Tíminn Sunnudagsblað - 23.02.1969, Blaðsíða 22

voru of sterkir í flokki konungs-
sinna, en þeir heimtuðu afturhvarf
til þess ástands, sem verið hafði
fyrir byltinguna 1789.
Hinir einsýnustu kröfðust þess,
að eignir emigrantanna yrðu af-
hentar fyrri eigendum og þeir
fengju aftur öll sín fyrri réttindi.
Ekki varð komið á neinni mála-
miðlun milli hinna ofsafyllstu kon-
ungssinna og þeirra, sem stefndu
að þingbundinni konungsstjórn að
neskri fyrirmynd. Meginhluti
Frakka óskaði þess ekki, að horfið
yrði aftur að stjórnarháttum, sem
tíðkuðust fyrir byltinguna, þótt
þeir væru Tangt í frá ánægðir með
ríkjandi stjórnarfar. Fylgismönn-
um þingbundins konungsdæmis
jókst stöðugt fylgi, og þeir kröfð-
ust friðar út á við og lofuðu stöð-
ugu verðlagi og betri stjórnarhátt-
um innanlands. Höfuðandstæðing-
ar þeirra voru þjóðstjórarnir og
fylgifiskar þeirra, braskaralýður-
inn og hershöfðingjarnir. Herinn
var meira og minna einangraður
frá pólitískum áhrifum, sem gætti
í landinu, og hermenn og liðsfor-
ingjar litu á sig sem merkisbera
hugsjóna lýðveldis og byltinga-
kenninga.
Haustið 1797 var svo komið, að
þjóðstjórarnir töldu nauðsynTegt
að láta til skarar skríða gegn kon-
ungssinnum, því að ella gátu þeir
búizt við valdatöku konungssinna,
sem höfðu meirihiuta í báðum
þingdeildum. Þjóðstjórarnir gátu
ekki leitað styrks meðai aimenn-
ings, lýðveldinu til bjargar. Her-
inn var notaður til þess að koma
1 veg fyrir vaidatöku konungsinna.
Hinn 4. september vöknuðu París-
arbúar við hernám Parísar. Her-
inn hafði tekið sér stöðu á öllum
mikilvægum stöðum í borginni.
Napóieon hafði sent aðstoðarfor-
ingja sinn, Augereau, til Parisar
til þess að festa þjóðstjórana í
sessi. Ný ógnarstjórn hófst, en stóð
skamma stund. Andstæðingar þjóð-
stjóranna voru reknir af þingi,
seytján aðalandstæðingar þjóð-
stjóranna voru sendir til Nýju-
Gíneu, þar sem var fanganýlenda
franska rikisins. Nokkur hundruð
presta fóru sömu leið og svipaður
fjöldi pólitískra andstæðinga var
dæmdur til dauða af herrétti. Þessi
ógnarstjórn var ekki reist á hug-
sjónalegum byltingaforsendum,
heldur var kveikja hennar ótti ríkj
andi valdaklíku við að missa völd-
in. Lýðveldinu var bjargað, eða
svo var það látið heita, en frelsið
var hér eftir troðið undur fótum
hersveitanna, sem höfðu verið kall
aðar til þess að bjarga því. Blöð
andstæðinga stjórnarinnar voru
bönnuð og ritskoðun komið á.
Meðan svo gekk til í Frakklandi,
vann Napóleon sigra sína á Norð-
ur-ítalíu. Ástæðurnar til þeirrar
herferðar voru margvíslegar og
efnahagslegu ekki hvað síztar.
Miklar sögur gengu um auð Lang-
barðalands og Feneyja, og auk
þess álitu frönsku herirnir sig
koma sem boðendur frelsis og lýð-
réttinda. Napóleon vann fræga
sigra við Aroole og Rivólí. Hann
kom á ýmsum stjórnarfarslegum
umbótum, afnam lénskvaðir og
einkaréttindi aðals og klerka.
