Íslendingaþættir Tímans - 16.03.1974, Blaðsíða 3
Helgi Pálsson
Skógum
mátti, að þar væri allt endurbyggt og
bætt og heyöflun stóraukin. Enda má
vist með sanni segja, að þar lægi eng-
inn á liði sinu, húsbóndinn vinnugarp-
ur og lagvirkur áhugamaður, hygginn
og reglusamur, og húsfreyjan engu
siðri, enda búnaðist þeim vel, keyptu
jörðina og gerðu hana að verðmætri
eign.
Erhúsbóndinn féll frá 1947,tók sonur
þeirra hjóna við búi um tveggja ára
skeið, en flutti þá til Akureyrar ásamt
móður sinni. Og til Reykjavikur flutti
svo Snjólaug með dóttur sinni, er hún
giftist 1954, og dvaldi á heimili hennar
og tengdasonar sins, og fór þár ágæt
lega um hana(sem vænta mátti.og nutu
börn þeirra hjóna þar sinnar ágætu
ömmu. Var jafnan mjög kært með
þeim mæðgum og tengdasyni, sem
reyndist henni sá mannkostamaður, er
hún dáði mjög. Og svo mátti raunar
segja um fjölskyldu hennar alla, að
hún nyti þar mikils ástrikis, er hún
hafði vissulega til unnið.
Og ávallt gladdi það okkur, er hún
sótti samkomur Svarfdælinga hér i
Reykjavik, er sjaldan brást, en þar
hefur dóttir hennar, meðal annarra,
mjög unnið um árabil. bar mætti hún
jafnan broshýr og hress i máli,iklædd
sinum þjóðlega búningi, er gladdi okk-
ur, hina eldri ekki sizt.
En stundum leitaði hugurinn norður,
þótt hér væri gott að vera. Og 1972 flyzt
hún norður á Elliheimilið i Skjaldar-
vik, og ætluðu þau systkin þrjú að búa
þar saman hin siðustu æviár, þar sem
þau gætu þó verið undir læknishendi.
En sú samvera varð styttri en ætlað
var, þvi að nú var að kveldi komið,
þrekið á þrotum og sjúkrahúsvist varð
henni nauðsynleg það sem eftir var.
Og á Kristneshæli andaðist hún 13.
febr. sl. tæplega 80 ára að aldri, og var
jarðsett að Tjörn 23. sama mánaðar.
Frú Snjólaug Jóhannesdóttir var
friðleikskona, sviphrein og broshýr,
með yfirbragð mótað viljastyrk og
festu. Hún var greindarkona, kjark-
mikil og góðviljuð, trúrækin og fórnfús
móðir, sem lét sér mjög annt um allan
velfarnað þeirra, er erfitt áttu og
hjálpar þurftu. Sjálf var hún hetja i
hverri raun. Og allt handbragð hennar
var mótað þeim hagleik og snyrti-
mennsku, sem hún átti kyn til.
Þeim hjónum varð 6 barna auðið.
Eitt þeirra dó ungt og tveir uppkomn-
ir synir einnig látnir, annar ókvæntur,
hinn kvæntur Ernu Arnadóttur full-
trúa á Akureyri, og áttu þau einn son,
sem á lifi er. Hin börnin eru: Bragi,
sýningarstjóri á Akureyri, var kv.
Guðbjörgu Hermundsdóttur, eiga 5
börn. Brjánn, verzlunarstjóri, kv.
Ragnheiöi Júllusdóttur, eiga 6 börn, og
fæddur 16/10 1908 d. 18/1. 1974.
Hverju sinni, sem náinn samferða-
maður er kvaddur hinztu kveðju, getur
ekki hjá þvi farið að strengur bresti og
verði aldrei samur. Til þessa fann ég
glöggt þegar ég hvarf heim frá jarðar-
för sveitunga mins, Helga Pálssonar i
Skógum. Minningarnar sóttu að og
undraoft kom Helgi þar við, allt frá
frumbernsku minni.
Ég minnist hans fyrst, er hann var i
barnaskóla á heimili foreldra minna.
Hann var vist ekki talinn neitt sérlega
kyrrlátur nemandi, en á þeim vett-
vangi hafði ég engin sérstök kynni af
honum. Hins vegar fylgdi ég honum
fast eftir utan veggja skólastofunnar.
