Tíminn Sunnudagsblað - 17.11.1968, Blaðsíða 16

ANDRES B. BJÖRNSSON:
HERRIFFILLINN IGEITAVIK
OG BLÝKÚLANIPLANKANUM
Árið 1911 voru fimm búendur
í Geibavík í Borgarfirði. Einn
þeirra var Sigurður Einarsson, ung
ur maður og ókvæntur. Annar var
Jakob Sigurðsson fjölskyldumað-
ur. Aðrir komr ekki við þessa
sögu.
Sigurður og J; kob stunduðu báð
ir landbúskap ’ jg veiðiskap til
lands og sóttu sjó á árabáti. Þeir
voru fengsælir aflamenn og báru
mdkla veiðigleði í brjósti. Sigurður
banaði mörgum selnum með stór-
um berriffli, sem hann hafði að
láni um árabil flná Þorsteini bónda
Magnússyni í Höfn.
Einn sólríkan sumardag í blæja-
logni og tjarnslóttum sjó kemur
trollari, eins og þá var sagt, inn
Borgarfjörð, heldur nær norður
landi. Þeir Sigurður og Jakob voru
nærri hvor öðrum í heyi á túninu.
Þóttust þeir fullvissir. að trollar-
inm væri með vörpu úti og drægi
hana inn fjörðinn. Sáu þeir marga
menn á þilfari í fiskaðgerð.
Þeim þykir nú blóðugt að horfa
á útlent skip draga vörpu svo að
segja fast uppi við landsteina, og
geta ekkert gert til að klekkja á
veiðiþjófunum. Dettur Sigurði þá í
hug herriffillinn — segir við Ja-
kob, að gaman væri að senda þjóf-
unurn kveðju með rifflinum.
„Já, blessaður, við skulum fara
niður á Selaþúfu“
Það er smáhæð á sjávarbakkan
um niður af Geitavíkurbænum. Eft
frarn aftur, jafnmikið og fyr-r.
„Vatnið er eins og það góða í
manninum“, sagði séra Haraldur,
,,þó þ,*ð virðist horfið. þá finnst
■ það ef leitað er.“
Annar eftirlætishöfundur Guð-
. rúnar var Einar H. Kvaran. Hin
ríka samúð, sem hann hafði með
smælingjum, var henni mjög að
skapi. Það var mjög sterkur þráð-
, ur í hennar skapgerð, að forðast
að særa aðrar manneslkjur og vand
aði hún helzt aldrei um við aðra.
Þyrfti hún nauðsynlega að finna
að verki, sagði hún eitthvað í
ir smástund eru þeir félagar komn
ir á Selaþúfuna með riffilinn og
skot í hann. Þeir hafa hraðar hend-
ur, hlaða riffiiliinn, leggja hann á
þúfuna, miða á stjórnpallinn og
láta dundra á trol'larann, sem næst
um var kominn inn á móts við
Selaþúfuna. Þeir sjá vatnsgusu ör-
stutt frá skipinu. Hækkaði Sigurð-
ur þá siktið, sem er á hjörum, og
sendir þrjótunum aðra kveðju.
Skipverjar verða þess nú varir,
að þeim eru sendar óblíðar kveðj
ur. Mikil hreyfing komst á þá, er
á þilfari voru. Þá sendi Sigurður
sína þriðju kveðju úr rifflinum,
er hann hafði enn miðað vandlega
á stjórnpall. í sömu andrá snögg-
snýr trolilarinn við, og upp úr
strompi hams gýs þykkur kola-
mökkur. Brunaði hann á fulla ferð
út fjörð, flautandi lengi, IMega í
kveðjuskyni. Innan skamms var
hann horfinn út í hafsauga.
Það þótti djarflega teflt af Sig-
urði og Jakobi að skjóta á togar-
ann með fullt þilfar af fólki. Samt
voru þeir dáðir fyrir tiltækið, þótt
aldrei nema einhver maður um
borð hefði fengið skrárnu.
Nú líða nokkur ár. Þá ef það,
að Helgi bóndi Björnsson á Króks
bakka í Njarðvík fer á vertíð til
Reykjavíkur. Hann ræðst á togara
hjá Jóni Oddssyni, þekktum sfcip-
stjóra og aflamanni. Þegar Helgi
kemur heim um vorið eftir góða
vertíð, segir hann mér sem þessar
þessa átt, með óbreyttum má'l-
rómd: „Mér hefur gefizt vel að
gera þetta svona.“ Hún sagði það
sína Mísreynslu, að óþolinmæði
hleypti kergju og mótþróa í fólk,
í stað þess að bæta um.
Hún náði háuim aldri, lézt átta-
tíu og átta ára gömúl. Lengi var
hún furðu ung í anda og heirn-
sótti Sfcaftafellsisýslur um sjötugt,
sér til mikillar ánægju. Hún hafði
ekki komið þar í hálfa öld, en
var fagnað af vinuim, sem mundu
hana tvítuga.
Sfcilniingiur bennar og samúð með
Andrés B. Björnsson
línur rita, að eitt sinn, þegar lítið
var að gera um borð hjá þeim,
hafi Jón Oddsson fcomið til sín
með blýkúiu á rnilli fingra sinna.
Kvað hann ensfcan togaraskip-
stjóra, vin sinn, hafa gefið sér
þessa kúlu. Hann hafi komið á
Borgarfjörð fyrir nokkrum árum,
og þá hafi sér verið send þessi
faúla. Lenti hún í plánfca á þilfari,
þar sem menn hans voru að vinna.
Hann sagðist hafa náð henni með
hnífi úr plankanum.
Auðvitað hefur þetta verið kúl-
an úr herrifflinum, sem Sigurður
Einarsson fór með á Selaþúfuna
sumarið 1911.
Ég man það vel eins og þetta
hefði g-erzt í gær, þegar togarinn
kom inn fjörðinn, stutt undan
Snotrun-eslandi og hvað spen-n-an
var mikii í mér þega-r skotin riðu
af á Selaþúfunni.
Ég hef átt heima á Sn-otrunesi
í 68 ár og vei-t efcki til, að Borg-
firðingar hafi s-kotið ofta-r en þetta
á sk-ip.
imimrnT'iiwi
öðrum aflaði hen-ni á efri árum
vina, sem voru mifclu yngri en
hún sjálf. „Kæmi ég ti-1 h-ennar í
þun-gu skapi, var ég jafn-an sátta-ri
við líf-ið, þegar ég fór aftur,“ sa-gði
ung stúlka, sem sóttá til hennar
huggun í erfiðle-ikum.
Guðirún Brandsdótti-r átti ekki
val-d yfir örlögum sínum. Hún fékk
ekki umflúið fátækt og strit, hjón-a
ban-ds-örðugleika, missi tveggja
efnil-egira bar-na, vanh-eilsu þess
þniðja. í lífsins basli réði hún að
eins einu: Sinni ei-gin lund.
Inga.
926
T f M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