NT - 28.02.1985, Blaðsíða 7

gjSðl^ , *■ • ' . »
" 1 fmim .
braska, sem sagöi „aö átök
væru síðasta neyöarúrræðiö og
brátt yröi slíkt eini valkostur-
innV
Fyrsti dagur marsmánaðar
er mikilvægasti dagurinn í
þessu stóra dæmi að mati Tim
Wrage, áburöarsala frá Ne-
braska, því fá falla afborganir
og leiga í gjalddaga. „Ef það
verður ekki greitt þá hrynur
verö á jarönæði og vinnuvél-
urn. Það er því frumskilyrði að
stjórnvöld sendi frá sér ein-
hverjar góða fréttir ef tiltrú
manna á þessa atvinnugrein á
að viðhaldast."
Reynt að koma á fundi
með Reagan.
Tuttugu og þrír öldungar-
deildarþingmenn hafa síðan
farið fram á við Reagan for-
seta, að hann haldi fund með
fulltrúum beggja flokka um
aðsteðjandi stórvanda land-
búnaðarins, til þess að gera
honum grein fyrir alvöru máls-
ins og hversu mjög ástandið
hefur versnað á síðustu vikunr.
Það má fullyrða að erfitt
verður fyrir Reagan að komast
hjá því að takast á við þetta
umfangsmikla vandamál
bandarísks landbúnaðar, ef
ekki væri nema bara fyrir það
■ Dæmigeröur sveitabær í
Minnesota. í fvlkingu eru 170
þúsund býli og eru aöalfram-
leiösluvörurnar korn, græn-
meti, mjólkurvörur og svína-
kjöt. Tæknivæöing og ofboös-
leg framleiöslugeta bændanna
í þessu frjósama ríki cru á
góðri leið með að kippa Íífs-
grundvellinum undan þeim.
að mestur hluti bænda eru
repúblikanar á íhaldsamari
vængnum.
inn er þá svo langt í burtu við
boðun verkfallsins að menn
sjá ógreinilega hvað hann er
Ijótur. Auk þess verður síður
komið við nákvæmni í tíma-
vali. Aðstæður geta breyst á 30
dögum. og verkfall, sem sýnd-
ist vera boðað á réttum tíma,'
getur orðið tímaskakkt þegar
það hefst og kjaradeilan tor-
leystari af þeim sökum."
Sáttatillagan
Um sáttatillögu segir Jón
Erlingur: „Skylda sáttanefndar
að leggja fram sáttatillögu
virðist mér hafa neikvæð áhrif
á samningaumleitanir.
Aðilar gera sér ljóst að sátta-
tillagan mun liggja eitthvað
ofan við það sem launagreið-
endur hafa boðið og neðan við
það sem launþegar krefjast.
Afleiðingin verður sú að við-
semjendur halda að sér hönd-
um um tilboð og hafa lítið
nálgast hverjir aðra þegar að
því kemur aðgera sáttatillögu.
Sáttatillagan felld
myndarlega
Síðar í grein sinni segir Jón:
■ Jón Erlingur Þorláksson
tryggingarfræðingur setur
fram athyglisverðar hugmynd-
ir um verkfallsrétt BSRB í
nýútkomnum Asgaröi.
„En sáttatillagan kemur fram
og verkfalli er frestað (um 15
daga -innsk.- BK). Forystu-
menn launþega kynna sáttatil-
löguna. Þeir telja hana ganga
of skammt og hvetja til að hún
verði felld. Þeir segja fólki
sínu að það sé hægt að semja
um a.m.k. jafn góð kjör og
eitthvað betri eftir að sátta-
tillagan er fallin. Þeir vilja
gjarnan að sáttatillagan sé fclld
með miklurn atkvæðum, það
styrki samningsstöðuna, og
nota stór orð. Um þetta skap-
ast samstaða og sáttatillagan
er felld myndarlega í allsherjar-
atkvæðagreiðslu. Þegar því er
lokið er orðið stutt í verkfall.
e.t.v. 4-5 dagar. Þá loksins
setjast aðilar niður í alvöru til
þess að reyna að semja."
Styttri fyrirvari og sátta-
tillagan ekki lögbundin
Niðurstöður Jóns Erlings
eru þessar: „Hinn langi að-
dragandi að verkfalli er til ills
eins. Hætta er á, að lögboðin
sáttatillaga verði til þess að
hindra að aðilar komist að
niðurstöðu. Þessi tvö atriði til
samans geta valdið því að
launþegar geta hrakist út í
langt verkfall sem annars hefði
mátt komast hjá. Þess vegna er
brýnt að breyta lögunum.“
Athyglisverðar
hugleiðingar
Þetta eru athyglisverðar hug-
leiðingar hjá tryggingarfræð-
ingnum og mikið til í því sem
hann segir. Hann scgir í raun
og veru að það kerfi sem hér hef-
ur verið hjá verkalýðsfélögunum
sé best þegar allt komi til alls.
Sjö daga verkfallsboðunar-
frestur og engin sáttatillaga.
Opinberrar umræðu um þessi
efni er vissulega þörf því að
næsta verkfall BSRB verður í
haust.
