Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1968, Blaðsíða 14

ráðmn til Vesturheims á yfirsfcand-
andi sumri, að t-að er hans inni-
leg bón ti! föður síns, að hann
vilji unna honum viðtals við sig
á næstkomandi Jónsmessu að Ytrj-
Völlum á Vatnsnesi, með því að
Bjarnj á nauðsynjaerindi við hann
frá Gísla, bróður sínum, er Jó-
hann mun geta ráðið í, hvers
kyns muni vera.
Ég er með ánðandi bréf íii Jó-
hanns, er ég var beðinn að koma
til skila, ef ég frérti til ferða hans
á leið minni, en með þvi að mér
hefur engin fregn af honum bor-
izt, tek ég þennan útvegir.n og btð
alúðlega hvern, er þessa auglýs-
ingu les, að benda Jóhanni á hana,
því honum stenrlur á miklu, að
hann geti fundið son sinn“.
Þess finnst hvergi getið, hvar
Jóhann var staddur er honuin bár
ust skilaboðin, og varla hei'ur það
orðið fyrr en ie<nt í maímánuði
eða jafnvel í byrjun júnímánaðar.
En hann hefur brugðið fljótt við
og hafið för sina norður, og að
Ytri-Völlum náði hann á tilsettum
degi.
Engin tilviljun hefur það verið.
að fundur þessi var lagður á heim-
ili oddvitans, og hafa sveitarfor-
sprakkar hugsað gott tii þeirrar
glóðarinnar að losna við Jóhann
úr landi og jafnvol verið tilleiðan-
legir að leggja honum ti.I nokkurn
farareyri. Að minnsta kosti hefur
nú ekki legið fast fyrir það fé,
sem hann átti enn sjálfur í fórum
Vigfúsar. En Jóhann reyndist ekki
sérlega leiðitamur fremur en fyrri
daginn. Hann hafði engan hug á
því að komast úr landi, og kom
einn í stað, hvernig sem Bjarni,
sonur hans, og sjálfur oddvitinn
lögðu að honum. Það var eins og
höggvið væri í klett að nefna slíkt.
Og ekki batnaði, þegar talinu. var
vikið að því, að hann þægi að
minnsta kosti einhvern styrk, sem
synir hans buðu fram handa hon-
um í ellinni. Það lét bókstaflcga
eins og argasta guðlast í eyrum
góðra gjaldþegna í sveitinni, ei
Jóhann svaraði þvi til „í margra
áheyrn, að sín skylda væri að
hjáipa sonum sínum, ef hann gæti,
en hitt væri í alla staði rangiátt
og ótilhlýðilegt, að hann á nokk-
urn hátt íþyngdi þeim“.
Og^ekki var sagan öll. Það gekk
staflaust um sveitina næstu daga
og vikur, að svo hefði lokið fuitdi
þeirra feðga, að allslaus flakkar-
inn „hefði i það sinn getað unnið
son sinn“ til þess að þiggja af
sér skilnaðargjöf, menn sögðu
„pening eða silfur". Þar með var
hneykslið fullkomnað.
Jóhanri hefur að sjálfsögðu vilj-
að kveðja son sinn, áður en hann
hélt yfir veraldarhafið til svo fjar-
lægrar álfu, að hún jafngilti töð-
urnum að kalla gröf og dauða son-
arin- En hann vildi lika nota tæki-
færið til þess að ganga eftir efnd-
um á því, sem Vigfús Guðmunds-
son hafðj skjallega lofað honum
árið 1881, úr því að hann var á
annað borð kominn heim í fæð-
inganhrepp sinn. En stundin var
illa valin, þvi að Jóhann hafði
tendrað reiði og heilaga vandtæt-
ingu í hugum góðra manna með
þvermóðsku sinni og ábvrgða--
lausrj meðferð fjármuna, og stoð-
aði ekki, þo að hann veifaði skjal-
inu góða. Kváðust þeir, sem fyrir
svörum urðu, ekki færir til r.einna
stórgjafa í vondu árferði enda
aldrei ætlað sér að leysa hann út
með digrum sjóðum. Eða eins og
Jóhann hafði orðin eft:r þeim:
„Þeir hefðu fengið mér þelta lof-
orðsbréf einungis til þess að koma
mér burt úr hreppnum í þnð
sinn“.
Svo kaldur gustur stóð aí fyr-
irmönnum Hvammsbreppinga uin
sólstöðurnar þetta 'mrið, að Jó-
hann skildi þegar, að ekki myndi
gagna að nauða í Ytri-Vallabónd-
anum. Það var með öllu tilgangs-
lausf að eiga við hann orðastað,
og enginn vegur að þreyta hann.
Svipaðar urðu viðtökurnar, þeg-
ar Jóhann kom enn nor'ður árið
1885 til þess að ámálga þet.ta. Dag-
ar náðarinnar virtust iiðnir.
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
Gísli Jóhannsson frá Vlgdísarstöðum og kona hans, Matthildur Nissdóttir frá
Njálsstöðum, með fimm börn sfn. Myndin var tekin í Cavalier á þeim árum, er
Gísll var sveltakaupmaður í Norður-Dakóta, líkiega litlu eftlr 1890.
302