Heimilistíminn - 12.08.1976, Blaðsíða 24

margt fólk i Asíu greinir ekki oft á milli
þess sem viö eigum viö meB raunveru-
leika og þess sem „ fyrirfinnst” I
sannfæringu þessog trúarlegum sögnum.
Þaft lltur á þaö allt sem einn raunveru-
leika.
Frá suölægari breiddargráöum koma
hins vegar frásagnir sem erfiöara er aö
gefa skýringar á. i fjallaheruöum
Malakkaskagans, Súmötru og Borneó
hafa meira aö segja þrautreyndir nátt-
úrufræöingar séö einkennileg fótspor,
sem likjast mannssporum, án þess þó aö
vera þaö.
Skuggalegt skrimsli.
Brezkur dýrafræöingur aö nafni John
McKinnon hefur til dæmis árum saman
rannsakaö dýrin á þessum svæöum og þá
fyrst og fremst órangutang-apann. Hann
hefur skrifaö doktorsritgerð um lifnaöar-
hætti hans, en hann hefur h'ka gefiö út
feröafrásagnir, m.a. „í leit aö rauöa
apanum” sem kom út fyrir tveimur
árum. bar segir hann aö hann
hafi á feröum sinum i fjahafrumskógun-
um á noröurhluta Borneo oft séð spor,
sem ibúar haldi fram aö séu eftir dular-
fulla mannveru.
Þessi mannvera er alls ekki
orangutang, heldur kallast „Batutut”,
þar semhljóö þau er hann gefur frá sér,
munu vera eitthvaði áttina að „tútútútú”.
Aö sögn fólksins er veran um tveir
metrar á hæö, gengur upprétt eins og
maöur oghefur sitt, svart hár eöa makka.
Hiö furöulega er, aö hann er sagöur lifa á
sniglum úr ám og vötnum. Eins og aörir
„skógarandar” er hann hræddur viö ljós
og hita.
Sagter hka, aö hann nái stundum til sin
börnum, en geri þeim aldrei neitt illt.
Hins vegar mun hann stundum drepa full-
oröiö fólk til aö borða lifrina, sem gegnir
sama hlutverki i hugarheimi þessa fólks
eins og hjartað geröi hjá okkur áður.
En þótt flestar upplýsingarnar séu
dæmigeröarþjóösögur af þessum slóðum,
stendur ein staöreynd óhögguð: sporin
eru eftir einhvern. MacKinnon, sem
teiknaö hefur nokkur þeirra, segir aö
tærnar lfkist mannstám, en ilin sé hlut-
fallslega styttri og mun breiðari en á
mannsfæti og stærsta táin viröist vera
utanfótar. Jafnframt er lengd sporanna
— 15sentimetrar eða svo — of mikil til að
þau geti veriö eftir litla Malaybjörninn,-
sem er algengur þarna. 011 önnur þekkt
dýr koma ekki til greina.
A Súmötru er sá sem setur sporin dular-
fuhu kahaður „Sed-aða” eða „orang
pendek” (sem þýöir litil manneskja) og
berþaövott umaðveranséekkieins risa-
vaxin þar og á meginlandinu, til dæmis á
suöurhluta Malakkaskagans, þar sem
spor eftir svonefndan „orang dalam”
hafa veriö ljósmynduö viö ósa árinnar
Endaus, þar sem er þéttur fenjaskógur.
Þessi spor eru sögö hafa verið 40 senti-
metra löng og 20 sentimetra breið og úti-
24
lokar það þvi fremur Malay-björninn.
Ibúar svæðisins lýsa Endaus-verunni sem
tveggja til þriggja metra hárri, með
loðinn likama, blóðhlaupin augu og afar
illa þefjandi.
Ópið úr myrkrinu.
Methafinn — meira að segja saman-*
borið við ótrúlegustu sporin úr
Himalayafjöllum — „lifir” á miðjum
Malakka-skaganum, i rfltinu Pahang, þar
sem álika dularfull vera að nafni „orang
hitam” (svartur maður) skilur eftir sig
spor, sem eru hvorki meira né minna en
56 sentimetra löng.
Yfirmaður villidýraverndar i Pahang
hefur tekið afsteypur af sporunum og
sent náttúrufræðistofnuninni i Singapore,
þar sem norski dýrafræðingurinn
Immanuel Vigeland hefur gert nánari
rannsóknir. Hann hefur m.a. sagt frá leit
sinni að „orang hitam” i' háalvarlegu
timariti náttúrufræðinga i Noregi.
Vigerlandfór upphaflega til Singapore til
aö rannsaka sjávardýr, sem setjast á
skipskili i hitabeltinu og er afar
kostnaðarsamt að hreinsa burtu.
Saga hansum leitina að „orang hitam”
er hin merkilegasta. Auk þess sem hann
heimsótti yfirmann villidýraverndar i
Pahang hafði hann áður samband við
frægan malayiskan töfralækni, Awang
bin Nong. Sá sagði, að hann heföi
snemma morguns eins mætt mörgum
„orang hitam” uppiá hinu 2300 metra háa
fjalli Gunong Benom. Sökum aldurs og
slæmrar heilsu gat töfralæknirinn þvi
miður ekki fariðmeðá svæðið,enleiðin er
afskaplega erfið. En Vigeland fékk með
sér skógarvörð og eftir ráöum töfra-
læknisins kveiktu þeir litið bál á ákveðn-
um stað.
