Íslendingaþættir Tímans - 16.03.1974, Blaðsíða 4

Jóhannes Finnsson
frá Kaldá í Önundarfirði
fæddur 26. júni 1917
dáinn 15. febrúar 1974.
Þvihefirlöngum verið haldiðfram, að
flestir tslendingar bæru sins
heimalandsmót, hvar sem leiðir þeirri
lægju, siðar á lifsleiðinni.
Af skaphöfn og lyndisfari mætti
kenna manngerðina, hvar á landinu
þeir hefðu alizt upp, hvaða aðstæður
og umhverfi hefði mótað þá til þroska.
Hvort heldur það hefði verið hörð
barátta fyrir lifsframfæri við óblið
náttúruöfl og frumstæð skilyrði — eða
annars vegar áhyggjulitið lif og auð-
fengin velsæld, án þess að þurfa að
leggja hart að sér við að tryggja lifs-
öryggi sitt.
Hvað sem um það má segja, þá er
það vist, að engum, sem þekkti Jó-
sitt annað heimili i Skógahlið hjá
Sigurði bróður sinum og Aðalheiði
Þorgrimsdóttur konu hans, og naut
þar hjá þeim hinnar beztu aðhlynn-
ingar.
Með systkinabörnunum bættist
Helga nýr gleðigjafi.
Þau ólust vel flest upp i næsta
nágrenni við Skóga, svo að honum
buðust næg tækifæri til þess að láta
þau njóta gjafmildi sinnar og frænd-
semi, og þau tækifæri notaði hann
ótæpt. En verka sinna naut Helgi siðar
þegar heilsan bilaði.Þá var frænd-
fólkið hans boðið og búið að rétta
honum hjálparhönd, svo að honum
væri unnt að halda áfram búskapnum.
En fátt var honum hugleiknara en að
eiga kindur og annast þær. A engan er
hallað þó að nafn Björns ófeigs frænda
hans sé nefnt, sem hans beztu hjálpar-
hellu við búskapinn.
Þegar systkina-barnabörnin komust
á legg, var Helgi þeim sem annar afi,
gjafmildur og eftirlátur afi.
Helgi andaðist á heimili Sigurðar
bróöur sins 18/1 án undangenginnar
sjúkdómslegu, enda þótt heilsan væri
búin að vera tæp um langt skeið. Hann
var jarðsunginn frá Húsavikurkirkju
25. sama mánaðar.
Óskar Sigtryggsson.
hannes Finnsson að marki, gat dulizt,
að þar fór Vestfirðingur, svo mjög bar
hann með sér — sin heimalandsmót.
Vestfirðirnir, fremur öðrum lands-
hlutum, hafa verið uppeldisstöðvar og
skóli fyrir okkar sjómannastétt, til
þess liggja sögulegar og landfræðileg-
ar ástæður.
Þaöan hafa lika komið færustu og
duglegustu einstaklingar úr sjómanna
stétt, aldir upp við óbliö kjör, hertir i
eldi harðrar lifsbaráttu við óbliða
náttúru, þar sem afburðamenn einir
héldu velli.
Við þessu likar aðstæður hóf Jó-
hannes sina fyrstu skólagöngu, þá enn
kornungur, eða innan við fermingar-
aldur.
Framundir tvitugsaldur stundaði
hann sjómennsku ásamt öðrum störf-
um, að hætti annarra ungra manna
fyrir vestan, en brýtur þá i blaö og fer i
Samvinnuskólann og lýkur prófi þaðan
21 árs gamall. Fer siðan vestur á sinar
æskustöðvar, til halds og trausts fjöl-
skyldu sinni.
Það var 1945, þá 28 ára gamall, að
Jóhann flytur til Akraness og gerist
bókhaldari hjá Kaupfélagi Borgfirð-
inga, og þvi starfi gegndi hann hjá
ýmsum fyrirtækjum öðrum þræði upp
frá bvi.
En sennilega hefir verið sjór i blóð-
inu, þvi að alltaf kallaði hafið og stund
aði hann þvi sjóinn öðru hverju, unz
hann fór sina siðustu sjóferð á skipi
Garðars bróður sins, en þeir bræður
voru mikið saman til sjós, og mat Jó-
hannes bróðir sinn fnikils og nefndi
hann jafnan i min eyru „Garðar
bróðir”.
Jóhánnes var minnisstæður per-
sónuleiki, sannur fulltrúi sinnar
heimabyggðar. Greindur vel og prýði-
lega hagorður. Þótt við kynntumst
fljótt, eftir að hann fluttist til Akra-
ness, var ei sú ástæðan að við værum
sérstakir jábræður i skoðunum, enda
sló oft i harðar brýnur okkar i millum,
en Jóhannes var málafylgjumaður og
létekki sinn hlut i skörpum orðræðum.
Hversdagslega var Jóhannes frem-
ur dulur maður og bar ekki tilfinning-
ar sinar á torg og ekki tamt að tjá hug
sinn allan, en undir skelinni fann
maður, að sló viðkvæmt hjarta.
Árið 1947 giftist Jóhannes eftirlif-
andi konu sinni, Bjarnfriði Leósdóttui;
gáfaðri merkiskonu. Bjuggu þau sið-
ustu 15 ár að Stillholti 13,Akranesi og
áttu sér þar glæsilegt heimili, sem
jafnan stóð opið gestum og gangandi,
og eru ýmsar minar beztu minningar
frá Akranesi bundnar við það heimili.
Börn þeirra þrjú eru nú öll uppkom-
in. Steinunn leikkona, gift Éinari Karli
Haraldssyni fréttamanni, búsett i
Reykjavik. Leó kennari við Gagn-
fræðaskóla Akraness og Hallbera
nemandi i menntaskóla. öll eru þau
systkin vel gefin, enda af góðu bergi
brotin i báðar ættir.
Einhvern veginn finnst mér, nú við
leiðarlok, að við hjón megum hafa
þann heiður að teljast til vina Jóhann-
esar Finnssonar. En hafi ég verið i
nokkrum vafa þar um, meðan við enn
bjuggum i nábýli á Akranesi, tók þar
af um allan vafa, þegar við hjón flutt-
4
íslendingaþættir