Tíminn Sunnudagsblað - 04.11.1972, Blaðsíða 15

Fær gamla Iðnó að standa sem leiklistarsafn, sem stundum verður leikið i, þegar
nýtt borgarleikhús hefur verið byggt?
sagði nú marga snjalla setninguna,
hann Haraldur, og gerði það á þann
hátt, að ekki er svo auðvelt að gleyma
þvi.
— Þú hefur öldungis ekki verið
ókunnug leikstarfsemi, þegar þú
varðst leikhússtjóri i Iðnó. En var nú
byrjunin samt ekki dálítið erfið?
— Æjú, maður veit aldrei almenni-
lega hvað maður er að gera. Eitt er að
hafa lært litillega um þetta i skóla og
siðan stundað það sem hjáverk og
annað að fara að hugsa um það allan
daginn frá morgni til kvölds.En ég var
mjög heppin. f fyrsta lagi var mér
og er alveg frábærlega vel tekið. Það
vilja allir allt fyrir mig gera og and-
rúmsloftið er mjög hlýlegt i minn
garð. 1 öðru lagi var i gott bú að setj-
ast. Það er ómetanlegt að koma að
leikhúsi, sem stendur með svona
miklum blóma. Leikhússtjórinn, sem
þarna var á undan mér, Sveinn
Einarsson, hefur unnið þar bæði mikið
og gott verk með þvi að byggja þetta
leikhús upp og skiljast við það i sliku
horfi.
En þeim lúxus, sem mér var þar i
hendur lagður, — honum fylgir auðvit-
að sá vandi að halda nú verkinu
áfram, og meira að segja helzt að gera
enn betur, ef þess verður auðið.
— En nú er ykkar æruverðuga hús
tekið allmjög að gamlast. Er þar ekki
þörf skjótra úrbóta?
— Jú, mikil ósköp. Það hefur lengi
verið draumurinn að gera þetta
gamla, virðulega leikfélag að borgar-
leikhúsi. Og nú er loksins farið að hilla
undirhiðlangþráða borgarleikhús, þvi
að það er búið að samþykkja að veita
Leikfélaginu lóð i nýja Miðbænum, við
Kringlumýrarbraut.
— Sjáið þið ekki eftir þvi að fara úr
gamla Miðbænum?
— Jú, sannarlega söknum við þess
— bæði ég og aðrir. Marga hafði
dreymt um það að leikhúsið yrði reist
á Bárulóðinni, hérna við Tjörnina, svo
að það fengi að veita þessum gamla
Miðbæ lif. Það segir sig sjálft, að ef
ekki verður um neina aðra starfsemi
að ræða en einhver viðskipti, þá deyr
þessi gamli Miðbær. Hann þarf ein-
hverja aðra lifæð en Nýja Bió og Hótel
Borg, þótt bæði séu góð á sinn hátt.
En hér er við ramman reip að draga.
Nú eru komin ný lög, sem kveða á, að
ekki megi vera hærri hús en þrjátiu
metra i aðflugi að flugvöllum. Gildir
þetta i tveggja kilómetra fjarlægð frá
lendingarstað vélar. Nú er það vitað
mál, að Reykjavikurflugvöllur verður
notaður til ársins 1984, að minnsta
kosti, svo að það er algerlega útilokað,
að við getum féngið að reisa nýja leik-
húsið þar sem við hefðum helzt viljað.
Það var þvi ekki um neitt annað að
ræða, en að þiggja lóðina, þegar hún
bauðst, þótt enn sé reyndar ekki ná-
kvæmlega ákveðið á hvaða bletti hún
verður.
— En er ekki hugsanlegt, að gamla
húsið ykkar fái að standa og jafnvel að
þar fari enn fram einhver menningar-
starfsemi á ykkar vegum?
— Það er alveg sjálfsagt, að gamla
húsið verði varðveitt óbreytt.
Vitanlega væri hægt að leika þar verk,
sem ekki krefjast mjög mikils hús-
rýmis, en það væri lika hægt að koma
þar upp leiklistarsafni. Það er til mjög
mikið efni, ljósmyndir og annað, úr
hinni löngu sögu Leikfélags Reykja-
vikur. Þannig væri hægt að tengja
saman gamlan tima og nýjan: Flytja
við og við leikrit i leiklistarsafninu.
— En hverjar eru hugmyndir þinár
um rekstur sliks leikhúss i framtið-
inni?
— Það hlýtur alltaf að þurfa að reka
svona leikhús — sem er talsvert minna
en Þjóðleikhúsið — við hliðina á Þjóð
leikhúsinu. Ég á við, að það megi ekki
reka það i verkefnasamkeppni við
Þjóðleikhúsið. Það á að hafa sina eigin
stefnu. Að visu er ekkert á móti þvi, að
leikhúsin keppist við hvort i sinu lagi
að flytja sem bezt verk. Mér finnst, að
Leikfélagið eigi ekki að reyna að ná
viðskiptavinum frá Þjóðleikhúsinu,
heldur reka svo góða list, að fók geti
komið hingað, engu siður en i Þjóðleik-
húsið, og færi þangað engu siður en
hingað.
Mig langar til þess að reka þetta litla
leikhús sem Iðnó er nú.þannig að fólk
geti gengið þar að ákveðnum verkum,
eða að ákveðinni tegund verka, væri
kannski réttara að segja. Að það viti,
að þarna geti það fengið að horfa á si-
gilda skopleiki, eins og alltaf hafa
verið sýndir þarna. Það er orðið gömul
hefð. Fólk þarf lika að vita, að þarna
séu ekki sýnd verk, sem ekki hafa eitt-
hvert markmið, einhvern boðskap að
fiytja.
Ég vil lika, að þetta leikhús sé tengt
nútimanum og sé að einhverju leyti
spegill fyrir það lif, sem er umhverfis
okkur, hjálpi okkur til þess að koma
auga á vandamál og að taka afstöðu til
þeirra.
Og af þvi að ég er kennari, þá er mér
hin uppvaxandi kynslóð rik i huga.
Mér er mjög hugleikið, að börn fái að
sjá leikrit miklu meira en nú er.
Kannski er ég of dómhörð, en mér
hefur oft fundizt að ekki sé gerður
nógu mikill munur á menningarlegum
skemmtunum og öðrum. Mig grunar,
að barnaskólarnir séu dálitið hræddir
við að taka frá okkur auglýsingar , til
dæmis myndir úr leikritum, til þess að
hengja upp i skólunum. Þeir óttast, að
þá fari allir krakkarnir að heimta
að fá að sjá þetta og þetta leik-
rit. Allir i skólanum fái það — og það
kostar auðvitað peninga. En ég verð
nú bara að segja, að mér finnst það
ekki neinn skaði, þótt þau langi til
þess. Það er ekki sama, hvort börn
horfa á gott barnaleikrit, eða hvort
þau fara á þrjú-sýningu i bió og sjá þar
einhverja teiknimynd. Ef skólarnir
vilja bara vera milliliðir á milli barna
og leikhúss eða barna og tónlistar, þá
finnst mér að flestir foreldrar ættu að
vera ákaflega þakklátir.
Það sem ég vil stefna að i minu leik-
hússtjórastarfi, er að hafa þarna
mikið barnaleikhús og unglinga.
—VS.
Sunnudagsblað Tímans
855