Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1968, Blaðsíða 19

ókomnum kynslóðum um verklag
aWamótakvernianna, sem sátu jöfn
um höndum við tóvinnu og gengu
að fé á sumri og vetri. Það var
metnaður þeirra kynslóðar að
kunna sem flest verk — og kunna
þau vel.
Dagur Jcnsson ólst upp á Mel-
rakkanesi. Þau Steinunn þekktust
því fná tíu ára aldri og voru alin
upp við lík skilyrði. Paðir hans var
Jón smiður og bóndi Sigurðsson,
Antoníussonar.
Búskap sinn byrjuðu Dagur og
Steinunn á hluta af Melrakkanesi
vorið 1898 og giftust 16. júní það
ár Þau eignuðust þrjá sonu —
Guðmund, Þormóð og Jón. Dó Guð
mundur eftir langa vanheilsu á
Kristnesihæli, en Jón á leið til
Danmerkur.
Fyrst kynntist ég Degi á Vetur-
húsum, er ég dvaldist þar. Þá var
hann þar eða fluttist þangað vor-
ið, sem ég fór þaðan. Næst sá ég
hann ungan bónda á Melrakkanesi
fyrsta vor mitt á Bragðavöllum. er
ég á stekkiartímanum var sendur
suður í Melrakkanes að huga að
ám til fráfærna. Þá kom óg í fyrsta
skipti til þessara mætu hjóna og
borðaði fyrstu máltíð mína á heim-
ili þeirra, nýjan kópasel, en þann
mat bragðaði ég þá í fyrsta skipti.
Þá var Guðmundur, sonur bemra,
fárra mánaða gamall.
Með þessu hófust kynni mín af
'hinu góða heimili þeirra. En upp
úr þessu fór kynnisferðum þang-
að að fjölga. Ég kom þangað i
smaiamennskum og réttaferðum,
og ég var lánaður þangað til ým-
issa vika. Við þessi kynni laðaðist
ég meira og meira að heimilinu,
unz ég fluttist að Melrakkanesi vor
ið 1906, þó ekki í Dagsbæ, heldur
i bæ Guðmundar, tengdaföður
Dags. Upp frá því urðu kynnin
dagleg sem að likum lætur, þar
sem bæirnir stóðu saman og ég
gerðist sviii Dags Síðan vorum við
í sambýli og nábýlj allt til dánar-
dægurs þeirra hjóna.
Ég minnist óendanlega margra
ánægjustunda frá uppvaxtarár-
um sona þeirra Dags og Steinunn-
ar, einkum Guðmundar og Þor-
móðs. Þá var ég enn ungur og gat
tekið þátt 1 leikjum barna og ung-
linga með óblandinni ánægju. Mér
eru líka minnisstæðar göngur vor
og haust, smölun og rúning og
margt annað, og ég man bæði snjó
og frost og glatt sólskin og blið-
viðri i haustgöngum og ég minnist
Bragðavellir.
erfiðra daga í fjöruferðum, er við
bárum blaut rekatré á bakinu og
fengum bláa og bólgna bletti und-
an þrúgandi þunga þeirra.
Allt hafði þetta sínar margbreyti
legu hliðar, og þó að oft væri erf-
iði á menn lagt, fylgdu þvi líka
margar ánægjustundir, er voru
sem smyrs! í lífsins sár. Það gilti
jafnt um imga sem aldna. Sérstak-
lega eru fjöruferðirnar mér hug-
stæðar sem illt verk, en allt um
það lögðu allir sig fram af fúsum
vilja og báru sinn hlut. Einhvers
konar ánægja fylgdi þessum erf-
iðu verkum, engu síður en þeim,
sem léttari voru. Unglingunum
fannst sér vegsauki að þvi að hafa
tekið þátt í érfiðinu, jafnvel þótt
þeim fylgdi áhætta, ef ill-a tókst til.
Svo varð eitt sinn um vet-rartima er
þáverandi búendur, bræðurnir Eyj
ólfur og Björn Halldórssynir, fóru
eina slíka ferð og höfðu með sér
direng milli fermingar og tvítugs.
Um morguninn var alheiðskírt cg
lyngl v-eður, en þegar á daginn
leið gekk yfir með stórviðri a-f
norðvestri og snjókomu. Þeir bræð
ur voru á leiðinni í land, þvi að
þeir brugðu fljótt við, er þeir sáu,
hvað að fór, og náðu landi við svo-
kallað Ósnes, en það er skammt
frá bæ á Melrakkanesi. Lögðu þeir
þar upp ár-ar og ætluðu að ganga
upp á klettana. En áður en þeir
kæmust upp, rak á ofsarok, svo að
Ljósmynd: Páll Jónsson.
þá hrakti frá landi, og náðu því
ekki aftur Hröktust þeir aftur út
á fjöru, holdvotir af sædrifi, og
urðu svo að yfirgefa þar bátinn og
ganga suður alla fjöru, berandi
drenginn, sem ófær var orðinn til
gangs vegna þreytu og kulda. Þeg-
ar þeir að lo'kum náðu heim til bæj
ar á Þvottá, var drengurinn dáinn,
en Eyjólfur svo þrekaður, að hann
komst ekki heim um kvöldið eða
nóttina, þo að veðrið lægði syo, að
fært var rð pa'--'-
fjörð Björn lagði einn af stað á
vökunni og komst heim í Melrakka-
nes undiT morgun. Man ég ekki, að
ég heyrði þess minnzt, að Birni
yrði meinx af þessu, en Eyjólfur lá
vi-ku á Þvottá, áður en hann yrði
ferðafær. Þannig lauk þeirri fjöru-
ferð Og þó að Björn slyppi í það
sinn við að gista hina votu gröf, átti
hann þó eftir að hljóta slíkt hvilu-
rúm, þótt eigi væri í Álftafirði.
Hann fórst á Hamarsfirði eða eyja-
sundunum, þá á kaupstaðarferð á
báti frá Melra-kkanesi, ásamt fleiri
mönnum.
En ég minnist líka markháttaðra
skemmtiferða inn til dala og út til
sveita. Kannski var það smátt,
sem til skemmtunar var haft,
en skemmtun þó. Stundum var far
ið á berjamó, en aðalskemmtiferð-
ir sum-arsins voru þó dalaferðirn-
ar, einkum inn á afrétt á Hamars-
dal til þess að heyja í gangnakof-
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
307