Tíminn Sunnudagsblað - 25.02.1968, Blaðsíða 22

létta og skemmtilega skapgerð,
glaðvært án uppgerðar, á létt með
að koma öðrum í gott skap, og
líður öllum vel í návist þess vegna
glaðværðarinnar. Minnist ég til
dæmis allra móðursystkina minna.
Árna á Eyrarstekk heyrði ég lýst
þannig og hafa börn hans erft
það frá honum, og þannig var
Indriði bróðir hans, og hans af-
komendur. Finnst mér þetta vera
komið frá Ásdísi. Nokkuð margt
af þessu fólki er rauðhæni og hef
ég heyrt, að það væri úr móður-
ætt Indriða frá Stóra-Ssndfelli,
eins hallandi höfuð, þekki ég það
líka. — En þetta er nokkuð sem
erfðafræðingar framtíðarinnar
eiga að glíma við.
Til er ennþá hlutur, sem Guð-
ný Halldórsdóttir, móðir Ásdísar
frá Kolmúla, átti, og er nú í eigu
einnar systur minnar, sem býr
hér i Reykjavík. Móðir mín hefur
sagt mér, að Stefanía, móðir sín,
hafi átt hann, og hafði hún ef-tir
henni, að móðir Ásdísar hafi átt
hann, svo að hann er orðinn æði
gamall.
Þetta er forláta askja, ölll út-
skorin, og var undan prestakraga.
Kannski kraga utan um hálsinn
á sóra Hjálimari á Kolfreyjustað?
_ Lýk ég hér svo að segja frá
Ásdísi frá Kolimúla.
(Helztu heimildir: Prestsþjón-
ustubækur og sóknarmanntöl
Kolfreyjustaðar, Háls- og Hofs-
sókna, Þimgmúla-, Vailaness-,
Eiða-, Hólma- og Stöðvarsókna,
annálar frá 18. öld, Klaustur-
póstúrinn og Ættir Austfirðinga,
eftiir séra Einar Jónsson.)
Frá Búdapest —
Framhald af 159. síöu.
Hið næsta dýflissu, sem Kossút
gisti, er bygging, þar sem ítalskur
greifi rak einu sinni hóruhús, og
skammt frá er hús, þar sem bjuggu
rabbíar einnar helztu sýnagógunn-
ar í Norðuráfu. Leifar tveggja
annarra sýnagóga frá miðöldum,
sem nefna má í sömu andrá og
hina ungversku, fundust nýlega.
er brevtingar voru gerðar á göml
um höllum í Prag og Madrid.
Magðalenuturninn. sem skotinr
var í rúst í heimsstvriöidinni síð-
ari, rís enn á ný við þriðja stærsta
torgið. Þar var komin hermanna-
kirkja, er hálfmáni Tyrkja var
dreginn á stöng í kastalanum, og
það var eina kirkjan, sem kristnir
menn fengu að halda austan Lajta-
fljóts, þar til höfðingi einn, sem
stofnað hafði verið til samsæris
gegn, lét taka krossinn af turnin-
urn og breyta sjálfri kirkjunni í
gripahús: Þar hýsti hann úlfalda
sína. í þessari kirkju var Ingár
Martinoviis, foringi hinna ung-
versku Jakobína, sviptur kirkju-
legri tign sintni og færður til háls-
högigs á Blóðvöll svonefndan neð-
an við kastalahæðina.
Hér er hver steinn þveginn
blóði. Karl IV, síðasti konungur
Ungverja af kyni Habsborgara, var
krýndur hér í heimisstyrjöldinni
fyrri á sama blettinum og hális-
högignir höfðu verið þrjátíu menn
af tignusfu ættum í Ungverjalandi,
og höfuð manna, sem gerðu kröfu
til kórónu, og uppreisnarforingja
úr hópi bænda, höfðu lotið undir
böðulsöxi. Þegar Habsborgari þessi
reið graðhesti sínum upp á krýn-
ingarhæðina með þúsund ára
gamla kórónu Ungverja á höfði,
viildi það til, að hún skekktist á
höfði hans, honuim til mikiMar
gremju. Þetta þótti slæmur fyrir-
boði, enda var brátt lokið fjögurra
alda yfirdrottnun Habsborgara í
Ungverjalandi.
