NT - 20.11.1984, Blaðsíða 7

Vettvangur
Þriðjudagur 20. nóvember 1984 7
af öðrum aðila en hinu „frjálsa
og óháða" blaði sé tortryggi-
leg. Petta er mergurinn
málsins. DV er ekki lengur eitt
um að gera slíkar kannanir,
það er komin samkeppni, sem
gera verður tortryggilega.
Menn skulu átta sig á því, að
skoðanakannanir eru áhrifa-
ríkar. Þær sýna ýmsa strauma
í þjóðfélaginu og í íslensku
þjóðfélagi eru nú mjög margir,
sem fljóta með straumnum,
fylgja nýjum flokkum eða
flokksbrotum, skipta urn
flokka frá einum kosningum til
annarra. Hið svokallað fljót-
andi fylgi er nú langtum meira
en á árum áður. Kosningaúr-
slitin frá 1971 sýna langtum
stærri sveiflur en áður tíðkuð-
ust. Skoðanakannanir hafa á-
hrif á fólk. DV hefur verið
ófeimið við að kynna niður-
stöður kannana sinna eins og
þærværu vísindalegar. Þarhef-
ur aldrei verið getið um óvissu-
mörk, ekkert fjallað um þann
mikla fjölda sem neitar að
svara eða er óákveðinn.
Það er tími til kominn að
setja reglur um skoðanakann-
Það er tími til kominn
að setja reglur um
skoðanakannanir. Þær
eru alltof alvarlegur
hlutur til að hver sem
er geti birt „niður*
stöður" án þess að
nokkur grein sé gerð
fyrir aðferð, kostum
hennar og göllum, áreið-
anleika og óvissu-
mörkum.
anir. Þær eru alltof alvarlegur
hlutur til að hver sem er geti
birt „niðurstöður" án þess að
nokkur grein sé gerð fyrir
aðferð. kostum hennar og
göllum, áreiðanleika og ó-
vissumörkum.
Heppilegasta aðferðin til að
koma upp góðu kerfi skoðana-
kannana hér á landi er, að
framkvæmdar séu vandaðar
kannanir, þar sem gætt er vís-
indalegra vinnubragða. úrtak
valið á þann hátt. að það sýni
Það er tími til kominn
að rífa skoðanakann*
aniruppúrþeirri niður-
lægingu að vera pólit-
ískt bitbein og auglýs-
ingabrella blaða.
rétta mynd af þjóðinni, að
skýrt og greinilega sé greint
frá óvissumörkum og rækilega
skýrt frá aðferðum þeim. sem
notaðar eru við könnunina.
Þannig gætu reglur um skoð-
anakannanir orðið til og knúið
þá aðila, sem nú eru að auglýsa
sig með úrslitum óvandaðra og
ómerkilegra skoðanakannana
að taka upp önnur og heil-
brigðari vinnubrögð. Það er
tími til kominn að rífa skoð-
anakannanir upp úr þeirri
niðurlægingu að vera pólitískt
bitbein og auglýsingabrella
blaða.
Ég er þeirrar skoðunar, að
leggja beri að jöfnu skoðana-
kannanir DV og NT. Gildi
þeirra er sáralítið, aðferðin er
ákaflega varasöm, óvissu-
mörkin meiri en svo, að nokk-
ur seni eitthvað þekkir til
vinnubragða við skoðanakann-
anir taki mark á þeim. Þær
gcta auðvitað sýnt ákveðna
tilhneigingu, á sama hátt og
viðtal við nokkurn hóp vegfar-
enda gefur upplýsingar um hug
fójks til ákveðinna málefna.
Og umfrarn allt ættu DV og
NT að láta af þeim ósið að saka
hvort annað um að kunna ekki
til skoðanakannana. Þar er
kastað steini úr einu glerhúsinu
í annað.
Og umfram allt ættu
NT og DV að láta af
þeim ósið að saka
hvort annað um að
kunna ekki til skoðana-
kannana. Þarerkast-
að steini úr einu gler-
húsinu í annað.
Frjátst.óháÖ dagblaö
Utgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIOLUN HF.
Stjórnarformaöurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastióri og útgáfustjóri: HÖRDUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aóstoóarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNUSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMULA 12—14. SÍMI 684411. Auglýsingar: SÍDUMULA 33. SÍMI
27022.
Afgreiósla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 484411.
