Morgunblaðið - 09.07.2004, Blaðsíða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ 2004 31
✝ Lárus BlöndalGuðmundsson
fæddist á Eyrar-
bakka 11. mars 1914.
Hann andaðist 25.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Ragnheiður Lárus-
dóttir Blöndal, f. í
Innri-Fagradal 19.
desember 1876, d.
1957, og Guðmundur
Guðmundsson kaup-
félagsstjóri á Eyrar-
bakka, f. þar 6. jan-
úar 1876, d. 1967.
Systkini Lárusar
eru: Ástríður, f. 1901, d. 1982,
Kristín, f. 1904, d. 1992, Björn, f.
1906, d. 1938, Kristjana, f. 1910, d.
2000, Sigríður, f. 1911, d. 1911,
Steinn, f. 1912, d. 1935, Kristján, f.
1917, d. 1998, og Guðmundur, f.
1920.
Hinn 14. maí 1942 giftist Lárus
Þórunni Kjartansdóttur húsmóð-
ur, f. 21. nóvember 1921. Foreldr-
ar hennar voru Áslaug Fjóla Sig-
urðardóttir, f. 1901, d. 1979, og
Kjartan Konráðsson símamaður, f.
1887, d. 1953. Börn Lárusar og
Þórunnar eru: 1) Steinn, f. 23.
september 1942, kvæntur Hrafn-
hildi Sigurbergsdóttur, f. 27. maí
1942. Börn þeirra eru: a) Kjartan,
kvæntur Magndísi Maríu Sigurð-
göngu fór hann eins og önnur börn
þess tíma að vinna í heimahögun-
um. Lárus flutti til Reykjavíkur
um tvítugt og hóf störf við Bóka-
verslun Sigfúsar Eymundssonar
árið 1936 og varð síðar verslunar-
stjóri við opnun Bókaverslunar
Ísafoldar í Austurstræti árið 1939.
Árið 1943 stofnaði hann Bókabúð
Lárusar Blöndal á Skólavörðustíg
í Reykjavík og rak hana ásamt
útibúi til ársins 1991. Lárus sat í
stjórn Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur í nokkur ár og í
stjórn Félags íslenskra bókaversl-
ana frá upphafi ásamt því að vera
formaður þess frá 1961–78. Hann
var í stjórn Innkaupasambands
bóksala frá stofnun og formaður
frá árinu 1960–1980. Lárus átti
sæti í stjórn Kaupmannasamtaka
Íslands, hann var í stjórn Skóg-
ræktarfélags Reykjavíkur frá
1958 sem og í stjórn Eyrbekkinga-
félagsins í Reykjavík frá stofnun
þess.
Þau hjónin, Lárus og Þórunn,
hófu búskap á Vífilsgötu, en fluttu
í eigið húsnæði í Barmahlíð 30 árið
1945 og bjuggu þar til ársins 1989
er þau fluttu á Aflagranda 40.
Lárus og Þórunn reistu sér sum-
arhúsið Grund í Mosfellssveit árið
1949 og dvöldu þar síðan öll sumur
og ræktuðu jörðina í frístundum
sínum. Lárus varð bráðkvaddur í
sínum uppáhaldsreit í sumarbú-
staðnum að kveldi föstudagsins 25.
júní sl.
Útför Lárusar verður gerð frá
Háteigskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
ardóttur og eiga þau
tvö börn. b) Sigur-
bergur, kvæntur
Hönnu Maríu Jóns-
dóttur og eiga þau
tvær dætur. c) Hrönn
Sigríður, gift Jóni Vil-
berg Magnússyni og
eiga þau tvö börn. 2)
Guðmundur, f. 20. júní
1945, kvæntur Birnu
Smith, f. 5. júní 1949.
Börn þeirra eru: a)
Þórunn Birna. b) Guð-
mundur Tjörvi, hann
á einn son. c) Guð-
björg Hlín. 3) Kjartan,
f. 20. júní 1945, kvæntur Rut Önnu
Karlsdóttur, f. 30. desember 1950.
Börn þeirra eru: a) Þór. b) Ragn-
heiður Sylvía. 4) Ragnheiður, f.
4.apríl 1949, gift Sigurði Hannesi
Dagssyni, f. 27. september 1944.
Synir þeirra eru: a) Lárus, kvænt-
ur Hebu Brandsdóttur og eiga þau
þrjú börn. b) Dagur, kvæntur Ingi-
björgu Pálmadóttur og eiga þau
þrjú börn. c) Bjarki. 5) Kristín, f.