Hin lágulaun
Annars eru ástæður verkfalla
opinbcrra starfsmanna ekki
tæknilegs eðlis. Ástæðumar em
hin lágu laun sem allur þorri
launamanna býr við. Á meðan
svo verður verður alltaf heitt á
íslenskum vinnumarkaði. Enn
er minnt á að stutt er í að
launaliðir samninga BSRB og
ASÍ verða lausir og tínii til
kominn að aðilar hefji samn-
ingaviðræður, um launastefnu
til næstu ára og það meó þátt-
töku ríksivaldsins.
Baldur Kristjánsson.
Fimmtudagur 28. febrúar 1985 7
Malsvari frjálslyndls,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Rítstj.: Magnús Ólafsson (ábm).
Markaðsstj.: Haukur Haraldsson
Auglýsingastj.: Steingrímur Gislason
Innblaðsstj.: Oddur Ólafsson
Tæknistj.: Gunnar Trausti Guöbjörnsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavik.
Simi: 686300. Auglýsingasúni: 18300
Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn
686392 og 687695, iþróttir 686495, tæknideild
686538.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Kvöldsímar: 686387 og 686366
Nýting sjávarafla
■ í fyrradag mælti Guðmundur J. Guðmundsson
alþingismaður fyrir þingsályktunartillögu um full-
vinnslu sjávarafurða og hlaut hún mjög góðar undirtekt-
ir þingmanna úr öllum flokkum. í máli framsögumanns
kom m.a. fram að íslenska þjóðin ætti að setja sér það
markmið að auka hlutfallslegt verðmæti íslenskssjávar-
afla um þriðjung á næstu árum en það þýddi gjaldeyris-
aukningu fyrir þjóðarbúið upp á 5,4 milljarða króna.
Þingmaðurinn hreyfir þarna þörfu máli sem sjálfsagt
er að gefa gaum. íslenskur sjávarútvegur býður upp á
mjög fjölþætta ónýtta möguleika, sem ekki myndu
aðeins stórauka útflutningsverðmæti, heldur einnig
skapa atvinnu sem næmi nokkrum þúsundum ársverka.
Sjávarútvegurinn er, og hefur verið, undirstaða
Nífskjara og framkvæmda í landinu, en nú hefur
aflamagn flestra fisktegunda verið takmarkað og um
auknar gjaldeyristekjur af sjávarafla verður tæpast að
ræða næstu árin nema útflutningsverðmæti aflans verði
aukin með frekari vinnslu innanlands.
í þeim efnum þarf ekki livað síst að huga að kjörum
þeirra er vinna við þennan undirstöðuatvinnuveg.
Kjörin hjá sjómönnum og hjá fiskvinnslufólki í landi
eru nú það léleg að erfitt reynist að fá fólk í þessi störf.
Nú er flotinn í höfn vegna deilna urn kaup og kjör
sjómanna. Það mál er mjög flókið þar sem kjör
sjómanna eru mjög misjöfn. Þó er augljóst að kaup-
tryggingu þarf að hækka verulega. Hún erskammarlega
lág.
Mánaðarkauptrygging sjómanns fyrir 12-18 stunda
volk nær alla daga er um 20 þúsund. Það eru svipuð
laun og hjá skrifstofustúlkum í einkafyrirtækjum fyrir
hálfs dags starf.
Orkufrekur iðnaður
á Vesturlandi
■ Davíð Aðalsteinsson hefur flutt þingsályktun um
að ríkisstjórnin láti kanna möguleika á að byggja upp
orkufrekan iðnað á Vesturlandi. Hann bendir á að
menn hafi, í umræðu um efnahags- og atvinnumál
undanfarin ár, verið sammála um að renna þurfi fleiri
stoðum undir íslenskt efnahags-og atvinnulíf. Því beri
að leggja áherslu á skynsamlega nýtingu á þeirri miklu
vatns- og hitaorku sem í landinu er.
Davíð bendir á að við Hvalfjörð sé mjög góð aðstaða
fyrir orkufrekan iðnað, hafnarskilyrði og lega fyrir
orkuflutningskerfi séu mjög góð og tengsl við Járn-
blendiverksmiðjuna gætu gert nýja framleiðslugrein
enn hagkvæmari.
Hafa verður í huga að íbúum Vesturlands fækkaði
frá upphafi árs 1980 til ársloka 1983 um 308. Þar af
fækkaði um 207 manneskjur 1983. Þessari öfugþróun
þarf að snúa við og það verður best gert með því að efla
atvinnulífið.
Þingmaðurinn bendir ennfremur á að sú mikla
atvinna sem verið hefur af hvalveiðum og vinnslu
afurða af þeim muni stöðvast eins og nú horfir.
Ríkisstjórn og Alþingi geti ekki skotið sér undan þeirri
skyldu að gera sitt til að þau skörð verði fyllt.
Guðmundur og Davíð hafa þarna hreyft veigamiklum
málum á Alþingi. í framtíðinni þurfum við að leggja
mikla áherslu á að vinna sem best úr okkar takmarkaða
sjávarafla og jafnframt að leita óhræddir nýrra leiða í
uppbyggingu atvinnulífsins.
Lífskjör okkar í framtíðinni ráðast af því að vel sé
unnið að þessum málum.