Tíminn Sunnudagsblað - 08.12.1968, Blaðsíða 18

V
skýfall af regni. Það rigndi 64
millimetra, mest á tuttugu til þrjá-
tíu minútum. Vatnið fossaði um
göturnar, sem sums staðar voru
brattar, því að víða er mishæðótt,
og ef ekki hefði verið svo hart
undirlagið, hefðu myndazt þarna
ljótar rásir, til dæmis í lausa mal-
arveginum hér. Niðurföllin fylltust
og urðu að goshrunnum, frárennsl-
ispípur sprungu og vatn og skólp
í kjöííurum varð sums staðar
metradjúpt. Blessaðar dömurnar
óðu vatn í kálfa á götuskóm og
silkisokkum. Hætt er við, að fagur
blóma- og ávaxtamarkaður úti,
sem við skoðuðum á leið okkar í
matinn, hafi farið illa Blöðin sögðu
daginn eftir að tjónið af völdum
skýfallsins hefði numið milljónum
norskra króna í Stafangri.
Þeir Pétur Ottesen, Sæmundur
og Agnar Guðnason fóru úr gisti-
húsinu rétt áður en ósköpin dundu
yfir. Þeir flúðu holdvotir inn í fisk-
búð og biðu þar af sér slagið.
Stafangur er fögur borg. Lands-
lag er klettótt, og sem dæmi um
það er, að K.N.A.- gistihúsið hefur
veizlusal á efstu, sjöundu hæðinni,
en þar var kveðjuhófið haldið, en
ekið var samt beint af götu
að anddyri veizlusalarins, þótt aðal-
inngangurinn væri á jarðhæð Víða
um borgina 'vaxa falleg lauftré,
sem eru tO mikillar prýði, og
sýndust þau sums staðar spretta
beint upp úr granítklöppinni.
Daginn eftir að fundinum lauk,
var fundarmönnum boðið í ferð um
Jaðarinn og nágrennið. Komið var
á tvö sveitabú. Var annað geitabú
1 þröngum dal, og voru geiturnar
reknar í hús, svo að gestirnir gætu
skoðað þær. Voru þær 45 að tölu,
að mig minnir. Mjólkuðu þúsund
potta hver um árið. Mjólkaðar með
mjaltavélum. Mjólkin fer í geita-
ost, sem er mjög verðmætur, og
ber þetta bú sig sjálfsagt vel.
Hitt búið var niðri á flatlendi
Jaðarsins, og voru þar flestar bú-
greinar stundaðar. Meðai annars sá-
um við þar allstórt minkabú. íbúð-
arhúsið var allstórt timburhús, ein
lyft og upphaflega byggt af kvek-
urum eða öðrum sértrúarflokki, og
voru þar þá samkomur. Hlöður
voru aðallega fyrir vothey, og voru
þær fullar og fergðar með vatns-
fylltum plastbelgjum. Sáum við
þar nokkur falleg naut, en kýrnar
voru úti. Svínunum hafði verið
slátrað vegna pestar, en kaupa átti
önnur í staðinn. Mjög myndarlega
var þar byggt yfir fóðurfénað og
búsáhöld.
Veðrið var leiðinlegt þennan dag,
þokuloft og rigning og útsýni tít-
ið.
Jaðarinn er mjög láglendur og
flatur. Þar er mikill og góður bú-
skapur, en bændumir þar hafa
sannarlega orðið að taka til hend-
inni við að grjótnema landið, sem
allt virðist hafa verið grýtt, og sá-
ust þess merki, þar sem grjótinu
hefur verið hlaðið í garða kring-
um túnskákirnar. Ekki var þar
stórgrýti, heldur vel meðfærilegir
hnullungar, ísnúnir, en svo mikið
var grjótið og vel hreinsað, svo að
full plógdýpt næðist, að talið er,
að landið hafi lækkað um tvo
þriðju út metra, er búið var að
grjóthreinsa það. Þessi ræktun
þarna er' hreint afrek, mest unn-
in með handverkfærum, áður en
vélaöldin hófst. Hefðu þeir ríkir
þótzt, bændur þar, ef þeir hefðu átt
jörð sambærilega við góðhéruð okk
ar lands. En að Jaðarbændur hafa
orkað þessu, er því að þakka, að
þarna eru vetur yfirleitt snjólaus-
ir og jörð frýs varla, enda er
grjótnámið aðallega vetrarvinna.
