Íslendingaþættir Tímans - 21.02.1974, Blaðsíða 14

aldrei mun ég hafa farið svo um Siglu-
fjörð, að ég ekki hefði tal af frú Guð-
rúnUja.m.k, ekki sizt öll þau mörgu ár,
er ég löngu siðar var á ferð i erindum
skólamála norðanlands, og á þeirri tið
við fáa oftar rætt um þau mál en hana.
En skólinn hennar á Siglufirði bar
henni gott vitni. Þar var engum lausa-
tökum tekið á neinu, sem skóla ber að
sinna, bæði að þvi er námið varðaði, og
ekki siður hinum uppeldislega þætti
starfsins. Það var þvi mjög ánægju-
legt að kynnast sliku starfi og mikil og
góð uppörvun. Og alla tið var það svo
um samspjall okkar um skólamál, að
mér þótti ærið oft er væri hún veitand-
inn i þeim efnum. Hún átti frábæran
skilning á skólastarfi, hversu þvi
skyldi hagað og hvernig stjórnað, og
varð þvi Siglfirðingum hollur leiðbein-
andi alla tið, að ég ætla, meðan hún lét
þau mál til sin taka. En er hún sjálf
hætti skólastjórn, vann hún að þvi, að
gamall og góður nemandi hennar,
Guðmundur Skarphéðinsson, tæki þar
við stjórn. Og er hans missti við, kom
Friðrik Hjartar og siðan Hlöðver
Sigurðsson. Var henni jafnan mjög
annt um barnaskólann og gladdist
ávallt.er ég á námsstjóraárum minum
gat sagt góðar fréttir af þeim góða
skóla.
Snemma á árum Guðrúnar á Siglu-
firði fékk hún áhuga á unglinga-
fræðslu, og ræddum við þau mál þegar
i upphafi samfunda okkar, enda var
ég þá með allan hug við þá fræðslu.
Sagðist hún þá mundi hafa hug á að
hlynna að slikri fræðslu og kannski
fást eitthvað við hana sjálf ef hún gæti.
Og vist er um það, að stutt mun hún
hafa að sliku á margvislegan hátt, að
sumum tækist að afla sér meiri
fræðslu en barnaskólinn gat veitt. Og
lika mun hún hafa stutt með ráðum og
dáð þann félagsanda og þau samtök
ungs fólks um bindindi á vin og tóbak,
sem allmjög lét að sér kveða á Siglu-
firði á þeim árum, einkum á 3ja tug
aldarinnar, og var skólastjóri barna-
skólans (Guðm. Skarphéðinsson) einn
af ieiðtogum þeirrar hreyfingar, og
mun slikur ,,skóli” hafa reynzt mörg-
um unglingi gott vegarnesti.
En hugur Guðrúnar stóð til skipu-
legs unglingaskóla, eða gagnfræða-
skóla á Siglufirði, sem i vændum
mundi verða, ekki sizt eftir að staður-
inn óx til þess að njóta kaupstaðarrétt-
inda. En þar og þá var við margs kon-
ar örðugleika að fást, og ekki sizt
húsakostinn. En þá skaut upp tæki-
færi, sem þó er ekki vist aö öðrum en
fundvisum áhugamanni hefði komið
til hugar að gripa. Húmgóð og
myndarleg kirkja haföi veriö reist og
vigö árið 1932. A lofti hennar var all-
gott rúm, sem skólanefndin kom auga
á, en þar var frú Guðrún i forsæti. Og
nú fær hún leyfi biskups og sóknar-
nefndar til að hólfa þar af 3 kennslu-
stofur handa gagnfræðaskólanum. Og
þótt þar væri að visu fremur takmark-
að rými, sem nærri má geta, urðu þar
þó tii vistlegar kennslustofur, sem
notaðar voru um margra ára skeið.
Var það á orði haft þá, hvilik ráðsnilli
var i þvi fólgin að koma skóla þannig
fyrir á ódýran hátt á kreppuárunum,
enda liklega einsdæmi. Og ekki var
siður mikils um vert er tókst að fá til
skólans ágæta starfskrafta, eins og t.d.
