði.
Helgi fór þá suður í Tungu
til Stefáns stjúpföður síns. Þótti
þeim nú þunglega horfa í málinu, en
við það yrði að sitja, þar til þeir
næðu tali af Skafta næsta dag áður
en sáttafundur hæfist.
Dagínn eftir kom Skafti í Sval-
barð og var honum cagt, hvað gerzt
hafði. Þótti honum þá málið illa
komið og sagði, að nú væru góð ráð
dýr. Einar og sýslumaður munu hafa
setið í stöfu, svo Skafta hefur ekki
þótt vænlegt þar til athafna, fór
hann þá út í skemmu, lagði þar
tunnubotn á reiðingsbunka og skrif-
aði þar á skjal, að Jónatan fegni
honum í hendur alla meðferð hval-
málsins og megi hann ekkert aðhaf-
ast í málinu án síns samþykkis. Bréf-
íð dagsetti hann degi fyx-r en þeir
Einar og sýslumaður voru á Þóris-
stöðum. Var svo í skyndi sent með
bréfið út í Þórisstaði, og fengin und-
irskrift Jónatans. Var því öllu lokið
áður en fundur var settur.
Þegar fundurinn var settur, lagði
Einar fram sitt bréf. Taldi þá sýslu-
maður, að ekki þyrfti frekar um það
að ræða og vildi slíta fundinum.
Skafti var nú ekki aldeilis á því, og
lagði fram sitt bréf. Varð þá ekki
komizt hjá frekari umræðum, en um
hvað þær umræður bafa snúist, er
ekki vitað, né hvað samkomulag
þeirra hefur orðið. Það var aldrei
kunngert, hvoi’ki Jónatan né öðrum,
og öllum eftirgrennslunum svarað
með undanbrögðum.
Fyrir hvalfundinn fékk Jónatan
sjónarvættir, er voru 38 vættir, eins
og hann hefði fundið hvalínn á ann
ars fjöru. En af hvalverðinu sá hann
ekki eyri, hvað sem um það hefur
orðið. Almennt munu menn hafa
álitið, að þeir, er sáttafundinn sátu,
hafi bróðux-lega skipt þessu lítilræði
með sér, þó langt sé gengið að ætla
mætum mönnum slíka óhæfu.
Sindur og síur-
Framhald af bls. 943.
hugleiknari þóknunin, sem þeir
fengu fyrir samningagerðina, en
málmgrýtið í landareigninni. Er til
dæmis kunnugt, að fölur voru lagðar
á jarðir í Borgarfirði, víðs fjarri
þeim svæðum, þar sem með rökum
má ætla, að verðmæti kynnu að leyn-
ast í jörðu.
Þótt þeir væru margir, sem gengu
rösklega frarn í námamólunum þessi
árin, var Chr. B. Eyjólfsson flestum
ötulli. Hann var hér með annan fót
inn í mörg misseri og oftast á far
alds fætí við námaleit og samninga
gerðir, en þess á milli í förum til
Englands. Þó hafði hann fleiri járn
í eldinum og átti hlut að ýmsum
verzlunai’viðskiptum. Á þau bar þó
nokkurn skugga haustið 1912. Hann
hafði tekið að sér að annast kjöt-
sölu í Englandi fyrir Sláturfélag Suð-
Selárdalur -
Framhald af bls. 951.
ennþá er hugurinn sá sami, og hann
sagði mér, að hann ætti mikið ógert
enn í listamálum Selái’dals.
Viðstaða mín í Selárdal varð stutt
að þessu sinni eða svo faxuist mér að
mlnnsta kosti. En dagurinn er þar
yfirleitt fljótur að líða, sem á margt
er að líta, og í Selárdal má finna
augunum ærið til að dveljast við,
þótt fólk sé þar ekki fyrir að hitta,
nema tveir einsetumenn. En það er
hins vegar bæði furðulegt og sorg-
legt, að ekki skuli þar búa fleiri.
Landkostir eru ærnir í dalnum, og
þar gætu sem hægast búið tveir bænd
ur góðu búi, og væri veginum komið
í sæmilegt horf, yrði þar ekki um
neina verulega einangrun að ræða
Vonandi verður einhver atorkusam-
ur búandmaður setztur þar að, þegar
ég kem næst í heimsókn þangað vest-
ur.