15. apríl 1958, gift Guðjóni Borg-
ari Hilmarssyni, f. 8. nóvember
1956. Börn þeirra eru: a) Hilmar.
b) Lárus. c) Þórunn.
Lárus var alinn upp í foreldra-
húsum á Eyrarbakka og var hann í
sveit mörg sumur á Stóra-Hofi á
Rangárvöllum. Eftir barnaskóla-
Ég vil í nokkrum orðum minnast
afa míns Lárusar Blöndal. Á þess-
ari stundu er mér efst í huga
þakklæti til hans fyrir þá um-
hyggju og þær fjölmörgu ánægju-
stundir sem hann hefur veitt mér
og mínum í gegnum tíðina.
Það hafa vissulega verið forrétt-
indi að eiga þennan einstaka mann
sem afa, bæði verandi fyrsta
barnabarnið og eins að eiga hann
að sem langafa barnanna minna.
Þær eru margar minningarnar
sem koma fram í hugann; fjöl-
skylduboðin úr Barmahlíðinni, has-
arinn fyrir jólin í bókabúðinni og
fjölmargar unaðsstundir úr sælu-
reit afa og ömmu í Mosfellssveit
svo fátt eitt sé nefnt.
Það hefur einnig verið ánægju-
legt í seinni tíð að njóta samveru-
stunda með afa og ömmu og end-
urupplifa eigin æsku í gegnum
börnin sín. Þar sem smáfólkið var
annars vegar var afi í essinu sínu
og börnin vita fátt skemmtilegra
en að fara í heimsókn til afa og
ömmu.
Það hefur verið sérstakt að sjá
og upplifa hversu vel hefur farið á
með afa og syni mínum Steini
Arnari langafa strák. Ekki má á
milli sjá hvor er 9 eða 90 ára og ég
held að hvergi komi betur fram en
í samskiptum þeirra sú „geníska“
stríðni sem sá yngri hefur fengið í
arf frá þeim eldri í beinan karl-
legg.
Mikill er missir ömmu minnar
við fráfall afa, svo náin og sam-
heldin sem þau hafa verið í yfir 60
ár. Ég bið góðan guð um að gæta
hennar og styrkja hana í sorginni.
Blessuð sé minning afa Lárusar.
Kjartan Steinsson.
Ákveðni, dugnaður, heiðarleiki
og vandvirkni eru miklir mann-
kostir. Það er erfitt að kenna slíka
kosti, því helst lærast þeir af þeim
sem að ala upp og eru fyrirmyndir.
Mannkostir nýtast einnig misjafn-
lega. Hægt er að vera búinn mann-
kostum, en geta ekki miðlað til
þeirra sem yngri eru. Einnig er
ekki sjálfgefið að hlýja, umhyggja
og léttleiki séu einnig meðfylgj-
andi þeim mönnum sem bera slíka
kosti. En þessir eiginleikar, og
fleiri til, voru allir hjá afa. Hann
hafði einstakt lag á að vera til fyr-
irmyndar í öllu. Ávallt reiðubúinn
að hjálpa, ávallt reiðubúinn að
gefa, ávallt til taks. Það var ekki
svo sjaldan sem við bræðurnir
komum til ömmu og afa í Barma-
hlíð um vetur, á leið af æfingu að
þar var skotið að manni aurum,
kakóbolla eða okkur jafnvel skutl-
að heim. Hvað þá uppí sumó þar
sem við fengum að hlaupa um víð-
an völl, alla daga sumarsins, án at-
hugasemda. Þá fengum við að að-
stoða við hitt og þetta eða búa til
virki eða vera bara í fótbolta á
túninu. Þá tók afi mig í læri í
bókabúðinni þegar ég var aðeins
11 eða 12 ára. Þar vann ég flest
sumur og jól í tíu ár. Hann kenndi
mér að bera virðingu fyrir um-
hverfi, fuglalífi og trjárækt og kom
mér í sumarvinnu í Skógræktinni í
Fossvogi, sem í dag er mér ómet-
anlegur skóli. Hann tók líka góðar
ákvarðanir í lífinu, ákvarðanir sem
margir óttast að taka, ákvarðanir
sem við öll getum lært af. Einnig
hafði afi minn ríka réttlætiskennd.
Hann hafði ákveðnar skoðanir á
málum, og oftar en ekki voru það
mál sem voru mikil réttlætismál að
hans mati. En umfram allt var
hann góður maður. Hann var góð-
ur afi, afi eins og ég vil verða.