Hér var einu sinni höll hins
miikla ævintýramanns Pípós hers-
höfðingja frá Ozora, og hér var
einnig síðasta kvennabúrið 1 Búda.
Þar heitir enn í dag Meyjarstræti.
Fáa metra frá kvennabúrinu er
hús, þar sem sagt er, að hinn
frægi maður, Gíakómó Kasanóva,
hafði eitt sinn faldzt. Framan við
glugga þess er iítið torg, þar sem
her kristinna manna náði fyrst fót-
festu í borginni árið 1686.
Þegar á veldiisdögum Tyrkia var
hæðin, þar sam konungshölldn stóð
sundurgrafin af leynigönguim og
neðanjarðarhvelfingum. Nú á dög-
um eru ferðamenn ríflega tvær
klukkuistundir að ganga gegnum
xþessi göng, og hafa þau þó vafa-
lauft verið fleiri en menn nú vita.
Lausn
6. krossgátu
Nýlega fannst til dæmis hvelifing
mikil, þar sem vín hafði verið
geymt, og í henni var marmara-
ker svo mikið, að fimmitíu pör
geta dansað niðri í því samfímis.
Leyndard óm ar Kastalah æðar-
innar erjx margir, bæði ofan jarð-
ar og neðan, og þar hefur mdMl
saga gerzt. Þarna hafa svissneskir
kaupmenn, enskir aðalsmenn
og franskir miunkar, ^lióttugir jgnxll-
gerðarmenn, iðjusamir prentarar,
embættismenn harðstjóranna og
friðsamir borgarar lifað hlið við
hláð um langar aldir. AUt, sem
minnir á þessa liðnu tíma, hafa
Unigverjar lagt kapp á að varðveita
og endurreisa það óbrjálað, sem
brotið hefur verið niður í ófriðar-
hamförum.
Síðasta ferð Villa —
Framhald af 158. síSu.
fönnin breitt líkblæju sína yfi-r
hann eins og Villa, þrjátíu áruim
áður.
Þar sem áður hefur komið á
prent þáttur af Vilhelmi Hansar-
syni, þar sem sagt er frá atburði
þessum allmjög á annan veg, vil
' óg taika fram, að það, sem hér er
sagt, er tekið upp úr dagbók Heigu
Sæmundsdóttur, þáverandi hús-
freyju á Leirhöfn, skrifað þegar
þessir atburðir gerðust. Er því ör-
uggt, að þessi frásögn er rétt.
Aðrir heimildarmenn eru Guð-
mundur Tngimundarson í Prest-
hólurn, Jón Sigfússon á Ærlæk,
Gunnar Sigurðsson á Einarsstöðum
og Sigurður Árnason á Raufar-
höfn.
«2 6 \ \ \
1 ,K. 8 LlL
* > B i L b\
U S L AR
\ R \ \ rf R I Rlo
Æ V I N \ \ fí P L fí
N í D fl \ P s \ R fl 6 u kK
I t? Q R Æ T A \ í? 0 D u\t
s N n R S J- \ n L 't /t P !
\ 6 R y T T t) P \ N fl \ V flÍN
\ J n T fl \ M U N N u R I Nlfl
\ fí \ fl F L \ M E '1 S /] \ wtfl
\ R fl \ S K R Æ K fl U N fli;3
\ f L E fl \ E L T 1 a E w
V V I L \ fl K 1 \ D k L I R|\
R i T L E T U R s \ T fl N UM
\ Ð 1 L \ M \ V L '1 \ Míí
\ T I D J U -V S I N fl \ IL 1 I*
\ H R d U N K E N N S L I \|t
\ fl ÍR \ R, fí. K it \ T fí_ N Ö[l
r i_ fí & £ 1 w I'I£ tIk 0 HIp
166
1 1 i« « IV N - SUNVUDAtíSBLAÐ