Jón Jónsson frá Völlúm og siðar nú-
verandi skólastjóra og fleiri slika
prýðismenn. Og ekki bar á þvi að
kirkjan yrði fyrir teljandi ónæði af
þessu samstarfi, er svo mætti kalla,
enda sóknarpresturinn sr. óskar J.
Þorláksson, núverandi dómprófastur,
skilningsrikur á allt slikt samstarf
kirkju og skóla, þótt i óvenjulegu
formi væri. Mátti þvi segja,að þetta
gengi vel, þótt ekki gæti að orðið til
frambúðar i vaxandi bæ, sem þá var.
Og á ný hóf skólanefnd gagnfræða-
skólans sókn i málefnum skólans, og
enn var frú Guðrún þar i forsæti. En nú
skyldi reist nýtt hús handa skólanum.
Segir ekki af þeirri viðureign á hálf-
gerðum kreppuárum, þegar margt
kallaði að hjá riki og bæ. En dugnaður
frú Guðrúnar og útsjónarsemi reynd-
ist enn sem fyrr frábær og sigursælt
starfið, svo að skólahúsið reis af
Þakkarkveðja:
Eftir andlát tengdaíöður mins og
vinar, skjóta minningarnar upp
kollinum og er mér ljúft að rifja þær
upp og hugleiða nú, þvi að aldrei bar
neinn skugga þar á, og hefir þó vinátta
okkar staðið yfir þó nokkuð langt
timabil á okkar visu.
Þegar ég nú lit yfir þetta timab'l sé
ég, að samband okkar Lúðviks hefir
mótazt af einlægri vináttu, umhyggju
og tillitssemi af beggja hálfu. Ég hygg
að þetta hafi vakið athygli þeirra, er
bezt þekkja til og að ekkert sé ofmælt i
þessum orðum.
Margirhafa veitt þvi athygli, hversu
grunni með myndarbrag, þrátt fyrir
allt, og þá talið einna ódýrast slikra
bygginga.
Sitthvað fleira kemur mér nú i hug,
sem Guðrún vann að með Siglfirzku
áhugafólki, er snerti hag og velferð
bæjarins á sinni tið. Eins og t.d. þvi
merka framtaki að ýta undir og að-
stoða byggingu heimavistarskóla við
Barðslaug i Fljótum, sem vera skyldi
skóli þeirra Fljótamanna að vetri, en
sumardvalarstaður siglfirzkra barna
á sumrin. Þótti konum á siglufirði,
sem þær sæju i þessari framkvæmd
hyggilega og holla starfsemi, sem báð-
um aðilum mundi koma að góðu gagni,
eins og þá var háttað málum. Og
þannig var það lika, þótt ekki stæði
lengi og nærtækari úrræði þættu siðar
hentugri.
Skal hér ekki fleira nefnt af æði-
mörgu. er frú Guðrún lét til sin taka i
framvindu menningarlegra málefna
Siglufjarðar um þvi nær hálfrar aldar
skeið. Og heimili þeirra hjóna bar
jafnan uppi mikla risnu og rausn.
Frú Guðrún Björnsdóttir var kona
mikillar gerðar, ágætlega greind og
dugmikil, mjög áhugasöm um fram-
vindu menningarlegra málefna, hygg-
in vel og rammislenzk, nokkuð rik-
lunduð búkona, en fundvis á leiðir til
samstarfs um allt, sem verða mætti til
heilla mannlegu samfélagi, smáu og
stóru. Hún var skörungskona, sem lét
sér mjög annt um islenzka samtið og
velfarnað islenzkrar framtiðar.
Snorri Sigfússon.
misjöfn áhrif fólk hefir hvert á annað,
einkum við fyrstu kynni, hvað sem nú
þvi veldur. En þvi var þann veg farið
með mig, að þrátt fyrir að ég hafi átt
heima á mijrgum stöðum um ævina,
fannst még ég þá fyrst vera kominn
heim, er ég kom i hús þeirra hjónanna,
Lúðviks og konu hans frú Lilju
Guðmundsdóttir, og hafa þau hjónin
ávallt tekið mér eins og kærum syni.
Þann veg hefir samband okkar
Lúðviks ætið verið siðan.
Þessum manni á ég mikið að þakka,
burt séð frá þvi, að hann hefir óbeint
veitt mér hamingju lifs mins, er mér

Lúðvík Jónsson
14
Islendingaþættir