K.B.
Loðfíll -
Framhald af bls. 939.
hafi ætlað mammútinn hitabeltis
dýr.
Mynd Golýséffs er ekki einung-
is skemmtileg vegna mistaka hans
sem bæði eru skiljanleg og afsak-
anleg, heldur einnig fyrir þær sak
ir, að honum skyldi yíirleitt detta
í hug að teikna og prenta slíka
mynd og senda farandsala með
hana þorp úr þorpi, þar sem hún
hefur vafalaust prýtt marga bónda
bæi um langan aldur, ásamt helgi
myndum og keisaramyndum og
stríðsmyndum frá hinni hraklegu
herför Napóleons.
urlands og tjáði því, að hann væri
búinn að seija tvö huntlruð lestir
sem kæliskip yrði látið sækja í slát-
urtíðinni. Lofaði hann að senda hing
að símskeyti, er fastmælum væri
bundið, hvenær skipið kæmi til
Reykjavíkur. En svo fór, að hvorki
kom skeyti né skip á réttum tíma,
og forráðamönnum Sláturfélagsins
tókst ekki einu sinni að spyrja uppi,
hvar maöurinn væri niður kominn.
Vakti þetta slæman grun, því að árið
áður hafði danskur umboðsmaður
þess í Kaupmannahöfn gersamlega
horfið frá allmikilli skuld ógreiddri.
Svo hastarlega tókst þó ekki til um
Chr. B. Eyjólfsson, en hin fyrsta til- -
raun, er gera átti til þess að senda ■
kælt kjöt til Englands, fór út um
þúfur. Og með þessum atburði lýkur >
frásögum af hlutdeild hans í náma- >
sögu landsins.
Til voru líka þeir íslendingar, sem f
ekki vildu lóta útlendinga draga '
burst úr nefi sér. Björn' Kristjánss- }
son, sem mjög lagði stund á málm- (
leit, viðaði að sér námai’éttindum á ■;
ýmsum þeim stöðum, er hvað líkleg- .
astir voru, enda vissi hann flestum .
betur, hvað hann var að gera. Náði 1
hann þeim oft fyrir lítið verð, en
hagnaðurinn þó á hinn bóginn ennþá
rninni. Þess voru og dæmi um bænd-
ur, að þeir brygðu fljótt við. Þegar .
talið var, að gull hefði fundizt i >
grennd við Hof í Skagafirði, fór einn'.
héraðsmanna, Árni Hafstað, á vett-
vang og festi kaup á námaréttinum.
Hitt viídi svo við brenna, að fregn-
ir þær, sem flugu manna á milli og
birtar voru í blöðum, um merkileg
jarðlög, er fundizt höfðu. væru ekki
ævinlega sem ái'eiðanlegastar. Stund-
um var jafnvel mikið gert úr lítlu
af þeim sökum, að það gat orðið
vopn í stjórnmálaerjunum. Þannig
flutti eitt heimastjórarblaðið þá frétt
á síðustu valdadögum Björns Jóns-
sonar, að kopar hefði fundizt í bergi
í Vestmannaeyjum og væri fjöl-
skylda ráðhei-rans að svæla undir sig
umráðaréttinum. Ráðherrann var
ekki alls kostar vinsæll í Danmörku
eftir útreið þá, sem uppkastíð sæla ■
fékk, og birtu dönsk blöð þessa fregn
samstundis, og úr'þeim barst hún í
þýzk blöð og færeysk. En til kopars-
ins i Vestmannaeyjum spurðist aldrei
síðan.
Fleira gat komið lii þess, að sög-
ur þær um málmfundi á íslandi, sem
bárust til annarra ianda um þessar
mundir, voru ekki allar sem áreiðan
legastar. Einmitt um þetta leytí skrif
aði Þorvaldur Thoroddsen þessi orð:
„íslendingar hafa jafnan, og ekki
sízt á seinni árum, verið ákaflega
auðtrúa á allar skröksögur um nám-
ur og málma. Sumar ýkjusögur blað-
anna um kol og málma hafa að lík-
indum staðið í sambandi við gróða-
brall einstakra manna'"
i I M I N N - SUNNUUAGSBLAÖ
957