Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1968, Side 8

Ég fullyrði, þó ég geti ek'kj sann-
að það, að amma hafi átt þátt i
því með viturlegum fortölum að
bæta kjör niðursetninga og sveit-
arlima í Hvítársíðu. Ég get ekki
stillt mig um að bæta því við, að
meðferð þurfamanna var á-
bótavant, þegar afi og amma fiuttu
yangað.
Lítið dæmi:
Amma var vel að sér í
matreiðslu og oft fengin til að
vera frammistöðukona i matar-
veizium. Á einum bæ, er svo stóð.
á, var hún eftir meðan heimilis-
fólk fór til kirkju. En áður en
húsrnóðirin á bænum fór, tók hún
ömmu vara fyrir að eyða af veizlu-
föngunum í niðurseturnar. Þær
hefðu nóg annað Amma játar því.
Þegar fólkið er farið, þarf hún að
setja upp pott, finnur einn með
þykkum viðbrunnum skófum, sem
eru að bvrja að mygla. Hún er
lengi að skafa þær aír, og fer síð-
an að gá í kringum sig að hunda-
dallinum til að henda þeim í. Þá
sfendur ailt í einu stálpaður ung-
lingur, niðurseta, fyrir framan
hana, þorir ekkert að segja, en
réttir ósjálfrátt fram bláar og
beinaberar hendurnar.
„Vilfu þetta í raun og veru?“
segir amma,
Og þá segir niðursetan með aug-
un full af tárum: „Þér megið bara
ekki segja húsmóðurinni, að þér
hafið gefið mér þetta.“
Þótt anima iiefði fá orð um,
fókk niðursetan ábyggilega betri
bita en skófirnar, að min-nsta kosti
þótti húsmóðurinni á bænum ekki
tryggf) að amma hefði fylgt gefn-
um fyrirmælum. Þegar hún kom
heim frá kirkjunni, sagði hún við
niðursetuna: Nú, já, þú ert þarna,
kipdin! Það þarf varla að skammta
þÓT mikið í kvöld. Þú hefur likast
til- sieikt. um votan fingur í dag.“
Framhald f næsta blaði.
Þar segir Svava gerr frá
foreldrum sínum, frá lítilli
telpu, sem langar að læra,
en hefði eins getað íátið sig
dreyma um að verða keis-
aradrottning á Indlandi og
frá eðli hjartans.
296
Miklos Gyarfas:
IISTA VERKID
Hafið þið nokkru sinni heyrt
getið um bæ að nafni Kisgombok?
Mér er undir eins sem ég sjái
marga lesenda minna kin-ka kolli:
„Vitanlega“. Einmitt, en það er
ekkí satt. Þeir hafa ekki heyrt
hans getið. Það væri óhugsandi,
því að hann er efcki til. Hvers
vegna þá að fara að skrifa um
hann. spyrjið þið. Það skal ég
segja ykkur. Þó að Kisgomok sé
ekki til, þá eru fjölmargir aðrir
hlutir til. Til dæmis efni sögu
vorrar. Það er vissulega tími til
kominn að hefja mál-s.
Blessað fólkið í Kisgombok —
hvotr sem það er nú raunveru-
legt eða ímyndað — var alþekkt
fyrir ást sína á hátiðahöldum. Má
þar einkum til nefna Zoltan Par-
adi írænda, sem var forseti bæjar-
stjó:narinnar. En þó voru flei-ri
honum líki-r í því. Ég skal aðeins
nefna þá Samú Derecske, rekt-
Oir iiiéníiíasikoi'áSs, rOour Kerpély,
siáttainefndarmaður og félaga Do-
handy, ritstjóra Kisgombokhnefans
Allt frá opnun hinnar nýju einka-
m-atstofu í þriðja flokks gistigarði
bæjarins, sem æskulýður staðar-
ins hafði skírt „Hina virðulegu
páhænu“, hafði naumast nokkurt
kvöld liðið syo, að Paradi skip.aði
þar ekfcj forsæti í veizluhöldum
bæj a rstjór n a ri n n ar, rannsókn ar-
róðsins, ungverska sósíalistafélags
ins, sáittaiw^jjdarinnar, þjóðliðsins
og þar fram eftir götum.
Var. verið að opna allþýðubóka-
safnið? Vín'hóf um hádegi, matar-
veizla að kvöldi, Var verið að
tengja nýjan þjóðveg við kerfið?
Skálaræður me-ð vínj og veitin-g-
uim héraðinu til heilla um kvöld-
ið; Smáatbuirðum jafnt sem stór-
viðburðum var fagnað með þess-
um hœtti. Paradi va-r þessu þaul-
v-anur. Auk þess að min-na-st allra
heiðursdaga byltin-garinnar, bæði
heima o>g erlendis, lét h-ann sér
ytfMeitf ekke-rt tækifæri úr greip-
uim ganga tii þess að ha-lda sam
sæti. Hann og aðrir fory-stumenin
bæjarins ?8gðu metnað sinn í að
fiylgjast með öllum markverðum
tiðiudum, a* fy-rir féllu.
Þeg-ar slikra-r kostgæfni er
minnzt, þarf enginri að verða
undrandi, þótt breitt bros færð-
i-st á varir Paradis, þegar grá-
gæ-gsni-slegur skjalavörður bæjar-
ins, Balint Pelsot, gekk inn í skrif-
stofu hans og varpaði á hann svo-
fellduim orðu-m: „Félagi bæja-r-
stjór-narfors-eti, ég hef orðið nokk-
urs visari, sem mun veita bæjar-
félagi voru mikinn heiður."
„Er það mögulegt?“ Paradi
sendi glatt sælubros út í sólbjart-
an vordaginn undan yfirskegginu.
„Ómetanleg verðmæti, myndi ég
segja.“
„Hvað funduð þér?“
„Hverjum skyldi ég kynna það
fy-rr en yður, féla-gi bæjarstjórn-
arfoimaður?“ hvíslaði skjalavörð-
ur dulúðgum rómi, er blandaðis-t
s-krjáfi í biaðin-u, sem ha-nn veif-
aði í hendi sér.
Bæjarstjórnarforsetinn reis óró-
l-cgUx tir söcíi ’■ u við slcrifbo-rðið,
hallaði sér upp að opnum glugg-
anum og í ákafa sín-urn nuddaði
hann mjóhryggnum gríðarlega við
hornið á gluggakarminum.
„Áfira-m með yður — um hvað
er þetta?“
' „Ja, það er nú það. . . .að hugsa
sér! Jæja, ég skal annars segja
yður það. Um Lúðvík Kossút.“
,IIvern andskotann eigið þér
við?“
„Leyfið mér að útskýra það.
Þetta skjal“ — hann lagði papp-
írsiblað á borðið — „tekur af a-il-
Enda þótt Miklos Gyarfas sé
ungverskur kommúnisti getur
hann ekk! að sér gert að rita
með keim af hæðni, lítilsvirð-
ingu eða jafnvel fyrirlitningu
um vissa manntegund forystu-
sveitar hins nýja kommúnista-
Þótt hann sé tæplega fertugur,
hefu-r hann þó tekið sæti sem
eitt allra virisælasta leikrita-
skáld, er nú ritar ungversku.
Gyarfas skopast stöðugt að
stjórnarframkvæmdum ýms-
um.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
c v V 1