Setning, umbrot, mynda- og plötugeró: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Arvakur hf., Skeifunni 1».
Áskriftarverðá mánuói27Skr. Verói lausasbfu 2S kr. Heloarblaó28 kr..
NT reynir könnun
NT birti í fyrradag niöurstöður skoöanakönnunar, sem I
þaö blað hefur gert. NT segist nota þar hinar löngu viður-1
kenndu aöferöir skoöanakannana DV. Ortakiö hafi veriö'
600 manns eins og í DV-könnunum og hafi verið jöfn
skipting milli kynja og jöfn skipting milli höfuöborgar-
svæðis og landsbyggðar. Skoöanakannanir DV njóta
mikils trausts almennings, enda hafa þær gefizt bezt
þeirra skoðanakannana, sem hér hafa verið gerðar. Þaö
segir enn nokkuö um þetta traust, aö keppinauturinn NT
skuli leggja allt kapp á aö menn trúi, aö hann noti aö-
feröir DV.
Sá er ljóöur á ráöi NT, aö blaöið er í augum al-
mennings flokksmálgagn Framsóknarflokksins. NT-
menn hafa lítillega reynt að hafa sérstööu. Þeir hafa
skammaö Sjálfstæöisflokkinn, aö því er viröist í óþökk
forystu Framsóknar. En NT undirstrikar alltaf, aö þaö
blað sé skrifað fyrir hönd framsóknarmanna, enda J
■ Símahylur í Hofsá í Vopnafirði, Einarsstaðir í baksýn.
Mynd: Haraldur Jónsson.
svæði Laxár í Kjós var einnig í
fyrsta sæti sumarið 1983 og
Þverá varþáönnurá listanum.
Það vakti sérstaka athygli í
sumar, hve Stóra-Laxá í
Hreppum gaf góða veiði og
jafnframt mjög háan meðal-
þunga á laxi. í ánni fengust 708
laxar að meðalþyngd 10.33
pund og munu 15 laxar hafa
verið 20 pund eða þyngri og þá
allt í 25 pund. Það. sem vissu-
lega hjálpaði til að Stóra-Laxá
fékk að sýna getu sína, var
hversu snemma laxinn gekk í
árnar (áður en net voru lögð í
Ölfusá og Hvítá), mikið vatn
var í ánum í sumar og netaveiði
var trufluð af flóðum, sem fyrr
greinir.
Hvað er framundan?
Það er ekki óeðlilegt þó að
einhverjir spyrji, eftir að hafa
lesið þetta spjall um laxveiðina
sumarið 1984, hvernig séu
horfur framundan í veiðinni?
Því er til að svara, að ítreka
það, sem áður var greint frá
um breytingu sem varð á veðr-
áttunni á þessu ári. Þá má
ennfremur nefna, sem skiptir
auðvitað miklu máli. að at-
huganir á ýmsum ám, sem
gerðar hafa verið seinustu ár á
vegum Veiðimálastofnunar,
sýna, að vænta má bjartari
tíma framundan, hvað veiði
snertir. Seiðaástand hefur ver-
ið betra en áður. Þannig bendir
allt til þess að seiðagöngur til
sjávar í vor og sumar hafi verið
góðar víðsvegar um land og
því megi vænta góðs ársfiska-
árs sumarið 1985 og í fram-
haldinu væna fisksins 1986.
Þetta er auðvitað háð því, að
allt annað en hagstæð náttúru-
skilyrði heppnist vel.
Laxamerkingar
Að lokum langar mig til þess
að vekja athygli veiðimanna á
laxamerkingum sem stöðugt
eru framkvæmdar. Því miður
hefur verið misbrestur á því að
veiðimenn hugi nægilega að
merktum fiskum þegar þeir
eru við veiðiskap. Vil ég hvetja
alla til þess að láta ekki undir
höfuð leggjast að kanna, hvort
lax, sem þeirveiða, sé merktur
og ef svo er að Roma þeirri
vitneskju á framfæri við rétta
aðila, svo að rannsóknarstarf-
semin skili sem bestum árangri.
Einar Hannesson.
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútiminn h.f.
Framkvæmdastjóri: Sigurður Skagfjörð
Sigurðsson
Markaðsstjóri: Haukur Haraldsson
Ritstjóri: Magnús Ólafsson (ábm).