Í miðjunni er síðan amma mín.
Sterkasta kona í heimi. Kletturinn
hans afa. Hún amma er einstök
kona og án hennar hefði hann ekki
verið sami maðurinn. Amma og afi
voru fyrirmyndar hjón. Fyrir-
myndir eins og þær gerast bestar
og þau töfruðu það besta úr hvort
öðru þannig að úr varð fullkomin
blanda. Og þau töfruðu alla í
kringum sig með.
Líf mitt er á ákveðnum tíma-
mótum þar sem ég kveð afa minn.
Ég sakna þess að geta ekki glatt
hann með heimsóknum mínum og
barna minna. Ég sakna þess að fá
ekki uppástungu um bók sem ég á
að taka með mér. Ég sakna þess
að sjá hann ekki gantast. Sakna
þess að geta ekki spjallað við hann
um gamla tíma, pólitík og „bus-
iness“. Ég sakna gleðinnar í kring-
um hann. Ég sakna afa.
Elsku afi, meða þessum fáu orð-
um vil ég þakka þér fyrir allt sem
þú gafst mér, allt sem þú kenndi
mér og um fram allt, fyrir þá fyr-
irmynd sem þú varst mér og fjöl-
skyldu minni. Ég mun ávallt sakna
þín.
Þinn nafni.
Lárus Sigurðsson.
Elsku afi. Nú ertu farinn til fjar-
lægra heima og finn ég til mikils
saknaðar. Ég mun reyna að vera
dugleg að halda í minningu þína og
kenna börnum mínum allt sem þú
kenndir mér. Það má nefna
„Svarta Pétur“ sem við spiluðum
mikið uppi í sumó, sveitinni ykkar
ömmu í Mosó. Ég man þegar þið
amma komuð að heimsækja mig á
Laugarvatn og við spiluðum og
hlógum mikið saman, sérstaklega
því að við amma þurftum að hafa
okkur allar við því þú áttir það til
að vera ansi stríðinn og svindlaðir
gjarnan þegar við vorum að spila.
Þú varst mikill dýravinur og hugs-
aðir um að fuglarnir fengju sitt þó
sérstaklega endurnar uppi í sumó.
Svo má ekki gleyma gróðurhúsinu,
enginn gestur mátti fara úr sveit-
inni án þess að velja sér blóm í
gróðurhúsinu ykkar ömmu.
Yndislegt var að sjá hversu
vænt ykkur ömmu þótti hvort um
annað, alveg til fyrirmyndar, alltaf
jafn ung og ástfangin.
Takk fyrir allt, þú munt lifa
áfram í hjarta mér, elsku afi.
Hrönn S. Steinsdóttir.
Þegar ég sest niður til að skrifa
minningargrein um afa á ég erfitt
með að finna hugsunum mínum
orð, því það er svo margt sem mig
langar að segja um hann. Hann
átti svo stóran hlut af hjarta mínu
og á enn.
Ég hef alltaf verið mikil afa-
stelpa og sótti mikið í að vera hjá
honum og ömmu og alltaf hefur
mér liðið vel hjá þeim. Hvort sem
það var í Barmahlíðinni, uppi í
sumarbústað, niðri í bókabúð eða á
Aflagranda þá var afi alltaf tilbú-
inn að leika eða finna eitthvað að
gera fyrir mig og stjanaði við mig
eins og að ég væri „prinsessan á
bauninni“.
Stundum þegar ég kom niður í
bókabúð langaði mig að fá nýja
bók og afi sagði að ef ég gæti lesið
hana fyrir hann mætti ég eiga
hana. Það leið ekki á löngu þar til
ég var fluglæs og fékk eins mikið
af bókum og ég vildi.
Ég varð algjör bókaormur og
var því miður mín þegar afi sagði
mér að hann ætlaði að hætta með
bókabúðina. En ég held að honum
hafi þótt vænt um hversu dugleg
ég var að lesa og það er allt honum
að þakka.
Afi var alltaf að leggja kapal og
vorum við frændsystkinin að reyna
að læra þá list hjá honum. Kapall-
inn hans virtist af einhverjum
ástæðum alltaf ganga upp, en hjá
okkur gekk á ýmsu, en hann hefur
væntanlega tekið þessa leyniform-
úlu með sér.
Í sumarbústaðnum leið honum
og ömmu alltaf vel og var hann að
dytta að hinu og þessu, gefa önd-
unum á ánni og þar hafði hann líka
nægan tíma fyrir okkur frænd-
systkinin. Í einni af mörgum rann-
sóknarferðum okkar vinanna í
brekkunni við sumarbústaðinn
kom ég auga á dáinn fugl og sýndi
afa en hann vildi að við jörðuðum
hann.