Þennan ferðadag á Jaðrinum
borðuðum við hádegisverð í ráð-
húsi smábæjar, er Bryne heitir, í
boði mjólkursamvinnufélaga þeirra
í Rogalandsfylki. Þetta var nýtt
hús, myndarlegt, smekklegt og vel
búið. Datt mér í hug ráðhúsmál
Reykjavíkurborgar, er ég steig inn
í þetta veglega hús í smáhéraði,
og seinna er ég sá og skoðaði önn-
ur norsk ráðhús.
Daginn eftir, 4. ágúst, vorum við
lausir við fundina, og Norðmenn
höfðu sleppt af okkur hendinni.
En handleiðsla þeirra þessa daga
og móttökur allar höfðu verið
ágætar og þeim til mikils sóma.
Nú vorum við flest í íslendinga-
hópnum, sem ekki lá á að komast
heim og langaði okkur til að sjá
meira af Noregi. Sumir höfðu
ekki komið þar áður, en hinir vildu
gjarna sjá eitthvað af þessu fagra
landi aftur. Varð það að ráði, að
flest okkar ákváðu að fara í smá-
ferðalag norður á bóginn og síðan
til Oslóar og freista þess að sjá
og skoða annað en Rogaland í þoku
og súld. Sneru fyrirmenn okkar
sér til ferðaskrifstofu Bennetts,
sem er heimsþekkt fyrirtæki og
hefur útibú víða í Noregl Báðum
þá að skipuleggja ferð norður til
Björgvinjar og áfram norður i
Sognsfjörð, upp á Vors og þáðan
til Björgvinjar aftur, því að þaðan
áttum við að fljúga til Oslóar.
Gekk þetta allt eins og bezt varð
á kosið, þótt fyrirvarinn væri
enginn.
Ferðin hófst að kvöldi föstudags-
ins 4. ágúst, og hafði nú hópur-
inn þynnzt allmikið. Sveinn
Tryggvason og fjölskylda hans
varð eftir og ætlaði strax heim.
Agnar Tryggvason ætlaði að snúa
sér að því að selja Norðmönnum
og Færeyingum íslenzkt dilkakjöt.
Agnar Guðnason ætlaði beint til
Kaupmannahafnar og þaðan heim.
Lárus fór til Svíþjóðar. Við hin
níu, sem eftir vorum, stigum á
náttmálum um borð í skip alhnik-
ið, og sigldi það um nóttina norð-
ur með ströndinni innan skerja-
garðsins til Björgvinjar, en þar
átti að taka annað skip norður á
bóginn.
Góð var vistin í skipi þessu, og
fengum við svefnklefa ofan þilja,
svo að unnt var að sjá úr klef
unum til lands. Ekki sváfu allir
óslitið, því að mikil forvitni var
mér og fleiri að sjá sem mest af
þessari fögru, rómuðu strönd. Ég
var því uppi seinni hluta nætur,
er birta tók. Reyndar voru vita-
ljósin og ljósin í óteljandi manna-
bústöðum á bæði borð vel þess
verð, að horft væri á þau í húmi
sumarnæturinnar.
Veðrið var gott og þurrt oft
þröngt siglt milli eyja og lands,
og sýndist viða stefnt á land upp.
En svo greiddist allt sundur, og
sund opnaðist á síðustu stundu. En
alls staðar virtist mjög aðdjúpt.
Alis staðar sáust byggð ból á bæði
borð, en ekki virtust afkomumögu-
leikarnir ríflegir: Klettar fremur
en eyjar með strjálum trjágróðri
og hús sums staðar eins og hang-
andi utan í bratta, en tún eða
önnur ræktun sýndist víða lítil eða
engin.
Granítið norska er hörð berg-
tegund, sem veðrast seint. Er því
jarðvegur viða af skornum
skammti í Noregi, en barrtré og
einstaka lauftré virtust alls stað-
ar geta tyllt tánum. Gott á ísland,
að bergtegundir þess eru ekki
granít eða annað forngrýti og
feiknaauð eigum við í okkar mold,
jörð og grasi. Aðeins ef veðráttan
hér væri ofurlítið stöðugri og
hlýrri. Þegar allt kemur til alls,
þá eru Norðmenn ekki öfunds-
verðir af sínu landi. Land þeirra
1002
I t M i N N - SUNNUDAGSBLAÐ