Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1968, Blaðsíða 12

XX
Jóhann gleymdi náttúrlega ekki
því fyrirheiti, sem hann hafði feng
ð í veganesti, þegar hann fór frá
Ytri-Völlum árið 1879. Að tveim
árum liðnum sást til lafalúða nokk
ur« með furðulegan bagga á baki
við vallargarð á Stóra-Ósi, og
kenridi fólk þar för þess manns,
'i siém víðkunnastur var á íslandi
; allra Vatnsnesinga. Hélt hann rak-
'eitt að Ytri-Völlum til Vigfúsar,
xldvita svc-itarinnar og fyrirsvars-
í manns Kirkjúhvammshrepps um
fjármál öli.
Aldrei urðu fagnaðarfundir, bar
sem Jóhann kom á bæ, og svo var
ekki heldur, er þeir Vigfús hittust.
Kom lí'ka fljótt á daginn, er Jó-
hann vakti máls á gömlum loforð-
um við sig, að sáttagjöfin var ekki
geymd í handraða. Skildist komu-
manni þá, að hann myndi iitxu
nær en áður um fjárheimtuna og
gerðist ærið þungbrýnn.
JÓhanni datt þö sízt í hug að
leggja árar í bát. Settist hann upp
á Ytri-Völlum, og liðu svo margar
vikur, að ekki varð séð á honum
neitt fararsnið. Nauðaði hanu sí-
felldlega á Vigfúsi um efndir á luf-
orðinu góða, þá daga sem hann
mælti annars orð frá vöruro, og
stoðaði jafnlítið hvort heldur Vig-
fús byrsti sig eða gerði sig blíðan.
Skákaði Jóhann í því skjóli, að
fjárhaldsmaður og oddviti fram-
færslusveitar hans átti ekki hægt
um vik að bægja honum burt. hót-
aði málaferlum og hvers konar
afarkostum, hratt frá sér -mat
þeim, er honum var borinn, og
steypti honum á gólfið, þegar verst
stóð í bælið hans, og var í flestu
hin mesta heimilisplága.
Loks sá Vigfús sitt óvænna og
aíréð að vinna nokkuð til friðar
sér. Fékk hann „einn eða tvo af
hreppsnefndinni með sér“ og
samdi síðan í samráði við þá skjal
nokkurt, þar sem Jóhanni var gef-
inn ádrát.tur um átta hund’-að
króna bætur.
Til of mikils hefði verið mælzt
að ætla Hvammsihreppingum að
snara þessu fé út fyrirvaralaust að
nýafstöðnum þeim vetri, er grin'.m
istur hafði orðið á ævi þeirra, er
þá lifðu — sjálfum Klaka Sá var-
nagli var líka sleginn, að hann
yrði „að bíða gjafar þessarar fá-
ein ár meðan þeir væru að safna
saman þessum peningum“, því að
enn sem fyrr var látið í veðri
vaka, að þá ætti að fá með frjáls-
um framlögum hinna efnaðri
manna í sveitinni. Fleiri skilmálar
fylgdu þessu vilyrði, og er orða-
lagið á skjalinu, sem sjálft er
glatað, sagt hafa verið á þann vcg,
„að svo framarlega sem Jóhann
kæmi með skriflega sönnun fyrjr
því, að hann ætti vísan samasr.að
hér innan Húnavatnssýslu, og
jafnframt skriflega ábyrgð áreiðan
íegs manns fyrir því, að hrepps-
nefndin hér í hreppi ekki þurf: á
nokkurn hátt að skipta sér aí hon-
um frekar um að minnsta kosti
næstu fimm ár“, vildi Vigfús
reyna að útvega það, sem tiltextið
var.
Jóhann var hrekklaus maður,
og undirmál öll voru honum viðs
fjarri. Honum þótti mikils vert um
skjalið, senr Vigfús fékk honum í
hendur, og raunar sem hefði hann
himin höndum tekið. Létti hann
við þetta í annað sinn þi'ásetu sinni
á Yfri-Völlum, enda verðugt, að
hinn örláti og sáttfúsi oddviti
fengi hæfilegt ráði'úm til þess að
safn:* peningunum.
XXI.
Nú víkur sögunni til þeirra Guð-
finnu Gísladóttur, Jóhanns Árna-
sonar og sona Jóhanns bera, Gfsla
og Bjarna. Þau Guðfinna og Jo-
hann höfðu flutzt að Dalkoti í Hlíð
ardai, er þau fóru frá Vigdísar-
stöðum vorið 1870, og var þá Gísli
Jóhannsson átján ára piltur, þrek-
vaxinn og knár, allra manna fríð-
astur sýnum og í öllu hinn mann-
vænlegasti.
Þessi misseri tók að brydda á
vesturfararhug á Vatnsnesi, og ár-
ið 1874 réðst Gísli til vesturfarar
með nágranna einum, Bjarna Sig-
urðssyni frá Ratadal, er búið hafði
um hríð í Hlíð. Áttu þeir báðir
hairmaland að kveðja — Gísli sök-
um föður síns og undarlegra hátta
hams, en Bjarni, sem þó mun
naúðugur hafa fylgt fjölskyldu
sinni vestur um hafið, var bróðir
J.H.rekur písíarsögu bera mannstns V
300
1 I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