Honum datt svo margt i hug, sem aðrir
létu ógert, og var ódeigur að feta utan
troðinna slóða, jafnvel þótt sumar
hans hugdettur hlytu ekki almannalof.
1 ungmennafélagi sveitarinnar var
Helgi virkur og athafnasamur, en ef til
vill ekki að sama skapi leiðitamur og
talhlýðinn. Hann mun aldrei hafa látið
sannfæringu sina i skiptum fyrir
friðarstólinn. Slikt var gagnstætt eðli
hans.
A yngri árum lagði Helgi mikla
stund á iþróttir og náði þar undra-
verðum árangri, þar sem likams-
bygging hans var alls ekki sú, sem
iþróttamönnum er talin bezt henta.
Það var enda stundum haft að gaman-
máli, að hann tæki á með hverjum
likamsvöðva. bað eitt var vist, að i
keppni var einbeitingin alger. Hann
vildi vinna fyrir félag sitt þau afrek,
sem honum var unnt og sparaði
sjálfan sig hvergi. Það var honum ekki
eiginlegt að ganga hálfur til leiks i einu
eða neinu.
Skák iðkaði Helgi mikið og náði þar
Björk, gift Guðmundi Þórhallssyni
bókbandsmeistara og eiga þau 3 börn.
En alls eru afkomendurnir 23 að tölu.
öllu þessu fólki sendi ég innilegar
samúðarkveðjur. Og hina svarfdælsku
sæmdarkonu kveð ég með innilegri
þökk frá mér og minum og bið henni
guös b^lessunar i nýrri veröld.
Snorri Sigfússon
umtalsverðum árangri og skák-
áhuginn entist honum til lokadægurs,
þvi að við skákþrautir glimdi hann til
hins siðasta.
A uppvaxtarárum Helga þótti sjálf-
sagt að unglingar læsu fornsögurnar
og lestur þeirra hefur hann áreiðan-
lega stundað i rikum mæli. Vist er það
að minnsta kosti, að engan minna
samferðamanna heyrði ég oftar vitna i
þær, og hafa enda á hraðbergi heila
kafla úr þeim orðrétta.
Helgi var veiðimaður og naut veiði-
skapar á margvislegan hátt. Sjálfsagt
hefur hann á ungum aldri byrjað að
veiða laxinn vegna brýnnar þarfar
fátæks heimilis fyrir matföng, en
veiðiskap stundaði hann aldrei i
ábataskyni. Hins vegar opnaði veiði-
skapurinn honum er fram liðu stundir,
leið til þess að sýna sina eðlislægu
rausn og gjafmildi, þvi að ófáir munu
þeir laxarnir, sem komu á öngul
Helga, sem hann flutti heim i búr
granna og vina. og hlaut fyrir þakkir
einar að launum.
Ég er meðal þeirra, sem óverðugur
hefi notið þessarar rausnar Helga.
En enda þótt maður vissi sig gjafar-
innar ómaklegan. var ekki unnt að
afþakka hana, þar sem það hefði sært
gefandann óbætanlega. Aftur á móti
veitti það honum augljósa gleöi að
vera veitandi, og það sem rausnarleg-
astur veitandi. Enda var ekki trútt
um, að hann þætti stundum ekki sjást
fyrir með rausn og höfðingsskap. En
viðhorf hans til fjármuna var aldrei
það að komast yfir fjármuni fjár-
munanna vegna, heldur sem tæki i
þjónustu gjafmildi sinnar.
Helgi var fæddur i Skógum 16/10
1908 og voru foreldrar hans Hólm-
friður Jónsdóttir og Páll Sigurðsson,
bæði komin af traustum þingeyskum
bændaættum. Voru meðal bræðra
.Hólmfriðar félagsmálaskörungarnir
Sigurður i Ystafelli og sr. Arni á
Skútustöðum. Móðursinnar naut Helgi
skamma hrið og var hún tiðum sjúk
siðustu ár æfinnar. En heimili átti
hann ætið i Skógum, fyrst með föður og
systkinum, en siðan bjó hann með
Sigurveigu systur sinni um skeið. en
siðast sem einbúi.
Er heilsunni tók að hraka átti hann
Islendingaþættir
3