Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1972, Blaðsíða 16

Söngurinn í sjóhúsinu
Hugrún skrásetti undarlega frásögn aldraðrar konu
Kristin Rögnvaldsdóttir, er varð
fyrir þessari dularfullu reynslu, sem
hér greinir frá, er búsett í ölafsfjarð-
arkaupstað.
Ung að árum fluttist hún með for-
eldrum sinum, Guðlaugu Kristjáns-
dóttur og Rögnvaldi Rögnvaldssyni úr
Fljótum, niður að Kviabekk i Ölafs-
firði, þar sem foreldrar hennar bjuggu
siðan miklu rausnarbúi i marga ára-
tugi. Ég hefi áður komið á framfæri,
eftir hana bæði smásögum og frásög-
um i blöð og útvarp, og hefir þótt feng-
ur að, og enn mun hún hafa frá mörgu
sérkennilegu að segja.
Er ég ræddi við hana siðast, hafði
hún orð á þvi við mig, að sér þætti mið-
ur þegar hún yrði þess áskynja að fólk
væri að tortryggja sannleiksgildi frá-
sagna, eins og þeirra er birzt hafa eftir
hana, og kalla það draugatrú eða
spiritisma. Þessi gáfa, sem Guð gefur
einum fremur en öðrum, að fá að sjá,
skynja eða heyra, á heldur ekkert
skylt við galdra eða að ,,kunna eitt-
hvað fyrir sér”, eins og komizt var að
orði fyrr á timum um þá, er æfðu sig
uppi það að reyna að gera náunganum
mein með illum hugsunum og aðgerð-
um.
Hún óskar þess að segja aðeins blátt
áfram og satt frá ógleymanlegum at-
burðum, sem urðu henni til aukins
þroska og næmari skilnings á marg-
þættri tilveru hins dulda. Einstaka
maður fær að skygnast inn fyrir tjald
þess, er skilur á milli heimanna, án
þess að eiga sjálfur nokkurn þátt i að
reyna að lyfta upp tjaldskörinni.
Kristin hefir aldrei alið á þvi að gera
nokkra tilraun til þess að skygnast inn
fyrir. Það, sem hún hefir reynt, hefir
opinberazt henni algjörlega óvænt og
fyrirvaralaust, það hefir heldur aldrei
vakið hjá henni ótta eða undrun. Þetta
hefir bara verið svona, einskonar ivaf i
uppistöðu lifsins. Ungri að árum var
henni kennt af foreldrunum að trúa á
Guð og heilaga þrenningu. Það væri
hin eina sanna trú, undirstaða lifsins.
Trúin á Jesúm Krist væri hinn eini
sanni gæfuvegur. ,,Og það hefir reynzt
rétt”, segir Kristin. Heimurinn er á
heljarþröm, vegna þess að hann þykist
ekki þurfa á Guði eða frelsara að
halda. Þar liggur meinið.
Hún hefir frásögn sina á þessa leið.
„Það sem ég ætla nú að segja frá,
gerðist að mig minnir 1920. Ég var þá
starfsstúlka i nokkra mánuði hjá þeim
sæmdarhjónum Jórunni Jónsdóttur og
Jóhannesi Jörundssyni i Hrisey.
Niður við sjóinn stóð gamalt sjóhús,
sem þau hjón höfðu afnot af bæði til
beitningar og geymslu. Húsmóðir min
sendi mig oft niðureftir til þess að
sækja hitt og þetta, sem nota þurfti á
heimilinu, og áminnti mig þá alltaf um
að sperra eitthvað við hurðina, til þess
að hún skelltist ei aftur. Fannst mér
þetta bæði einkennilegt og óþarfi. Ég
fór þvi ekki að ráðum hennar nema
fyrstu dagana, en spurði einskis.
