Tíminn Sunnudagsblað - 29.03.1970, Blaðsíða 12

Hann heitir Sigurður Guðnason
og fæddist á Kröggólfsstöðuin í
Öifusi 15. maí árið 1888. Kröggólfs-
staðir eru landnámsjörð og
draga nafn af manninum, sem
fyrstur reistj þar bú, segir Sigurð-
ur.
— Hvernig var að vera sveita-
sitrákur í Ölfusinu á þessum árum?
— Það var þrældómur frá
mor'gni%l kvölds. Þrældómur og
aftur þrældómur. Stundum vorum
hljóp: Ekkart dró í sundur með
okkur. Að lokum varð ég að stanza
andartak til þess að kasta mæð-
inni — og þá fann ég djdísa. Þetta
var þá bót á skónum mínum, sem
orðin var laus og slóst til, þagar
ég gekk. Mér létti mikið. Þá hét
ég því, að ég skyldi aldrei fara að
hlaupa, þótt ég yrði hræddur, og
við það hef ég staðið síðan.
— Losáðirðu þig við myrkfæln-
ina með því móti?
hausana á þeim, þegar þær teygðu
sig upp tii þess að gá til veðurs,
eða ef þær hugðu á strok.
— Var ekki heldur leiðinlegt
að sitja yfir kindum á þessu víð-
áttumikla flatlendi?
— Jú, það fannst mér nú. Og
það er ekki he-ldur hægt að taia
um að „sitja“ yfir, því að hvergi
nokkurs staðar var hægt að tylla
sér niður fyrir bleytu. Forir eru
sainnarlega efckert rangnefni á
þessu landssvæði. En verstir af öllu
voru þó álarnir. Þeir voru óhugn-
anlega andstyggilegir, og það svo
mikið af þeim þarna, að maður var
ailtaf að stíga ofan á þá, og svo
rann maður og rasaði og hálfdatt,
þegar maður sferiplaði út af þess-
um glerháiu og sleipu kvikindum.
— Voruð þið ekiki allir fjárglöigg
Hann skriplaði á álum í ölfusfonm,
hélt sauðum á beit í Breiðholtinu
og rak af sér draug í Vatnsmýrinni
við krakkamir rifin upp um miðj-
ar nætur til þess að bjarga heyi
undan rigningu. Þá var ég oft
svo þreyttur og vansvefta, að ég
óskaði þess af heilum hug, að ég
væri dauður.
í minu ungdæmi voru kýr aldrei
hýstar um nætur, heldur látnar
Mggja úti allt sumiarið. Oft hafði
ég þann starfa með höndum að
reka kýrnar í haiga á kvöldin. Það
var í einni slíkri ferð, sem ég i
fyrsta sinn á ævinni konist i kast
við „diraug“. Þá var komið fram i
ágúst og farið að verða dimmt á
kvöldin. Þegar ég var á heimleið-
inni, heyrði ég ekki betur en geng-
ið væri á eftir mér. Ég varð strax
hræddur og tók til fótanna, en
það mátti einu gilda, hvernig ég
— Já, að mestu leyti. Eftir
þetta athugaði ég alltaf minn gang
og hugsaði ráð mitt, ef óg þóttist
verða var við eitthvað óeðb.legt.
Annað verk, sem ég hafði á
hendi í æsku minni, var að sitja
yfir kvíaám. Þær voru mikið hafð-
ar í Arnarbælisforinini. ílún var
þá eitt allsherjar forarsvað, en svo
grösug, að maður þurfti ekki að
beygja siig neitt til þess að hita í
störina.
— Þú hefur nú ef til vill ekki
verið neitt ýkja-hár í loftinu á þess-
um árum?
— Það læt ég nú vera. Ég var
einmitt snemma hár eftir aldri. Og
það get ég sagt þér, áð ærnar
hurfu geraamlega í þessum háa og
rnikia 'giróðri. Ég sá aðedns á biá-
ir, strákarinir, sem voruð innan um
kindur svoma aiian ársins hring?
— Það var til. Að minnsta kosti
man ég eftir einum félaga mínum,
sem var smali á einum nágranna-
bænum. Hann þekkti hverja ein-
ustu á með nafni, og vissi því upp
á hár, hvort hann vantaði af sín-
um ám eða ekki. En það kom sér
lífea betur fyrir harin, því að hann
kunni ekfei að telja nema upp að
tíu, þá 'þraut kunnáttuna. En eims
og ég sa'gði: 'glöggieifeinn kom hon
um í stað tölvísinmar, enda tók
hann eftir því á samri stundu, ef
eitthvert andlit vantaði í kindahóp
hams, og vissulega hann ekki
lafeari hirðir en hinir, sem
sterkari þóttumst 1 ðfræðinni.
— Hvað er þór annars minnis-
252
1ÍM1NN - SUNNUDAGSBLAÐ