Ég hljóp því til ömmu sem lét
mig fá skókassa og síðan fór at-
höfnin fram og við sungum einn
sálm. Mér fannst þetta mjög hátíð-
legt og tók hlutverk mitt mjög al-
varlega þar sem ég átti að halda á
skókassanum. En nú er hans eigin
útför að fara fram og ég hef ekk-
ert hlutverk og er auk þess bundin
við nám langt í burtu, full sakn-
aðar.
Ég vona hins vegar að þessi fá-
tæklegu minningarorð sýni fram á
hversu sérstakur hann var.
Endalaust margar minningar
koma nú upp í hugann þegar ég
þarf að takast á við þá staðreynd
að geta ekki lengur skapað með
honum nýjar. En ég geymi þær
allar í hjarta mínu og ekkert getur
því breytt að í mínum huga var
hann besti afi í heimi.
Elsku amma mín, hugur minn er
hjá þér þessa stundina og hlakka
ég til að koma til þín í haust.
Ragnheiður Sylvía Kjart-
ansdóttir, Valencia, Spáni.
Ó, Jesú bróðir besti
og barnavinur mesti,
æ, breið þú blessun þína
á barnæskuna mína.
Mér gott barn gef að vera
og góðan ávöxt bera,
en forðast allt hið illa,
svo ei mér náı́að spilla.
(P. Jónsson.)
Minning þín er ljós í lífi okkar.
Barnabörnin.
Hjartkær móðurbróðir minn,
Lárus Blöndal er látinn. Fréttin
kom óvænt og snerti djúpt, því
Lárus var enginn venjulegur mað-
ur. Góðverkin hans verða ekki
skráð á spjöld sögunnar en þau
geymast og gleymast ei.
Lárus hafði alltaf mjög gott og
náið samband við foreldra mína,
Kristínu og Sigurð Óla Ólafsson.
Mikil var tilhlökkun lítillar frænku
á Selfossi þegar von var á Lalla
frænda. Hann kom alltaf með fal-
lega gjöf sem enn eru geymdar
sem dýrgripir. En mest var eft-
irvæntingin þegar Lárus birtist
með væntanlegt konuefni sitt, Þór-
unni Kjartansdóttur, sem vann
hug og hjarta allra í fjölskyldunni.
Þau voru bæði yfir sig ástfangin
og duldist engum að þarna var par
sem skapað var fyrir hvort annað.
Alltaf var hátíð í bæ þegar Tóta og
Lalli komu í heimsókn.
Þau voru gefin saman í hjóna-
band í Eyrarbakkakirkju 14. maí
1942, en Lárus hafði sterkar
taugar til Eyrarbakka þar sem
hann var fæddur og átti heima
fyrstu æviár sín. Þórunn og Lárus
eignuðust fimm mannvænleg börn,
sem bera foreldrum sínum vitni
um gott uppeldi í hvívetna. Lárus
var mikill fjölskyldufaðir og var
hann stoltur af sinni stóru fjöl-
skyldu sem hann bar mikla um-
hyggju fyrir.
Lárus var mikil athafna- og elju-
maður. Hann var árrisull og reglu-
maður alla tíð. Þegar umsvifin
voru hvað mest rak hann tvær
bókaverslanir, Bókabúð Lárusar
Blöndal við Skólavörðustíg og í
Vesturveri. Þetta voru vinsælar
bókabúðir. Starfsfólkið var sérlega
aðlaðandi og kunni sitt fag og
sýndi viðskiptavininum lipurð og
kurteisi eins og eigandinn sýndi
sjálfur með góðu fordæmi.
Heimili Lárusar og Þórunnar er
fallegt og listrænt enda bæði fag-
urkerar. Frændrækni og gestrisni
þeirra var við brugðið og nutum
við fjölskyldan góðs af heimboðum
þeirra og trygglyndi. Sumarbú-
staðurinn í Mosfellssveitinni var
þeirra unaðsreitur, þar dvöldu þau
öll sumur og tóku fagnandi á móti
öllum sem litu inn. Niðjamót innan
stórfjölskyldunnar eru haldin ým-
ist í Mosfellssveitinni eða á Sel-
fossi og var Lárus einn aðalfrum-
kvöðullinn að þessum samkomum.