Svo var það eitt sinn i bliðskapar-
veðri, seint að kvöldi i skammdeginu,
að ég þurfti sem oftar niður i sjóhúsið,
en sinnti þá ekki viðvörun húsmóður
minnar, að gæta hurðarinnar, fannst
það algjör óþarfi sem fyrr. Á meðan ég
var að taka til það, sem ég átti að
sækja, heyri ég að hurðin skellist aft-
ur, með harki miklu. Mig furðaði á
þessu, þar sem úti var blæjalogn og
ekki vottur af dragsúg i húsinu. Mér
varð ekki meira um, en það að ég hélt
áfram við það sem ég var að gera, og
þegar þvi var lokið ætlaði ég beinustu
leið út, en varð þá vör við að ég var
læst inni, og komst þvi ekki leiðar
minnar. Mér fannst þetta allundar-
legt, en kenndi þó einskis ótta. Fór ég
nú að athuga hvað gera skyldi, hvort
ég kæmi auga á nokkra aðra útgöngu-
leið, eða yrði vör mannaferða i kring-
um húsið.Þegar svo var ekki hugsaði
ég með mér, að ég yrði bara að vera
þolinmóð þetta hlyti að enda vel, þar
sem fólk færi að óttast um mig, þegar
ég kæmi ekki heim. Og húsmóðir min
vissi hvert ég hefði farið. Tók ég nú
það til bragðs að fara að rölta um hús-
ið, og kanna vistarverurnar, þvi að
þær voru margar niðri, auk geymslu-
loftsins yfir öllu húsinu.
t einu stóru herbergi þarna inni voru
fjórtán gamlar kojur, og datt mér i
hug að ganga þangað inn, og skygnast
þar betur um, en þegar að þvi kom að
hönd min snerti snerilinn á hurðinni,
heyri ég undurfagran söng, raddir
margra karlmanna. Textann skyldi ég
ekki, en tónarnir náðu þvilikum tökum
á mér, að ég varð eins og dáleidd og
hreyfði mig ekki úr sporum.
Þótt þetta væri skilningi minum of-
vaxið, varð ég ekkert hrædd. Söngur-
inn varaði góða stund, annars held ég
að ég hafi tapað timaskyninu á meðan
ég stóð þarna og hlustaði.
Ég hrökk upp frá þessu einkennilega
ástandi við það, að nafn mitt var kall-
að úti, og þekkti ég þar rödd vinnu-
manns húsbónda mins. Hann hafði
verið sendur til þess að vitja um mig.
Ég gaf mig strax fram, en sagðist
ekki geta opnað hurðina, hún væri eins
og nelgd i falsið. ,',Er allt i lagi með þig
sjálfa?”, spurði hann. „Allt i lagi með
mig?”, sagði ég, „jú þvi ætti það ekki
að vera. Það er ekkert að mér”......
„Þú skalt vera róleg”, sagði hann,
„ég ætla að hlaupa heim og fá hjálp til
þess að koma þér út”.
Ég heyrði að honum var mikið niðri
fyrir, og hvað var maðurinn eiginlega
að tala um, að ég skyldi biða róleg? ég
gat ekki verið rólegri en ég var. Liðan
min var i alla staði góð. Ég fann meira
að segja til sælutilfinningar. Vera min
þarna inni var gjöf mér til handa.
Ég heyrði vinnumanninn hlaupa frá
húsinu. Eftir litla stund heyrði ég
mannamál, og þekkti að þar var
húsbóndinn kominn með honum. Þeir
höfðu með sér áhald til þess að
sprengja upp hurðina, því að lykill
fyrirfannst enginn. Spurðu þeir mig
hvort ég hefði ekki orðið hrædd, þegar
hurðin skall að stöfum i blæjalogninu,
og ég var lokuð inni. Ég sagði sem var,
að mér hefði liðið ósegjanlega vel, og
hefði ekki fundið til ótta.
Ég undraðist hvað þeir voru ^ular-
fullir á svipinn og hve einkennilega
þeir litu til min. Ég spurði þá einskis,
enda var ég enn i einhverju dáleiðslu-
ástandi, og fannst heldur ekki að ég
þyrfti að spyrja neins. Þegar heim
kom ringdi spurningunum yfir mig.
Hvort ég hefði ekki sperrt við hurðina?
Hvort mér hefði ekki orðið ónotalega
við þegar ég komst ekki út? og hvort
ég hefði ekki orðið yfir mig hrædd? É g
sagði sem var, að mér hefði fundizt
óþarfi að láta nokkuð við hurðina, og
ekki fundið til hræðslu. Húsmóðir min
sagði „ég varaði þig strax við þvi að
hafa hurðina lausa. Það hefir ýmislegt
komið fyrir i þessu húsi nú á seinni ár-
um, en ég ætlaði ekki að segja þér frá
þvi, án þess að tilefni gæfist, til þess að
þú yrðir ekki myrkfælin”. Svo bað hún
mig að segja sér frá þvi, hvers ég hefði
orðið vör.
Ég sagði sem var, að ég hefði heyrt
fagran söng, raddir margra karl-
856
Sunnudagsblað Tímans