Kastað var stykki af „Kemiang” efni
sem llkistgúmmii, á báliö og átti lyktin af
þvi að fá hina stórfættu veru tilað gefa frá
sér lifsmark. En ekkert geröist.
Við annað tækifæri tóks Vigeland að fá
með sér þrjá töfralækna af lægri stigum,
sem voru þá nýkomnir heim úr
pilagrimsferð til Mekka.
Takmark þeirra var djúpur hellir, Kota
Papan, en þar hafði skömmu áður fundizt
sporeftir „oranghitam”. Til öryggis tók
Vigeland með sér haglabyssu, sem
skógarvöröurinn réöi honum þó eindregiö
frá að beita. Þar sem talið var að
„veran” væri meira eða minna mannleg,
gat hann átt á hættu að verða dæmdur
fyrir morð...
Inni i hellinum kom Vigeland sér fyrir
með segulband og ljósmyndavél ef
eigandi sporanna skyldi birtast. Jafn-
framt gerðu töfralæknarnir ráðstafanir
sinar til að töfra fram einn eða fleiri af
skógarrisunum.
—1 það skiptið, skrifar Vigeland i
skýrslu sina — gaf reykurinn þann undar-
lega árangur, að meira að segja ég, sem
var langt inni i hellinum heyrði öskur og
óp, sem virtust koma einhvers staðar úr
næsta nágrenni. Hljóðin komu greinilega
inn á segulbandiö og sérfræöingar i' þess-
um hlutum segja, að þau séu frá „orang
hitam”.
Margar kenningar.
Það væri freistandi að gruna töfralækn-
ana um að framkalla hljóöin, segir Vige-
land. En þrátt fyrir það að hann var sjálf-
ur ekki viðstaddur athöfnina við bálið, er
hann viss um, að ekki hafi verið brögð i
tafli. Þegar hann lék bandið fyrir þá á
eftir, virtust þeir verða æstir. — Þeir
skulfu bókstaflega af ótta og æsingi.
Hann sá þó engan risa, ekki einu sinni
fótspor. Svæðið umhverfis hellinn var svo
erfitt yfirferöar, aö þaö var ekfci nokkur
möguleiki aö gjörleita það. Erfiðar að-
stæður eru einmitt ein höfuðástæöa þess
að ekki hefur verið hægt að finna þessar
dularfullu verur i Himalaya.
Löng grein i timariti brezka dýra-
verndarfélagsins eftir McNeely,
Croin og Emery, fjallar um rannsóknir
þeirra á skógum Himalayafjalla, i 2800 til
4500 metra hæð.
Þeir segja, að allir, sem leitaö hafa
snjómannsins, hafi leitað fyrir ofan trjá-
beltiö. Menn hafa látið villa fyrir sér, aö
öll þau spor, sem fundizt hafa, hafa verið
ofarskógum. Af þeirrieinföldu ástæöu ,
aö þarna er ekki nóga fæöu að hafa fyrir
veru meö svo stóra fætur, getur hún ekki
lifaö þar uppi, Meira aö segja nafniö
„snjómaöur” er villandi.
1 staöinn geta höfundár greinarinnar
sér þess til, að skógarverur hafi markaö
sporin á leiö sinni yfir fjöllin milli dala.
En þaö er erfitt aö komast aö dölunum og
gróöurinn er svo þéttur, aö erfitt er að
komastgegnum hann. Auk þess er þarna
þétt þoka og skordýr gera mönnum lifiö
afar leitt á þessum röku slóöum. Skógar
þessir eru svo litt kannaöir, aö vera eins
og Yetin gæti sem bezt hafzt þar viö án
þess aö nokkur vissi.
Það er einmitt i þessum frumskóga-
dölum sem þeir telja, að Yetin haldi til.
Þeir búast meira aösegja viö, að Yetin
geti verið það sama og risamannapinn
Gigatopitheus. Visindamenn hafa vitaö aö
hann var til vegna steinrunninna tanna og
kjálkabrota, sem munu vera allt að 100
þúsund ára gömul og hafa fundizt á
ýmsum stöðum, allt frá Bilaspur i
Indlandi til Kwangsi i Kina.
Gátan er óleyst.
Þremenningarnir segja einnig I grein
sinni, frá undarlegum fótsporum. Ein
þeirra voru 22,5 sentimetra löng meö
fimm tám og voru hvorki eftir mann né
þekkt dýr. Sporin voru umhverfis t jald fé-
laganna einn morguninn. Þetta atvik
viröist hafa oröiö merkilegasta uppgötv-
un leiöangursins, ef dæma má eftir frétta-
skeyti þann 21. október 1975, þar sem
Conin segir, aö sé „snjómaöurinn” til, sé