Tíminn Sunnudagsblað - 24.12.1967, Qupperneq 18

EIVHJLÍA P1ERING:
Mörg kru mistökin
g-ju urn eyrarnar, þegar áin
rninnkaði, og tíndu saman molana.
7oru þeir hafðir til hitunar á vet-
urna, en surtarbrandur var tal-
inn hafa hitagildi á við kol.
Margs konar bergtegundir eru
inni í árbotnrnum. Ber þar eins
og víðar á Vestfjörðum mjög á
grágrýti, sem inniheldur mikið af
járni. Þar eru líka þykk blá-
grýtislög og kvars og sumstaðar
eru þar gabbrógangar rneð mjög
dökkum ólívini í. Hef ég fundið
marga fallega smásteina meðfrarn
ánni. Minna sumir á gull, húðað
kvarsi. Einnig grefur áin líparít
einhvers staðar úr farvegi sínum
og flytur heim á eyrarnar. Höfð-
um við börnin mjög mikla ánægju
af því að tína þessa ljósu líparít-
steina í leikjabú okkar. Eins og
víðar á Vestfjörðum er í Lamba-
dal mikið um holufyllingar í grá-
grýtnu. Er það græn, mjúik berg-
tegund, og verða molarnir allt að
sentimetra í þvermál. Það notuð-
um við til þess að skrifa með á
harða hluti.
Fyrir innan Þverá að sunnan-
verðu heitir Tungur. Þar er all-
stórt brokengi. Þegar grasleysis-
sumur komu, eins og 1919, var
þetta engi slegið og heyið sett í
galta og síðan dregið á sleða um
veturinn. Þar er allþykkt mólag,
og sýnir það ljóslega, að þar hefur
skógur vaxið til forna, þvi að
mikill fauskur er í móunum. í
þessar tungur voru fráfærulömb-
in rekin eftir fráfærur. Upp af
tungunum er lág hlíð og ketímr
þar fyrir ofan svolítið dalverpi,
sem Vélinsdalur heitir. Þar uxu
þroskamikil fjallagrös, og var far-
ið þangað á grasafjall á sumrin.
Var hægt að fá fullan mjölpoka á
dag. Grösin voru höfð í slátrið á
haustin og rúgbrauðin, sem venju-
lega voru bökuð undir potti i hlóð-
um. Þótti það ágæt brauð.
Svarshamarshlíð er við miðjan
dalinn að norðanverðu. Þar hafði
verið talsverður skógur, en nú eru
aðeins smárunnar eftir hér og þar.
Þarna var gert til kola í gamla
daga, og eyddi það skóginum að
mestu. Þarna er gott sauðaland.
Nafn sitt dregur hlíðin af dökk-
um hamri í miðri hlíðinni, er heit-
ir Svarthamar. Við hlíðarræturn-
ar eru þrír mjög stórir steinar,
sem Kaplasteinar heita. Urðu
margir varir við huldufólk í þess-
um steinum, heyrðu strokkhljóð
og söng. Nafnið á steinunum þarf
„Láttu þér nú ekki verða kalt,
Stína mín, og mundu að skila
kveðju til þeirra Ásu og Bjössa
og biðja hana Maríu að skrifa mér.
Og pantaðu svo í tíma farið til
baka, svo að. . .“
Endirinn á setningunni drukn-
aði í vinduskrölti og alls konar
hávaða, þegar skipið losaði land
festar og tók að mjakast frá
bryggjunni.
Sú, sem hafði kallað þetta af
móðurlegri umhyggju og mynd-
ugleik, var feitlagin, roskin kona,
sem stóð fremst á bryggjunni í
Skálavík, þreif nú upp snjóhvítan
vasaklút og veifaði ákaft, þegar
skipið fjarlægðist. Kristín dóttir
hennar stóð ásamt fjölda annarra
farþega úti við borðstokkinn á
Keili og veifaði á rnóti, en svar
hennar gat Árný móðir hennar
ekki greint fyrir hávaðanum.
