NT - 28.02.1985, Blaðsíða 21

Fimmtudagur 28. febrúar 1985 21
Utlönd
Treholts-málið.
Yfirlýsingarnar í
upphafi uppspuni
aðþrengds manns
- segir Treholt
Frá Arnþrúði Karlsdóttur fréttaritara NT í
Noregi:
■ Arne Treholt sagði við
réttarhöldin í dag að hann hafi
aldrei gefið sovéska sendifulltrú-
anum Titov leynilegar upplýs-
ingar og ekki haft neina ástæðu
til að ætla að Titov væri neitt
annað en venjulegur sendifull-
trúi. Hann hafi fyrst hitt Titov
15. júní 1971 og hafi honum
virst hann greindur og þægilegur
maður sem gaman hafi verið að
tala við.
Treholt skýrði frá því að er
hann komst fyrst í kynni við
sovéskan embættismann árið
1967 hafi hann verið í fylgd
tveggja blaðamanna frá Arbeit-
erblaðinu.
Treholt sagði að öll samskipti
sín við sovésku sendifulltrúana
hafi verið diplómatísk. Hann
lagði mikla áherslu á það að
fyrstu tvo mánuðina eftir hand-
tökuna í fyrra hafi hann verið
niðurbrotinn og kvíðinn og því
ekki vitað hvað hann sagði.
Dómgreindin hafi ekki verið
sem skyldi.
Þá hafi hann m.a. sagt að
honum hafi verið ógnað með
myndum úr svallveislu í einka-
íbúð í Moskvu, Titov hafi sagt
að gæfi hann ekki upplýsingar
yrðu myndirnar birtar opinber-
lega. Sagði Treholt að þessi
frásögn hans og skýring hafi
aðeins verið gefin til að þóknast
rannsóknaraðilum sem hafí geng-
ið mjög hart að honum. Hann
hafi verið orðinn svo ruglaður í
ríminu að hann taldi best að
vera sem neikvæðastur í garð
Titovs í von um að honum yrði
þá frekar sleppt úr prísundinni.
Einangrun og óvissu sem þá, er
hann sætti, gæti ekki nokkur
venjulegur maður þolað.
Þá sagði Arne Treholt í dag
að Jens Evensen, fyrrum haf-
réttarráðherra. hafi álitið hand-
töku Gunv'or Galtung Haavik i
janúar 1977, en hún lést svo i
■ Flugvél vestur-þýska flugfélagsins Luft Hansa var rænt í
gær og snúið til Vínar.
Landflótta
Sýrlendingar
ræna flugvél
Vín-Reuter:
■ Tveir Sýrlendingar,
vopnaðir brotnum flöskum
og hnífum rændu í gær flug-
vél frá vestur-þýska flugfé-
laginu Lufthansa á leið frá
Frankfurt til Damaskus. í
vélinni voru 33 farþegar og 8
manna áhöfn.
Flugræningjarnir höfðu
beðið um pólitískt hæli í
Vestur-Þýskalandi en verið
vísað úr landi og lögreglan
komið þeim um borð í Luft-
hansa-vélina.
Sýrlendingarnir tveir, sem
báðir eru á þrítugsaldri,
kröfðust pólitísks hælis í
Austurríki og tryggingar fyr-
ir því að þeir yrðu eícki
sendir til Sýrlands þar sem
þeir eiga yfir höfði sér dauða-
dóm fyrir andófsstarfsemi.
Arabískumælandi lög-
fræðingur ræddi við þá í tvo
tíma í gærkvöldi og gáfust
þeir að lokum upp, en þá
höfðu þeir þegar sleppt öll-
um farþegunum. Ekki er vit-
að hvert lögreglan fór með
þá.
Vestur-Þjóðverjar rómantískir
Ronn-Reuter
■ Vestur-Þjóðverjar eru
ólæknandi „rómantíkerar“ ef
marka má niðurstöður könnun-
ar sem Wickert rannsóknar-
stofnunin gerði fyrir skömmu.
Niðurstöðurnar sýna að 79%
þeirra vestur-þýsku karlmanna
og 76% kvenna, sem spurð
voru, trúa á ást við fyrstu sýn.
Eldra fólkið var sérstaklega
rómantískt og sögðust 83%
þeirra, sem eru á aldrinum 50-70
ára, annað hvort trúa á ást við
fyrstu sýn eða hafa reynt hana
sjálf.
fangelsinu, árás á sig persónu-
lega af hálfu öryggislögreglunn-
ar og CIA, sem hafi reynt að
spilla eðlilegum samskiptum
Noregs og Sovétríkjanna að því
er Evensen sagði.
Treholt sagði ennfremur að
Knut Frydenlund fyrrverandi
utanríkisráðherra, hafi lýst óá-
nægju sinni yfir því að Titov
yrði að yfirgefa Noreg eftir
Haavik-málið. Frydenlund hafi
álitið Titov mikilvægan þar sem
hann þekkti vel til í Noregi.
