Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1972, Blaðsíða 22

Orftsnjall og hugkvæmur
maður talaöi cinhvern tima
fyrir löngu um „menninguna i
minningunni” og oftlega hefur
veriö vitnaö til þeirra oröa
siöati, þegar menn hafa viljað
minna á menningargildi arf-
leifðarinnar. Til þess má ncfna
eölilegar orsakir, að ung þjóö og
litil geti gerzt gleymin á þessi
sannindi, þegar heimsumskipti
svipta henni allt i einu úr
gömlum ham einangrunar inn i
nútimaheim tækni og hraö-
fleygra samskipta, og hún
veröur að reyna að ná þeim á
fáuni áratugum, sem komnir
eru margar dagleiðir sögunnar
á undan. Þess hafa sézt merkin
hér á landi siðustu áratugi, og i
byggingarákafanum hafa menn
oft gleymt „menningu
minningarinnar” og fórnað
dýrmætri arfleifö fyrir
nýjungar. Hafa af þeirri
gleymsku oröiö ófá slys, sem
aldrei veröur fyrir bætt.
Nú má ekki mæla meö ailt of
mikilli íhaldssemi i þessum
efnum, og ekki verður gengiö
fram hjá þeirri staðreynd aö hið
gamla, sem tilheyrir liönu lifi,
veröur ærið oft að vikja fyrir
hinu nýja. Hér gildir sú lifsregla
sem annars staðar, að farar-
gæfan veltur á þvi, hversu tekst
að gæta m undangshófsins,
hvernig hægt er aö gera sér
nýjan stakk án þess aö glata þvi
sem gildi hefur frá liöinni tiö og
varðveita það, án þess aö láta
það verða þránd í götu fram-
sóknarinnar, hvernig hægt er að
hafa „menninguna i minning-
unni” I ferðatöskunni.
Glöggt dæmi og eitt af
mörgum — um það hvernig
menn sópa gamalli „minningu”
brott i hugsunarleysi er til að
mynda það, er gömlu kirkjunni i
Reykjahlið við Mývatn var svipt
brott, þegar ný kirkja var risin
á staðnum. Þetta gamla og
merkilega hús átti sér samastað
i þjóðarvitundinni og átti þvi að
fá að standa, meðan stætt var
fyrir höfuðskepnunum.
Á siöustu árum hefur
skilningur manna á „menningu
minningarinnar” vaxið mjög
eftir umrót fyrsta breytinga-
skeiðsins á islenzkri nýöld, og
umræða sú, sem verið hefur
ofarlega á baugi siðustu misser-
in um svonefnda Bernhöftstorfu
i Reykjavik, er glöggt vitni um
það. Fram um 1960 töldu flestir
þaö sjálfsagöan hlut, að þessi
gömlu minningahús vikju
hiklaust fyrir nýjum stór-
byggingum. En þá komu upp
raddir um varðveizlu þeirra, og
þær raddir hafa siðan orðið æ
fleiri og hærri. Þeirri skoðun
vex óðfluga fylgi, að þau eigi að
varðveita, og unnt sé að fá þeim
mikilvægt menningarhlutverk
á nýjum tima.
Það er ánægjulegt til þess að
vita, að forvigismcnn þess máls
skuli einkum vera nýbygginga-
menn samtimans —arkitektar,-
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................i...............................................................................................................
titgefandi: Framsóknarflokkurinn
, Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór
arinn Þórarinsson (ábm.l. Jón Helgason, Tómas Karlsson
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Timans)
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrif
stofur I Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiöslusimi 12323 — auglýs
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofur:sími 18300. Askriftargjalt
yiiiii 225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein
takiö. Blaöaprent h.f.
Menningin i minningu gamla
miðbæjarins í Reykjavik er
mikil og gildi hennar vex með
hverju ári. Vinnustöðvar
dagsins eru sem óðast að flytj-
ast út i nýrri borgarhvprfi —
þessa dagana sjálf lögreglu-
stöðin. Stjórnarráðið á að
flytjast — hvað sem menn segja
nú — i stærri og rúmbetri
stöðvar á einhverri hæð i
Austurborginni. Það er varla
seinna vænna að gera sér stað-
reynd þeirrar þróunar ljósa og
ætla þeim stað, áður i algera
landkrcppu er komið. Frum-
hugmynd Kristjáns Friðriks-
sonar um rúmgóða miðborg
með risastórum listaverkum á
Háaleiti er einhver visýnasta og
skarplegasta tillaga sem fram
hefur komið á seinni árum um
skipulag Reykjavíkur.
Gamli miðbærinn á hins
vegar að fá að vera minninga -
borg ein og kostur er á, og þar á
að samræma ný og gömul gildi
til hlutverks i framtiðinni.
Laugaveg og Austurstræti þarf
sem allra fyrst að firra bilaum-
ferð nema til flutninganauð-
synja á fáferlistimum sólar-
hringsins.
Varðveizlumenn Bernhöfts-
torfunnar munu nú hafa i
hyggju að herða enn róðurinn.
Fólk ætti að veita þeim góöan
stuðning. Viðhorf framtiðar-
innar mun verða þaö að varð-
veita þar „menninguna i
minningunni” og þvi fyrr sem
menn gera sér það ljóst og
stöðva eyðinguna, þvi meira
gull leggja þeir i lófa fram-
tiðar. AK.
Lausn a styttuna
55. krossgatuí, Ru n
fí U RA R M /
N N n A u T r
U M l< L L
SM'fí H A L L A
'A T'O N A X
þ R 0 S K A S A S N'A K
R / F / N U K'A T MAS
!&AN RfíUKAMANN
F ft R / R KR fí 'fl N J
/ Ð N 6 S K R ’fí N V 'o
N / T S K U T TflffíR
J R U K K U R U M R 'O
K MÓ fíl R N 'O fí Rfí K
o T A R F flc, fí B fí Þ'fí
NÆ AMAfíN RUMUR
fí P A NA N A F A R / N fl
A L A N P / 'fí R A N A
862
Sunnudagsblað Timans