Henni lá svo lágt rómurinn, henni
Stínu. Hún hafði ekki heldur
þjálfað raddstyrkinn í hávaðaþræt-
um við hana móður sína, því
Árný hafði haft gott lag á þvi að
innræta dóttur sinni, að það væru
orð og vilji hennar — móðurinnar
sem gildi hefðu í samskiptum
þeirra — annað ekki.
Og það var nú með hálfum huga
að hún hafði sleppt Stínu undan
verndarvæng sínum og látið hana
fara eina til Reykjavíkur til þess
að annast heimilið fyrir systur
sína, svo að hún gæti komizt í
ekki að skýra. Heiman til við
Svarthamarshlíðina var selið í
gamla daga. Þar er fallegt tún-
stæði og rakt engi þar fyrir neðan,
niður að ánni. Sunnan til við ána,
á móti selinu, er dálítil holtssnös,
sem Hreggnasi heitir og önnur
holtsbunga fyrir ofan, nefnd
Sjónarhóll. Þaðan sér vítt yfir dal-
inn.
Allir, sem koma inn í dalinn,
hrífast af hinu fjölbreytilega lands-
lagi. Þar má sjá háa klettahamra,
skógi vaxnar hlíðar og rennislétt-
ar eyrar, þar sem áin liðast i ótal
bugðum.
siglingu ' með manni sínum, sem
var heildsali. Sú dóttir Árnýjar
hét Jóhanna, og var nógu lík
móður sinni til þess að vilja heldur
stjórna öðrum, en láta aðra stjórna
sér. Brauzt hún þvi ung að aldri
burtu frá foreldrahúsum og var
nú orðin virðuleg frú í Reykja-
vík og vel metin — að eigin áliti.
Árný var líka æðihreykin af
henni og hafði ekki getað neitað
henni um þá bón hennar að lána
henni Kristínu mánaðartíma, þótt
sannarlega hefði hún miklar á-
hyggjur af því að sleppa „barninu“
svona einu síns liðs til Reykjavíkur.
Kristín, „barnið“, var nú reyndar
orðin fullra 22 ára gömul, en hún
var yngst af þremur börnum, sem
Árný hafði eignazt — fyrst hafði
hún átti son, er hún missti ungan
— og þetta mátti heita í fyrsta
skipti, sem hún sleppti henni frá
augum sér því að í hennar aug-
um var Kristín — og mundi ávallt
verða — ósjálfstætt barn, s«m vart
væri hægt að heimta af, að sæi
fótum sínum forráð.
Það var því æði mikill áhyggju-
svipur á skvapfeitu andliti Árnýj-
ar, þar sem hún vagaði upp í
þorpið og skaut augunum í skjálg
eftir skipinu, sem jók skriðinn út
af víkinni. En víst hefði henni þó
liðið enn þá verr, ef hana hefði
grunað, hvað af þessari „reisu“
barnsins hlytist.
En Keilir beitti stefninu móti
blágráum báruöldunum og fjar-
lægðist Skálavík fljótt, hún hlýddi
auðsveip æfðum handtökum sjó-
mannanna og lét sig litlu skipta
hið kalda klapp Ránardætra á
kinnunginn.
Á skipsfjöl er fólk fljótt að
kynnast, þar á það svo margt sam-
eiginlegtf og samvera farþeganna
er svo stutt, að göllunum í skap-
gerð einstaklingsins vinnst ekkiv
tími til þess að koma að ráði £
ljós. í flestra huga ríkir ein-
hver eftirvænting út af eigin er-
indum eða ákvörðunarstað, og ýms-
ir eru þarna öðrum háðir vegna
sjóveiki, ef veðrið er vont, vegna
þrengsla, eða af öðrum ástæðum.
í! 46
T í M » N N — SUNNUDAGSBLAD