Eins og áður segir var frönsku
herjunum tekið vei í fyrstu atf al-
menningi. En fl'jótlega tók það að
breytast. Frakkar létu greipar
sópa um fj'ármuni og listaverk, og
striðskostnaðurinn var kúgaður út
úr landsmönnum. Austurríkis-
menn höfðu ekki verið vel þokk-
aðir landstjórnarmenn á þessum
Framhald af bls. 155
ur lítill sómi, hvernig þið alið
upp þennam yrmling, sem ekki get-
ur séð spektarfólk í friði. En ég
skal ekki troða ykkur um tær
oftar — fari það kolað, að ég lægi
hér inni um nætursakir.“ Þannig
bölsótaðist hann á meðan hann
bjóst til ferðar. Það var ekki fyrr
en pabbi kom með sauðarlæri,
sem hann stakk undir buruna hans,
og mamma rétti honum ullarhnýti,
að þau gátu komið tauti við hann:
„Þú gerir okkur ekki þá smán
að fara héðan frá okkur í reiði.
Þú skalt trúa því, sem þér sýnist,
en við höfum nú samt reynt að
taka eins vel á móti þér og getan
hrekkur til. Og okkur tekur sárar
en þig sjálfan, hvaða óhöppum þú
hefur orðið hér fyrir — það getur
þú reitt þig á.“
Lausn
6. krossgátu
slóðum, en Frakkar reyndust háJf.u
verri. Andúðin magnaðist, og kom
til uppreisna, sem voru strax barð-
ar niður af hörku. Feneyjar voru
teknar, og þaðan var rænt listmun
um og digrum sjóðum. Páfaríkið
var tekið og pátfi fangaður, og um
leið notuðu Frakkar tækifærið og
stálu listmunum og dýrmætum
handritum úr bókhlöðu páfastóls.
Friður var loks saminn við Austur-
ríkismenn 1797 í Campó Formió.
Austurríkismenn létu Belgíu aí
hendi við Frakka, en fengu meg-
inhluta Feneyja í sárabætur. Napó-
león mótaði þessa samninga án
samvinnu við þjóðstjórana, sem
gátu ekki annað en samþykkt gerð-
ir hans. Nú var svo komið, að
fjandmenn Frakka á meginlandi
(Évrójpu voru sigraðir. Frakkar
heimtuðu hvarvetna, að þeir væru
taldir boðberar frelsis og mann-
réttinda. Og Napóleon heldur tll
Parísar, og nú hefjast umræður
um innrás á Englandi, sem eitt
ríkja neitaði að viðurkenna „frels-
un“ Frakka á Ítalíu, Belgíu og
Hollandi.
Jú, hann sefaðist svo, að hanin
bæði þafckaði þeim fyrir sig og
kvaddi þau. En ekki vildi hann
heyra nefnt, að hann staldraði við
á meðan þau tylltu flipanum, sem
rifnað hafði úr buxunum að aft-
an og dinglaði þar niður á læri,
og ófáanlegur var hann til þess að
lofa því að koma fljótlega aftua?.
J.H. þýddi.
v
T F A P A R K o r s s o N
y E « £ U ! s r A V ö « u K
i £ A A N $ « A F £ « fí
s T £> X) ‘e> S V A L r
K 1 S 1 N N S T 1 A 7
1 n N U M N £ L 1 £ £
A V M 1 n R £ K A V 1 j>
K í) L t T n F A R 1 i
U R P A r 'A A N ö s
N A u i3 b 5 A l r
0 U £ A H L 1 T. H
u ú U N V A L H ú 1
I? 1 M A F L 0 S A
t N ö U £ Y s r S F fi T?
N A M 1 R S K A L A N C
A N b r T U A R K A N A
'o T> E 1 £ A R A u R A 3
S N A R ■k —í S T 0 L K A 1
L A U T S K A L L A w N A,
£ R B A R A R F A N ■A S
GESTURINN -
166
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