Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1972, Blaðsíða 3

Björnstjerne B jörnson: Smásaga
FAÐIRINN
Þórður hét maður og bjó á Efri-Asi
og var einhver hinn atkvæðamesti
bóndi i sókninni, þar sem þessi saga
gerðist. Hann kom einn dag inn i stofu
prestsins fattur og þurrlegur.
— Ég hef eignazt son, sagði hann, —
og ég vil láta skira hann.
— Hvað á hann að heita? segir
presturinn.
— Finnur, i höfuðið á föður minum.
— Og guðfeðginin? segir presturinn.
Þórður nefndi þau. Það var ekki
annað en helztu menn og konur þar i
sveitinni, öll i sjálfs hans ætt.
— Er það nokkuð meira? segir
presturinn og litur upp.
Bóndi stóð stundarkorn og mælti:
— Mér þætti gott, að hann yrði skirður
einn sér.
— Á rúmhelgan dag? segir presturinn.
— Næsta laugardag um hádegi, segir
bóndi.
— Ekkert frekara? mælti presturinn.
— Ekkert frekara, svarar bóndi og
snýr húfunni eins og hann ætli að fara.
Þá stóð presturinn upp: — Þetta
ennfremur, segir hann, gengur að
Þórði, tekur i hönd hans og horfir i
augu honum: — Guð gefi, að barnið
þitt verði þér til blessunar.
Sextán árum siðar var Þórður i stofu
prestsins.
— Þú berð aldurinn vel Þórður, segir
presturinn. Hann sá engan mun á
honum.
— Ég er ekki heldur neinn rauna-
maður, svarar Þórður.
Prestur þagði, en þvi næst segir
hann:
— Hverra erinda ertu kominn i kvöld?
— I kvöld er ég kominn sonar mins
vegna, segir Þórður.
— Það á að ferma hann á morgun.
— Hann er efnilegur piltur, mælti
prestur.
— Ég vildi ekki borga prestinum segir
Þórður, — fyrr en ég vissi, hvar hann
ætti að standa á kirkjugólfinu.
— Hann á að standa fremstur, mælti
presturinn.
— Ég heyri að svo sé, anzaði Þórður,
— og hérna eru tiu spesiur til prestins.
— Ekkert frekara? segir presturinn
og litur til Þórðar.
— Nei, ekkert frekara, svaraði Þórður
og gekk burt.
Nú liðu átta ár. Þá var það einn dag,
að prestur heyrir hávaða fyrir utan
stofudyrnar. Þórður var þar kominn
við tiunda mann og gekk fremstur.
Prestur litur upp og kannast við hann.
— Þú er mannsterkur i dag, þykir
mér, segir hann.
— Ég ætla, segir bóndi, — að biðja
yður að lýsa með honum syni minum
og henni Katrinu Guðmundsdóttur frá
Stóruhlið, sem hér stendur.
— Rikustu stúlku hér i sveit, segir
prestur.
— Svo segja þeir, anzaði bóndi og
stauk um koll sér.
Prestur sat stundarkorn hugsandi
og sagði ekki orð, en ritaði nöfnin i
kirkjubókina, og skrifuðu mennirnir
undir.
Þórður leggur þrjár spesiur á
borðið.
— Mér ber ekki meira en ein, sagði
presturinn.
— Veit, ég þaö, svarar Þórður, — en
hann er einkabarn. Ég vil láta mér
farast vel.
Prestur tók við peningunum.
— Nú hefur þú komið hingað þrisvar
sinnum sonar þins vegna, mælti
prestur.
— Enda er þetta siðasta ferðin, svarar
Þórður, brýtur saman veski sitt,
kveður og fer. Hinir mennirnir gengu
hægt út á eftir.
Fjórtán dögum siðar réru þeir
feðgarnir i blæjalogni yfir vatnið til
Stóru-Hliðar og ætluðu að fara að tala
um brúðkaupið.
— Þóftan sú arna er völt undir mér,
segir sonurinn og stendur upp til að
skoða hana betur. í sama bili
skriðnaði borðið undir honum, er hann
stóð á. Hann sló út höndunum og datt
hljóðandi út i vatnið.
— Taktu i árina, kallaði faðirinn,
spratt upp i sama bili og rétti hana að
honum. Sonurinn réðst tvivegis til að
ná i hana, en þvi næst stirðnaði hann
upp.
— Biddu svolitið, kallar faðirinn og
rær að honum.
Þá kastaði syni hans aftur á bak.
Hann mændi augunum á föður sinn —
og sökk.
Þórður gat varla trúað þvi. Hann
einblindi á blettinn, þar sem sonur
hans hafði sokkið niður, eins og hann
vonaði, að honum mundi skjóta upp
Bólur nokkrar hlupu upp á vatninu —
nokkrar fleiri, og loks ein stór, er
sprakk sundur — og vatnið lá spegil-
slétt eins og áður.
1 þrjá sólarhringa sáu menn
föðurinn róa kringum sama blettinn,
svo að hann hvorki neytti svefns né
matar. Hann var alltaf að leita að syni
sinum. Að morgni hins þriðja dags
tókst honum loks að finna hann, og
kom hann meðhanni fanginu gangandi
upp brekkurnar heim til bæjar sins.
Nú leið svo sem svaraði einu ári frá
atburði þessum. Þá heyrir prestur, að
einhver rjálar úti við dyrnar og þreifar
eftir lásnum. Prestur lýkur upp og
kemur inn maður hár og lotinn, skarp-
leitur og hvitur af hærum. Prestur
virti hann fyrir sér, áður en hann
kannaðist við hann. Það var Þórður,
sem kominn var.
— Ert þú svo seint á ferð? segir
prestur og stóð kyrr hjá honum i sömu
sporum.
— Já,ég kem seint, mælti Þórður og
settist niður.
Prestur settist lika niður eins og
hann væri að biða nokkurs. Þeir voru
langa stund hljóðir. Þá mælti Þórður:
— Ég hef nokkuð meðferðis, sem ég
feginn vil gefa fátækur.
Að svo mæltu stóð hann upp, lagði
peninga á borðið og settist aftur niður.
Prestur taldi þá og segir: — Þetta er
mikið fé.
— Það er verðið fyrir hálfa jöröina
mina, mælti Þórður. — Ég seldi hana i
dag.
Prestur sat lengi þegjandi. Loksins
segir hann vingjarnlega: — Hvað
ætlarðu nú að taka-ér fyrir hendur?
— Eitthvað sem betra er, svaraði
Þórður.
Þarna sátu þeir um stund, Þórður
horfði til jarðar, en presturinn horfði á
hann. Þá tók presturinn til máls og
segir lágt og seint:
— Nú held ég hann sonur þinn sé
Þórður, og höfug tvö ár runnu niður
eftir kinnum háns.
Þórður og höfug tvö ár runnu niður
eftir kinnum hans.
Steingrimur Thorsteinsson þýddi.
1904
Sunnudagsbiað Tímans
843