Heimilistíminn - 28.04.1977, Qupperneq 14

Það er heilsufarslega bezt
bæði fyrir móður og barn, að
kona eignist ekki barn fyrr en
hún er orðin 18 ára, né eftir að
hún er orðin 35 ára. Mun meiri
hætta er á þvi, að móðir eða
barn verði veik eða jafnvel
deyi fæðist barnið fyrir 18 ára
eða eftir 35 ára aldur móður-
innar, heldur en á árunum þar
á milli. Þetta á við i öllum
löndum heims og i öllum stétt-
um hinna ýmsu þjóðfélaga, að
þvi er segir í Arbeiderbladet i
Osló.
Upplýsingarnar eru teknar úr nýút-
kominni skýrslu.sem gefin er út af stofn-
uninni Worldwatch Institute, sem aö
nokkru er tengd Sameinuðu þjóöunum.
í skýrslunni, sem samin er af Erik
Eckholm og Kathleen Newland og er köll-
uð The Family Planning Factor fjallar
m.a. um f jölskylduáætlun, og er þaö meö-
al annars bent á eftirfarandi staöreyndir:
I Sao Paolo I Brasiliu er dánartala
barna, tvisvar sinnum hærri séu þau fædd
af mæörum rétt innan viö tvitugt. Dánar-
tala kvenna sem eiga börn i Bandarikjun-
um, og komnar eru yfir þritugt, er átta
sinnum hærri en mæöra á þrltugsaldri.
Þá er þvi einnig haldiö fram I
skýrslunni, aö konur, sem eiga of mörg
börn, eöa meö allt of stuttu millibili, stofni
eigin llfi og llfi barna sinna, og einnig
heilsufari beggja, i mikla hættu.
Heilsufar barna og mæöra myndi batna
óendanlega mikiö bæöi I rikum og fátæk-
um löndum, ef auöveldara væri aö kenna
fólki notkun getnaöarvarna eöa fóstur-
eyöingar ættu sér staö, meira en nú er.
— Fjölskylduáætlanir eru álika þýð-
ingarmiklar fyrir gott heilsufar og hreint
vatn og næringarfikur matur, segir I
niöurstööum skýrslunnar.
Minnst er áhættan viö barneignir I eftir-
farandi tilfellum:
—ef konan á ekki barniö, áöur en hún er
18 ára eða eftir 35 ára aldur.
— fæöingar eiga sér ekki staö meö
minna en tveggja ára millibili.
Barneignir hættulegar
— ef
móðirin
er
yngri
en
18
ára
eða
eldri
en
35
ára
— engin kona á fleiri en fjögur börn.
— foreldrar, sem hafa eignazt þann
barnafjölda, sem þeir hafa óskaö sér, láta
gera á sér ófrjósemisaögeröir. Viö slikar
aögeröir dregur úr þeirri hættu, sem staf-
ar af notkun getnaðarvarnarlyfja.
Samkvæmt niöurstööum athugana vis-
indamanna búa 2/3 hlutar kvenna i heim-
inum I löndum, þar sem fóstureyöingar
annaö hvort eru leyfilegar, eöa ekki þarf
aö óttast málshöfðun eða sektir séu þær
framkvæmdar. Þrátt fyrir þaö rekur
kostnaðurinn eða félagsleg afstaöa
til fóstureyðinga margar konur til þess
aö leita aðstoðar skottulækna i þessu
sambandi, eöa þær eru framkvæmdar viö
ófullkomin skilyröi.
Getnaöarvörnum getur einnig fylgt
nokkur áhætta. Sem dæmi má nefna notk-
un pillunnar eöa lykkjunnar svokölluöu.
Þó er aöeins hægt að meta áhættuna af
þessu i samanburði viö þá hættu, sem er
samfara þvi aö fæöa barn. Upplýsingar
frá Bandarikjunum og Bretlandi sýna, að
öruggara er fyrir konur á öllum aldri aö
nota einhverjar getnaöarvarnir, heldur
en aö fæöa börn.
— En fjölskylduáætlun hefur ekki aö-
eins i för með sér betra heilsufar móöur
og barns. Þvi færri óvelkomin börn, sem
fæöast i þennan heim, þeim mun betra
sálarlegt og efnahagslegt ástand má
reikna með aö riki I hinum einstöku fjöl-
skyldum. Að lokum segir, aö þvi fleiri
konur, sem geti á árangursrikan hátt
skipulagt fjölskyldustæröina, þvi fleiri
konur fái tækifæri til þess aö notfæra sér
þá menntunarmöguleika, sem opnazt
hafa fyrir þær um alian heim, og geti I
framhaldi af þvi unniö þau störf, sem
hugur þeirra stendur til. — (Þ.fb.)
14