Fréttastjóri: Kristinn Haltarímsson
Innblaðsstjóri: Oddur Ólafsson
Tæknistjóri: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson
Skrifstofur: Siðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300
Auglýsingasími: 18300
Kvöldsimar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 25 kr. og 30 kr. um
helgar.
Áskrift 275 kr.
Setning og umbrot: Tœknideild NT. Prentun:
Blaftaprent h.f.
Verðugt verkefni
■ Afleiðingar gengisfellingarinnar, sem NT hefur
sagt frá, eru margvíslegar og full ástæða er til að
leggja mikla áherslu á mildandi aðgerðir, sem gætu
dregið úr hinum neikvæðu afleiðingum breytingar-
innar.
Þær launahækkanir, sem hafa orðið að undan-
förnu, gera að verkum að atvinnuvegirnir verða að
velta þeim aukakostnaði yfir í söluverð afurða sina.
Þetta er mögulegt með þær vörur sem eru seldar á
innanlandsmarkaði, en útflutningsatvinnuvegirnir
geta ekki gert slíkt hið sama. Þess vegna er
gengisfelling nauðsynleg.
Með gengisfellingu verða íslenskar útflutnings-
vörur samkeppnishæfari á erlendum mörkuðum. Ef
um sölutregðu er að ræða, er hægt að lækka verðið
og auka samt þær tekjur, sem koma til landsins. Og
sé um enga sölutregðu að ræða, er hægt að flytja alla
tekjuaukninguna óskipta beint til landsins.
í kjölfar gengisfellingarinnar verða einnig íslensk-
ar vörur í samkeppni við erlendar hér á íslandi
hlutfallslega ódýrari en áður, sem ætti að stuðla enn
frekar að íslenskri framleiðslu.
Fleiri jákvæð atriði koma til. Greiðslustaðan við
útlönd batnar, tekjur ríkissjóðs aukast og liðkað er
til fyrir samningum um fiskverð og við sjómenn.
Gengisfelling hefur þannig jákvæðar hliðar, sem
ættu ekki að gleymast í umræðum um þessi mál. Það
eru hins vegar neikvæðu hliðarnar, sem við þurfum
að hafa áhyggjur af.
Þar eru áhrifin á verðlagog þ.a.l. á kaupmátt launa
efst á blaði.
Við gengisfellingu hækkar verð á öllum innfluttum
vörum. Verð á íslenskri framleiðslu, sem notar
innflutt hráefni hækkar einnig. Þetta er sérlega
viðkvæmt í löndum eins og á íslandi, því innflutning-
ur vegur mjög mikið í neyslu einstaklinga jafnt sem
fyrirtækja.
Öll erlend lán hækka nú um tæp 14% í kjölfar
þessarar 12% gengislækkunar íslensku krónunnarog
afborganir og vaxtagreiðslur í samræmi við það.
Þannig hverfur t.d. ávinningur útgerðarinnar af
gengisfellingunni strax í upphafi.
í kjölfar þessara væntanlegu verðhækkana, skerð-
ast kjör launþega. Þetta höfðu samtök þeirra reyndar
vitað þegar samningar hinna glötuðu tækifæra voru
gerðir fyrir skömmu.
Það eru þessi verðbólguáhrif gengisfellingarinnar
og skerðing kaupmáttar launa í kjölfarið, sem
yfirvöld verða nú að berjast á móti með viðeigandi
aðhaldsaðgerðum. Það verður að halda um peninga-
magnið í umferð, því verðbólgan þrífst ekki nema
peningar séu fyrir hendi til að fleygja á verðbólgubál-
ið. Það verður að vera strangt eftirlit með fjármálum
ríkisins og takist að halda verðlagi í skefjum er orðið
raunhæft að athuga hvort rétt sé,eftir allt saman, að
framkvæma fyrirhugaðar skattalækkanir. Takist að
halda verðlagi niðri og þannig kaupmætti launa uppi,
væri ráðlegra að nota frekar það fjármagn til að
koma lagi á ríkisfjármálin, sem eru vægt sagt í rúst.
Fátt er meira verðbólguhvetjandi en einmitt ríkisbú-
skapur, sem er rekinn með halla. Hluta fjármagnsins
ætti síðan að nota til félagslegrar þjónustu og þá
sérstaklega fyrir þá sem verst eru settir í þjóðfélag-
inu.
Hér hefur fjármálaráðherra Sjálfstæðisflokksins
verðugt verkefni.