Íslendingaþættir Tímans - 21.02.1974, Blaðsíða 16

Lárus Stefánsson
fæddur 6. marz 1887
dáinn 3. jan. 1974
Hann andaðist á Héraðshælinu á
Blönduósi eftir stutta legu og var
jarðaður laugardaginn 12. jan. frá
Auðkúlukirkju i Svinavatnshreppi,
Austur-Húnavatnssýslu.
Lárus var sonur hjónanna sr. Stef-
áns M. Jónssonar sóknarprests á Auð-
kúlu og fyrri konu hans, Þorbjargar
Halldórsdóttur. Móður sina missti
hann ungur að árum, en ólst upp á-
samt systkingum sinum hjá föður
þeirra og siðari konu hans, Þóru Jóns-
dóttur prests frá Auðkúlu.
Systkini Lárusar, sem náðu fullorð-
inssaldri, voru: Eirikur prestur að
Torfastöðum i Biskupstungum, Björn
prestur að Auökúlu og prófastur i
Húnavatnsprófastsdæmi, Hilmar
bankastjóri Búnaðarbankans i
Reykjavik, Hildur, kona Páls ólafs-
sonar frá Hjarðarholti i Dölum og
Sigriður frá siðara hjónabandi föður-
hans, kona séra Gunnars Árnasonar,
frá Skútutstöðum, prests að Æsustöð-
um og siðar i Kópavogi. öll eru þessi
systkini nú dáin, en þau voru á lifi og
starfi hið mesta myndar- og sæmdar-
fólk.
Snemma mun hugur Lárusar hafa
staðið til að verða bóndi, og fór hann
þvi til náms i Bændaskólann á Hvann-
eyri. Einnig var honum tónlistin i blóð
borin. og dvaldi hann vetrarlangt i
Reykjavik við nám i orgelleik. Að
þessu loknu, árið 1911, kvæntist hann
móðursystur minni. Valdisi Jónsdótt-
ur frá Ljótshólum i Svinadal, hinni
ágætustu konu. ljau hófu búskap á
Auðkúlu og bjuggu þar til ársins 1918.
Það ár keyptu þau jörðina Gautsdal á
Laxárrial og fluttu þangað.
Búskapurinn sóttist þeim vel, þvi að
bæði voru þau dugleg og umhyggju-
söm fyrir góðri afkomu og fallegu
heimilishaldi.
Sérstakt yndi höfðu þau hjónin af
góðum hestum og áttu alltaf einhverja
slika. Minnisstæðastur er mér siðasti
reiðhesturinn, sem Lárus átti. Hann
var leirljós, góður og laliegur gripur.
Af honum átti hann stækkaða ljós-
mynd, sem hann valdi stað á veggnum
fyrir ofan orgelið sitt i stofunni. Fann
ég oft, að honum hlýnaði um hjarta-
rætur. þegar hann minntist Lýsings og
samskipta sinna við hann og aðra góð-
hesta, sem hann hafði átt.
Þau hjónin eignuðust ekki börn, en
tóku til fósturs nýfædda stúlku, dóttur
vina þeirra á Blönduósi, hjónanna
Jakobs Lárussonar og Guðnýjar
Hjartardóttur. Hún var skirð Guðrún,
nafni Guðrúnar Eysteinsdóttur i Ljóts-
hólum, móður Valdisar. Arið 1929
missti Lárus konu sina. Sá missir var
hönum þungí áfall, enda hælti hann þá
búskap, seldi jörðina og kom fóstur-
dótturinni, sem enn var á bansaldri, til
Ingiriðar i Ljótshólum, systur Valdis-
ar, og gekk hún henni i móöurstað.
Naut hún samt sem áður ástúðlegrar
umhyggju fóstra sins i hvivetna og
samband þeirra rofnaði aldrei.
Sjálfur flutti Lárus fljótlega til
Reykjavikur og var þar lengst af
starfsmaður Búnaðarbankans og
Gamla-Biós.
Mörg hin siðari ár, sem hann dvaldi i
Reykjavik, bjó hann með Guðrúnu
Vernharðsdóttur, hinni mestu sóma-
konu, sem bjó honum hlýtt og gott
heimili.
Árið 1971 dó Guðrún, og þá flutti
Lárus norður að Grund i Svinadal til
'fósturdóttur sinnar, Guðrúnar Jakobs
dóttur, sem þar er húsfreyja, gift
Þórði Þorsteinssyni, bónda þar. Þau
hjónin tóku honum opnum örmum og
gerðu honum ævikvöldið svo hlýtt og
léttbært sem mögulegt var.
Um Lárus mætti margt og mikið
gott segja, en hér skal aðeins á fátt eitt
minnzUHann var hinn mesti myndar-
maður i sjón og raun, greindur og bók-
hneigður, átti mikið af góðum bókum,
sem voru honum dýrmætt athvarf i
öllum fristundum. Þær voru fallega
bundnar og i góðri umhirðu eins og
annað, sem Lárus hafði umleikis.
Hann var hið mesta snyrtimenni i
klæðaburði og framgöngu, og öll um-
gengni hjá honum utan húss og innan
var til fyrirmyndar.
1 vinahópi var hann hrókur alls
fagnaðar, fróður um marga hluti,
hafði ákveðnar skoðanir um menn og
málefni oglét hvergi undan siga, þótt
andmælum væri hreyft. Hann kunni
mikið af visum og kvæðum, enda vel
hagmæltur sjálfur. Varð honum allt
fast i minni, sem honum þótti fallega
sagt i bundnu máli, og þvi tiltækt, er
hann vildi til þess gripa. Söngvinn var
hann og spilaði vel á orgel, enda lengi
forsöngvari i Auðkúlukirkju.
Ég á margar og góðar minningar frá
samverustundum með Lárusi. Til
hans var gott að koma og gaman að fá
hann sem gest.
Að leiðarlokum Lárus minn: Inni-
legar þakkir fyrir áratuga vináttu
þina. Vertu sæll, vinur, guð blessi þér
vistaskiptin.
Aðstandendum öllum votta ég sam-
úð mina.
Albert Guðmannsson
16
islendingaþættir