Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1972, Blaðsíða 7

Með stórmennum lífsins að „klífa skriður, skríða kletta, velta niður, vera
að detta”, á eftir sauðþrjózku afréttarfé Land- og Holtamanna
Kom til orða að slátra vænsta hrútnum
í hópnum til heiðurs ungum smalamanni
Guðlaugur Tryggvi Karlsson segir frá gangnaferð í haust
Við komumst upp undir lokin og
byrjuðum strax að gá til kinda. Nokkr-
ar sáum við hjá Litla-Hamragilinu og
þar sem þær tóku strikið upp að jöklin-
um gátum við litið gert nema biða eftir
Olgeir i Nefsholti og Pálma á Læk,.
sem áttu að koma á móti þeim eftir að
hafa smalað frá jöklinum. Páll skellti
sér þó yfir gilið og endaði næstum upp
á jökli, en Olgeir lenti á svo mjóum
hrggjum á niðurleiðinni eftir kindun-
um, að hann þurfti að riða þeim klof-
vega til að komast eftir þeim. Að end-
ingu þurfti ég svo að klöngrast yfir gil-
ið, en varð svo að fara yfir það aftur i
fyrirstöðu, ef kindunum skyldi nú
þóknast að snúa við. Smátt og smátt
þokuðust þær niður og mikið var ég
fenginn að sjá Kristinn á Glóa i miðj-
um fjallshliðunum og Val gamla, sem
kunni sem áður sitt fag og það vel.
Haraldur á Hólum tók á móti mér nið-
ur á aurunum með Glanna og ég var
fljótur á bak. Glanni var litið þreyttur
og leiður á rekstrarstappinu niður aur-
ana. Eftir nokkra sýnikennslu i prjóni,
fékk ég að gefa honum lausan taum-
inn, þvi að við Kristján á Vindási vor-
um sendir á undan að hita kaffi. Og
harðir fætur voru fljótir að ryðja okkur
braut i grjóti niður Jökulgilið.
Um kvöldið komu Skaftfellingar að
sækja fé sitt. Afrettur Rangæinga og
þeirra liggur hér saman og féð getur
óhikað gengið á milli. Mikið fleira fé
gengur þó frá þeim yfir á Landmanna-
afrétt en öfugt og má segja að
helmingurinn að þvi fé, sem við smöl-
uðum á þessum tveimur dögum, sé
austan að. Þeir hafa einnig breytt
smalaháttum hjá sér þannig, að þeir
taka ekki núna sitt fé i rétt fyrr en
niðurundir byggð, sem gerir svo til
ókleift aö ná rangæska fénu áður en
það er dregið i sláturhús og drepið. Er
mörgum sárt um fullorðna féð sitt
sem er orðið hagavant á þessum slóð-
um. Ég hafði orð á þvi um kvöldið, að
þetta væri misrétti, að þeir ættu i
rauninni leggja til fjallmenn i Land-
mannaleitir sem og að gjalda fjallskil
fyrir beitarnot. Var þvi tali eytt, enda
hafa Rangæingar alltaf verið
höfðingjar.
Mánudagurinn rann upp bjartur og
fagur, sem við urðum allir vitni að, þvi
sérhver var kominn á fætur fyrir dag-
mál. Ég var nú óspart notaður til þess
að hita kaffi, enda hafði ég gloprað þvi
út úr mér, að meðal fjölþættrar lifs-
reynslu minnar hefði ein verið sú að
vera annar kokkur á togara. „Hvað
Síðari hluti
dóu margir af áhöfninni”? var spurt
og þegar svarið var: „enginn óeðlileg-
um dauða”, var ég umsvifalaust
skipaður kaffimeistari.
Ég var sendur með rekstrinum
þennan dag,enda búinn að lýsa þvi yfii
að við Snati gætum svo sem séð um
þetta. Á þessum degi er rekið það fé,
sem hefur smalazt frá Landmanna-
laugum að Landmannahelli. Einnig er
allt svæðið þar á milli smalað. Veðrið
var yndislegt og við Frostastaðavatn
var hinkrað eftir fé úr Tjörvafelli.
Himbrimapar var á vatninu og sungu
þau um kyrrðina og fegurðina við
vatnið. Við Snati og Fengur hlustuðum
hugfangnir á.
A leiðinni niður að Dómadal sáust
tvær kindur uppi á sandöldu. Ester i
Hólum leit storkandi til min og sagði.
„Þið þremenningarnir sjáið vist um
þessar”. Viðstóðumstekkislik friyrði,
komumst fyrir kindurnar og Snati sá
um að koma þeim i hópinn. Hann ,
Fengur og ég stóruxum i áliti við
frammistöðuna.
Á Dómadalshálsi sást til ferða
hestarekstursins á eftir okkur. Sverrir
Á freinstu mynd er Kristinn Guðnason á Skarði, þá Vilhjálmur Þórarinsson i Litlu-Tungu og aftast Kristján
Gislason á Vindási — allir galvaskir gangnamenn.
Sunnudagsblað Tímans
847