Íslendingaþættir Tímans - 21.02.1974, Blaðsíða 13

Guðrún Björnsdóttir
frá Kornsá
Hún var i gamla daga þekkt undir
þessu nafni, og kunni þvi vel. Og svo
var i raun og veru alla tið. Enda var
Kornsárheimilið vel þekkt, og
Vigfús var vel skáldmæltur og gaf út
kvæðakver „Þræði”, sem vakti
athygli á sinum tima, en hugur hans
var svo bundinn baráttu liðandi
stundar, að ekki urðu ljóðabækur hans
fleiri: þó slokknaði aldrei sá skáld-
skaparneisti, er hann bar i brjósti. Á
þeirri tið voru fáar stundir, sem menn
höfðu frjálsar frá brauðstriti eða
áhyggjum atvinnuleysis. Hann mun
hafa átt i fórum sinum drög að smá-
sögum óg þáttum úr lifi alþýðunnar,
sem hann fékkst ekki um að gefa út.
Það er margs að minnast frá þeim
glæstu baráttutimum milli 1930 og
1940, — timum bræðralags hugdjarfra
manna og kvenna, sem mörkuðu drjúg
framfaraspor i lifi fólksins, sem þá átti
i vök að verjast, en eru nú smátt og
smátt að hverfa af sjónarsviðinu. En
minningin um einlægan og góðan
dreng eins og Vigfús Einarsson
gleymist ekki þeim, sem til hans
þekktu.
Arið 1932 gekk Vigfús að eiga
Valgerði Jónsdóttur, ættaða úr Skaga-
húsbændur^ar, þau hjónin Björn Sig-
fússon hreppstjóri og Ingunn Jónsdótt-
ir frá Melum, áberandi fólk þeirra
tima. Og ekki sizt frú Ingunn siðar
firði. Þau eignuðust eina dóttur, Ingu
Rún, sem er búsett og gift i Banda-
rikjunum. Áður en hann kvæntist Val-
gerði átti Vigfús aðra dóttur,
Margréti, einnig búsetta og gifta
vestan hafs. Mikil og traust vinátta
tókst með Vigfúsi og Hákoni Tryggva-
syni, magister, sem Valgerður átti
fyrir hjónaband þeirra Vigfúsar. Hélzt
sú vinátta til æviloka.
Vigfús og Valgerður slitu
samvistum eftir langt hjónaband en
við vinir þeirra hjóna eigum margra
ánægjustunda að minnast frá heimili
þeirra. Bæði voru þau vel gefin og
áhugasöm um bókmenntir, hús-
móðirin vel að sér i ljóðum allra
höfuðskálda okkar, en húsbóndinn
hneigður fyrir heimspeki og
þjóðfélagsmál.
Vigfús lét sér hvergi bregða, þó
lifsbaráttan væri oft erfið, þvi hann
var skapfastur og þrautseigur. Hann
hóf nokkuð fullorðinn nám i raf-
virkjun, en lét sér það ekki nægja,
heldur lauk einnig framhaldsnámi frá
raf magnsdeild Vélskóla íslands.
Ungur hafði hann verið i skóla hjá séra
Magnúsi Guðmundssyni i Ólafsvik, og
taldi hann sig hafa fengið mikla og
góða undirstöðuþekkingu hjá honum,
sem hann byggði á siðar á lifsleiðinni.
Ég var búinn að njóta vináttu
Vigfúsar i fjóra áratugi, þegar hann
lézt, enda var Vigfús mjög vinafastur.
Ég tók lika eftir þvi i kynnum minum
af Vigfúsi, að mikið ástriki var með
honum og foreldrum hans og
stykinum.
Þegar ég nú lýk þessum minningar-
orðum um Vigfús Einarsson, finnst
mér eiga vel við að hafa yfir þessar
ljóðlinur norska byltingarskáldsins
Rudolf Nielsen:
„Gef mér þann hreina hrausta
hugdjarfa, sterka mann, sem með
þolgæði þreki og vilja, þrátt fyrir kvöl
og bann, berst fram i bleikan dauðann
að brjóta mér leið, gef mér hann”.
S.H.M.
meir, er hún hafði ritað minningar sin-
ar, sem þóttu hinar merkustu. En ekki
mun um þetta frekar rætt hér, né um
ætt og uppvöxt Guðrúnar, heldur lang-
ar mig til að fara nokkrum orðum um
samskipti okkar og það, sem ég
þekkti til hennar, bæði fyrr og siðar, og
verður það þó að visu i fátæklegum stil
og aðeins fáein brot.
Fyrst hittumst við Guðrún frá
Kornsá vorið 1911. Var hún þá orðin
skólastjóri barnaskólans á Siglufirði,
hafði fyrst kennt-börnum i átthögum
sinum én áður stundað nám i kvenna-
skóla og kennaradeild Flensborgar-
skólans og siðar við kennaranám i
Kaupmannahöfn. Hún hafði þvi fjöl-
þættari undirbúning undir skólastarf
og stjórn en þá tiðkaðist, er hún réðist
tíl skólastjórnar á Siglufirði, sem þá
var að visu ekki fjölmennur skóli, en i
vexti með vaxandi kauptúni og
skemmtilegur starfsvettvangur þeim,
sem bjó yfir nýmælum i kennslustarfi.
Nú hafði ég þetta vor, þá nýlega
kominn heim frá námi, svo að segja
verið skipaður til þess að vera próf-
dómari við barnafræðsluprófin i ytri
hluta Eyjafjarðarsýslu, hafði ánægju
af þvi að kynnast kennslu og þótti fróð-
legt að komast þannig i snertingu við
skólana, og þá ekki sizt að kynnast
Siglufjarðarskólanum, sem bæði var
stærstur á svæðinu og ég hafði heyrt
látið vel af. En á leið þangað um borð i
skipi hitti ég einn skólanefndarmann
frá Siglufirði, sem ég þekkti ekkert, en
vissi þó hver var, er lét mig skilja það
á sér, að ég væri enginn aufúsugestur
þangað, væri liklega sendur skólanum
til höfuðs, að mér skildist, vegna þess
að þar væri kona. Þeim likaði vel við
hana, það skyldi ég vita. — Ég gat vist
fátt sagt, svo hissa varð ég.og bjóst
varla viðhlýjum móttökum. en það fór
á aðra lund. Sr. Bjarni Þorsteinsson,
sem þá var formaður skólanefndar,
tók mér tveim höndum, og skólastjór-
inn ekki siður, sem þá var i undirbún-
ingi með stofnun hjúskapar og heimilis
með skólabróður sinum, Þormóði
Eyjólfssyni, kennara, siðar mikils-
metnum forstjóra, söngstjóra og
konsúl. Ogá þeirra væntanlega heimili
gisti ég þá, eins og margoft siðar. Og
íslendingaþættir
13