Tíminn Sunnudagsblað - 15.08.1965, Page 5
ist fáum utan hins þrðnga vinahóps.
Gleði hans er því geysileg, þegar
hann snýr heim til Vitebsk við byrj-
un styrjaldarinnar 1914. Áhrifa
stríðsins gætir hvergi í mynd-
Um hans, hann er algerlega á valdi
gleðinnar vlð heimkomuna, málar
íettingjana og umhverfið. Er hann
kvænist æskuvinkonu sinnl, Bellu,
hær fögnuðurinn hámarki, hún ferð-
ast með honum í myndum hans yf-
ír borginni, í skýjunum.
En meðan hann er heima í Kúss-
landi hafa myndir hans haft áhrif
á yngstu kynslóð málara og skálda.
pegar hann sneri aftur til Parísar
Í923, var hann þekktur maður. Mynd-
Írnar, sem hann hafði skilið eftir,
>egar hann fór, höfðu verið sýndar
Ög voru komnar í þekkt söfn.
Lífið lék við hann, og hamingjan
kom fram í myndum hans. Blóm og
elskendur, það eru myndir hins ham-
ingjusama Chagalls. Hamingjan er
sjálfsögð og eðlileg, hann virðist ekki
eiga við nein vandamál að stríða.
Haim málar í fullkominni ró
pg sjálfsöryggi friðsamlegan, indæl-
an heim. Myndir hans líkjast þjóð-
kvæðunum. Eins og tilfinningaheim-
ur fólksins kemur fram 1 þjóðkvæð-
Unum, þannig er listræn tjáning lífs-
ins og ástarinnar frjáls og ósjálfráð
tjáning innra lífs.
Áhrif kúbismans hverfa úr mynd-
unum, og i stað þeirra kemur annar
þáttur. Það er hið sterka samræmi
milli myndrænnar tjáningar og til-
finningalegrar uppsprettu hugmynd-
anna. Myndir hans líkjast því, sem
nefnt hefur verið surrealismi, en þó
er ekkert samband milli markmiða
Chagalls og suirealistanna. Surreal-
isminn er aðferð þeirra, sem aðhyll-
ast hann til að leita annars óræðs
heims, en Chagall hlýðnast aðeins
eiginn innbiæstri. Enda þótt hann
væri einn af upphafsmönnum og
brautryðjendum hreyfingarinnar,
féll hann aidrei í hópinn.
Er hann sneri sér að bókaskreyt-
ingum, tók hann til við svartlist.
Hvernig gekk nú þessum litglaða
málara að tjá sig aðeins með svörtu
og hvítu? Því meir sem hann vand-
ist blekinu, þeim mun betur kemur
málarinn bak við myndina i ljós. í
leik ljóss og skugga nær hann sömu
áhrifum og með litunum.
Hugboð um yfirvofandi ógæfu —
stríðið — örvaði Chagall til nýri-a.
verka. Hann málar þorpið heima,
ættingja, brúðhjón og hamingju hins
friðsama lífs.
Gyðingaofsóknir nazista höfðu
djúp áhrif á hann og urðu honum
hvatning til að halda áfram hinu
mikla verki sínu, úr biblíunni og
sögu Gyðinga frá upphafi til þessa
tíma.
Þótt Chagall hafi staðið algerlega
Framhald á 742. síðu
T í M I N N — SUNNUDAGSBLA Ð
725