Íslendingaþættir Tímans - 16.03.1974, Blaðsíða 16
Aldarafmæli 1. apríl
Steinunn Jónsdóttir Inge
Steinunn Jónsdóttir Inge, sem fædd-
ist á tslandi, en hefur verið búsett i
Kanada frá þvi fyrir aldamót, verður
100 ára 1. april næstkomandi. Og
hljóta þeir, sem til hennar þekkja, að
telja það skemmtilega á hittast, að
aldarafmæli hennar skuli standast á
við ellefu alda afmæli tslands byggð-
ar. Þvi að vel islenzk kona er Steinunn,
hvaðsem landamærum liður, og góður
er hugur hennar til Islands og is-
lenzkra málefna, enda þótt mestan
hluta ævi sinnar hafi hún dvalið i
Kanada, og eigi þar heimili sitt, fjöl-
skyldu og afkomendur.
Stdinunni hef ég aldrei séð, en samt
finnst mér ég þekkja hana vel, af þeim
bréfaskiptum, sem ég hef átt við hana
alit frá árinu 1966. Hófst það þannig,
að hún hafði mikinn hug á að senda
vinum og kunningjum ritverkið Nýal
eftir dr. Helga Pjeturss frænda sinn,
en það hefur lengi verið hið mesta
áhuga mál hennar. að þeim fræðum
yrði verðug athygli veitt. Sigurjón Ós-
land, bróðir hennar, — sem dr. Helgi
nefnir ,,góðan frænda” — segir hún
mér, að komið hafi með fyrsta hefti
Nýals til móður sinnar og systkina þar
vestra árið 1920, og var þetta fólk svo
vel gert, að það sá undireins hve
„stórmerkilegt og fræðandi” þetta
málefni var, sem þar var að koma
fram. Og þarna var ekki verið að
hvika frá þvi, sem einu sinni var séð til
sanns.
Eitt þessara systkina var Jakob
Norman skáld, annað Steinunn, og
mörg voru þau önnur og þeirra afkom-
endur og frændlið, sem nú er dreift
viðsvegar um Norður-Ameriku. En
Sigurjón kom heim og bjó á Óslandi i
Skagafirði, og sonur hans var Kári
stúdent, sem dó úr berkaveiki innan
við þritugt, og ég ætla að mikill
mannskaði hafi verið að.
Steinunn mun hafa verið heilsugóð
lengst af, en þegar hún var 87 ára að
aldri, missti hún annan fótinn um
hnéð, og hefur ekið i hjólastól siðan.
Var algróið fyrir stúfinn fjórum mán-
uðum siðar, og sýnir þetta lifsþrótt
hennar, eins og lika hinn hái aldur,
sem hún hefur náð, og einnig hið
örugga fylgi, sem hún hefur veitt þvi,
sem rétt er að nefna málefni lifsins.
Hún hefur verið landnámskona i
hinu nýja Kanada aldamótatimans,
eiginkona, móðir, fóstra og formóðir
margra afkomenda, sem hún er
óþreytandi að fylgjast með, bréflega
og á annan hátt, hvetja og leiðbeina.
Og umhyggja hennar er ekki bundin
við afkomendurna eina. Þegar
,,hippa”-faraldurinn stóð sem hæst
þar vestra, skrifaði hún mér, að
„margt af þessu væri stórgáfað fólk”,
sem ætti þó ekki málungi matar og
engan visan náttstað, og að það þyrfti
harðan hug til að visa þvi frá sér án
þess að gera nokkuð fyrir það. Svona
er góðvild Steinunnar rik og hugur
hennará aðhjálpa án takmarkana. Og
vafalaust hefur það verið rétt hjá
henni, að margir af hippunum hafi
verið stórvel gefnir, en vissu aðeins
einga leið til að nota hæfileikana á
verðugan hátt.
A ð gömlum og góðum islenzkum sið
hefur Steinunn miklar mætur á sönn-
um hugargáfum, og mikill vinur og að-
dáandi var hún og er skáldanna, sem
eitt sinn spruttu upp eins og laukar i
túni hinnar islenzku menningar. Og
henni nægir ekki aðdáunin ein, þvi að
hún vill að farið verði eftir þvi, sem
hinir beztu menn hafa kennt og lagt til.
Engin auðkona held ég, að Steinunn
hafi verið, en þó hafa fáir styrkt
málefni Nýalssinna betur en hún, með
fjárgjöfum, þó að ekki væri annað
talið. Og einu sinni hvatti hún mig til
einurðar i máii, sem ég I fyrstu veigr-
aði mér við, en það var að endur-
heimta peninga, sem ranglega höfðu
verið frá málefni Nýalssinna teknir.
A aldarafmæli Steinunnar vil ég
fyrir hönd allra, sem kunna að meta
slika konu sem hún er, óska henni
hægrar elli, það sem eftir kann að vera
ævinnar, og þó einkum þess að góðar
óskir hennar til annarra rætist, þvi af
sllkum óskum á hún nægst til. Og allra
heizt hljóta vinir hennar um leið að
óska með henni framgangs þess sann-
leiks, sem henni er vel ljóst, aö einn
mætti verða til þess að breyta stefn-
unni á jörðu hér.
Þorsteinn Guðjónsson
ATHUGIÐ:
Fólk er eindregið hvatt til þess að skiia
vélrituðum handritum að greinum
í Islendingaþætti, þótt það sé ekki
algjört skilyrði fyrir birtinf»u greinanna.
16
íslendingaþættir