Tíminn Sunnudagsblað - 27.08.1967, Blaðsíða 18

Þetta er einn hinna frægu „öldunga" í Hunza. Hann segir vera
níutiu og fimm ára, en varlegt er að trúa orSum hans. í Hunza ná
fáír svo háum aldri.
Hunza
Fyrir rúmum áratug dvaldist ég
í Ilimalajafjöllum og veitti for-
stöðu sjúkraskýli í ævagamalli og
hrörlegri kastalabyggingu. Þarna
hélt ég dagbók og nú hendir tíð-
um, að ég fletti þvældu kverinu
og rifja upp gömul kynni. Þar
stendur meðal annars þetta:
„Salaam aleikum, Hazoor! ég er
sárkvalinn,“ sagði Bohar gamli.
Hann otaði fram hökunni, alsettri
hvítum skeggnálum, og benti mér
á eymslið.
Ég leit á það og mig hryilti uppi.
Gegnum hökuna og kjálkabeinið
höfðu myndazt fjórar holur, jafn-
ar blýanti að þvermáli, og seytlaði
úr þeim vilsan. Ég bað hann að
opna munninn. Tennurnar voru
flestar krónulausar af sliti. Ég
þuklaði neðra góminn, og fjórar
tennur voru svo lausar, að ég gat
kippt þeim burtu án þess að beita
verkfærum. Bohar stundi og
kveinkaði sér, en síðan færðist yf-
ir hann ró, þegar vilsan miglaði
úr rótarkýlunum.“
Þetta var i konungsríkinu
Hunza, lítilli fjallbyggð á landa-
mærum Kína, Kasmír og Afganist
an. Á undanförnum árum hafa
ótal ferðalangar lýst Hunza sem
paradís á jörðu og sagt íbúa þess
vera óvenju heilsuhraust fólk og
ná feiknháum aldri. Þessar frá-
sögur eru því miður alrangar.
Frá því er vestrænir menn tóku
að ferðast í fjarlægum stöðum,
hafa hinir víðreistu spunnið í
landa sína ýktar lýsingar á para-
dísargörðum í austri. Engu máli
skiptir, þótt slíkar lýsingar reyn-
ist lygimál við nánari kynni af
„Paradíis.“ Jafnóðum verða til frá-
sagnir um nýja ódáinsakra, og
þeir, sem lítt eru kunnugir hög-
um fjarlægra þjóða, trúa frásögn-
um þéssum í einu og öllu.
Og hvernig hljóðar þá lýsing
ferðamanna á Hunza? Sagt er, að
Hunza byggi kynþáttur Múhameðs
trúarmanna, og séu þeir afkom-
endur fótgönguliða, sem heltust úr
lestinni í austurför Alexand-
ers mikla. Hunza er paradís á
jörðu, segja ferðalangar. Innbyggj-
ar landsins nærast á fábrotinni, en
hollri fæðu, og þeir eru blessun-
arlega lausir við átumein vest-
rænnar menningar. Flestir verða
120 til 140 ára, og níræðir karl-
menn geta börn við konum á sjö-
tugsaldri.
Eftir að hafa kynnzt lifnaðar-
háttum Hunzabúa, er ekki laust
við, að mér þyki lýsing ferðamanna
bera keim miskunnarlausrar kald
hæðni, því að fá þjóðarbrot munu
eiga við jafn mikla erfiðleika að
stríða og íbúar Hunza. Fyrirsagn-
ir eins og „Heilsuhraustir Hunza-
búar“, Höll lýðræðisins" og „Land
ið, þar sem lifa engir fátækir“
hafa allar orðið til sökum þess, að
vestrænir ferðalangar gefa sér
yfirleitt ekki tóm til að kynnast
þjóðinni og högum hennar til
sæmilegrar hlítar.
Hunza er verndarríki Pakistan.
Pakistanstjórn sér um utanríkis-
Árum saman hafa vestrænir ferðalangar lýst f jallríkinu
Hunza sem paradís á jörðu og sagt, að hvergi annars
staðar geti að líta hraustara og hamingjusamara fólk. í
grein þessari eftir dr. John Clark lesum við nokkur sann-
leikskorn um þetta „hrausta" og „langlífa“ fólk í
Himalajafjöllum.
738
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