Eitt slíkt ættarmót stóð fyrir dyr-
um þegar kallið kom svo snöggt og
veit ég að allir ættingjarnir munu
minnast Lárusar með mikilli virð-
ingu og þakklæti fyrir hans stóra
skerf í þágu okkar allra.
Þórunn og Lárus hafa verið sér-
staklega samhent hjón og hefur
engum dulist að Þórunn hefur
hjúkrað manni sínum síðustu árin
af mikilli alúð og fórnfýsi og virti
hann hana og elskaði fyrir allt sem
hún gerði fyrir hann.
Að lokum kveðjum við Kolbeinn
og fjölskylda okkar öðlinginn Lár-
us Blöndal, sem var einstakur í
okkar garð.
Guð blessi minningu hans.
Elsku Þórunn og fjölskylda, Guð
styrki ykkur öll um ókomin ár.
Þorbjörg.
Nú í sumar eru rétt rúm fjörutíu
ár síðan ég trítlaði í fyrsta sinn
niður hitaveitustokkinn að heiman
frá Eik niður í sumarbústað til
Stínu en þangað fluttu Lárus og
Þórunn með fjölskylduna á sumr-
in. Ófá urðu sporin niður stokkinn
eftir það og alltaf tóku þau Lárus
og Þórunn mér jafnvel, sama hvað
við Stína brölluðum. En ég var svo
heppin að eldri systkinin fjögur
voru flogin úr hreiðrinu svo alltaf
var pláss fyrir mig, hvort heldur
að nóttu eða degi í sumarbústaðn-
um eða í Barmahlíðinni. Einhvern
veginn nefnir maður þau hjón allt-
af saman því þau hafa alltaf verið
þannig í mínum huga og því skrítið
að sú eining sé rofin.
Oftar en ekki var ég send heim
með rós eða dalíu úr gróðurhúsinu.
En það eru þó ekki rósir og dalíur
sem eftir standa í minningunni
heldur góðar minningar um sam-
held hjón sem tóku manni frá upp-
hafi opnum örmum. Það er því erf-
itt að hugsa sér Þórunni án
Lárusar og missirinn vafalaust
sár.
Ég á ótal góðar minningar sem
ég geymi í huga mínum um Lárus
Blöndal.
Elsku Lárus, takk fyrir allt.
Guð veri með ykkur, elsku Þór-
unn, Stína, systkini og fjölskyldur.
Ykkar
Katrín í Eik.
Fimmtudaginn 24. júní sl. átti ég
leið til Reykjavíkur. Kom við á
Reykjalundi og frétti þar að Lárus
og Þórunn væru í sumarbústað
sínum í Mosfellssveit. Leit við hjá
þeim, stoppaði stutt og á kveðju-
stund var ákveðið að koma fljótt
aftur og stoppa betur.
En að kveldi næsta dag breytt-
ist allt. Lárus sofnaði svefninum
langa, í stólnum sínum. Hans verð-
ur sárt saknað, en þetta eru enda-
lok sem öllum eru búin.
Fyrir rúmum 46 árum eða 1.
apríl 1958 átti undirrituð því láni
að fagna að fá vinnu í Bókabúð
Lárusar Blöndal. Var það mín
mesta gæfa og betri vinnuveitanda
gat enginn fengið. Þarna var
vinnustaður minn næstu 16 árin
eða þar til ég flutti úr Reykjavík.
Úr vinnunni er margs að minn-
ast. Ógleymanlegir eru morgun-
kaffifundirnir í svo nefndu
„skuggaráðuneyti“, en þar hittust,
auk Lárusar, heiðursmennirnir
Magnús í Phaff, Albert Guðmunds-
son, Lúðvík Jósepsson, Pétur
Snæland, Halldór Pétursson o.fl.
Í minningunni standa upp úr
vinnutarnir í jólamánuðinum,
ásamt undirbúningi og vinnu við
hinn árlega Bókamarkað sem þeir
félagar Lárus og Jónas Eggerts-
son komu á fót.
En í Lárusi eignaðist ég ekki
einungis frábæran vinnuveitanda,
heldur var hann einnig hinn besti
lærifaðir öllum sem hjá honum
unnu.
Að leiðarlokum þakka ég honum
fyrir öll árin sem við unnu saman
og tæplega hálfrar aldar vináttu,
sem aldrei féll skuggi á.
Þórunni og allri fjölskyldunni
sendi ég, og fjölskylda mín, okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Lárusar
Blöndal.
Jóhanna Guðjónsdóttir.
LÁRUS BLÖNDAL
GUÐMUNDSSON