Ennfremur hafi Frydenlund
sagt að honum væri kunnugt um
að nokkrir aðilar í stjórninni
ættu óformlega fundi með sov-
éskum embættismönnum.
Treholt var spurður að því
hvers vegna fundir hans og Tit-
ov hefðu farið fram með þeirri
leynd sem raun ber vitni, hvers
vegna nafn Titovs væri hvergi
að finna í dagbókum hans og
hvers vegna hann hafi ekki get-
að hringt í Titov úr opinberum
síma. Ennfremur var Treholt
spurður að því hvers vegna
Titov hafi alltaf látið Treholt fá
aftur þau gögn sem hann hafi
gefið honum þótt Treholt hafi
sagt að þau væru einskis nýt og
yrðu hvort sem er eyðilögð.
Treholt svaraði því til að nafn
Titovs hefði hvergi verið nefnt
þar sem hann hefði óskað sér-
staklega eftir því. Hann sagði
að þeir hefðu hist leynilega í
vissum skilningi en innihald
fundanna hafi á hinn bóginn
ekki verið leynilegt. Þeir hafi
ákveðið að hafa þennan hátt á
vegna þess að fundir þeirra
gætu þótt tortryggilegir og getað
komið Evensen illa, en Treholt
var þá undirmaður hans.
I Sovéski utanríkisráðherrann Gromyko og Jóhanns Páll páfi takast í hendur við upphaf
fundar þeirra í Vatíkaninu í gær.
Gromyko og Jóhannes Páll páfi:
Heimsfriðurinn
aðalumræðuefnið
Vatikanið-Rcutcr.
■ I gær ræddu Jóhannes
Páll páfi og Andrei Gromyko
utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna heimsfriðinn og að-
stæður kaþólskra manna í
Sovétríkjunum í nærri tvær
klukkustundir. Þetta var
fyrsti fundur þeirra í sex ár.
Tveir fulltrúar Vatíkansins
og tveir fulltrúar Sove'tríkj-
anna sátu einnig fundinn.
Viðræðurnar fóru fram á ít-
ölsku og rússnesku fyrir
milligöngu tveggja túlka og
áttu sér stað í einkabókasafni
páfans.
Vatíkanið sagði aö hlýlegt
undrúmsloft hefði ríkt á
þessum fundi. Mennirnir
tveir brostu hvor til annars er
þeir hittust og virtust ánægð-
ur er þeir skiptust á gjöfum
að fundinum loknum.
Gromyko kvað fundinn
hafa verið góðan, en gat þess
aðspurður að ekki hefði ver-
ið rætt um að páfi fengi að
heimsækja Sovétríkin. Hon-
um varekki veitt leyfi til þess
að taka þátt í trúarlegum
hátíðarhöldum í Sovétlýð-
veldinu Litháen í ágúst í
fyrra.
Gromyko hefur einnig átt
viðræður við ítalska ráða-
menn í þessari þriggja daga
heimsókn til Ítalíu en þaðan
fer hann í dag til Spánar.
Samskipti Sovétríkjanna
og Vatíkansis, sem ekki hafa
formlegt stjórnmálasam-
band, hafa verið stirð síðan
Gromyko og páfinn hittust
síðast í janúar 1979.
Páfinn hefur sýnt aukinn
áhuga á alþjóðamálum og
eindregið hvatt til afvopnun-
ar. Hann hefur ennfremur
varið réttindi kaþólikka í
Sovétríkjunum, en starfsemi
kirknanna í lýðveldunum
Litháen, Lettlandi, Eyst-
landi og Úkraínu hefur verið
takmörkuð.
Sovétstjórnin hefur nú
leyft kirkjunni að tilnefna
nokkra nýja biskupa en hún
hefur einnig sakað páfann
um niðurrifsstarfsemi í
fööurlandi sínu, Póllandi.
Ráðamenn í Vatíkaninu
líta takamarkanirnar á starf-
semi kaþólsku kirkjunnar
alvarlegum augum og töldu
líklegt að páfinn tæri tram á
að fá að hafa frjálsari hendur
um að útnefna biskupa og
prcsta.
Vestur-Þýskaland:
Græningjar taka ekki þátt
í stríðsleikjum þingsins
Bonn-Reuter.
■ Þingmenn græningja í Vest-
ur-Þýskalandi neituðu að taka
þátt í sérstöku ,.neyðarþingi“
nú í vikunni sem var hluti af
æfingu NATO sem á meðal
annars að sýna að NATO-ríkin
eru ávallt viðbúin að fást við
stríð.
Græningjar segjast ekki vilja
Norðurlönd fordæma
stjórn Suður-Afríku
Osló-Reuter.
■ Norðurlönd munu beita
Suður-Afríku þrýstingi í því
skyni að reyna að fá 11 andófs-
menn leysta úr haldi, en þeir
voru handteknir í síðustu viku.
Norski utanríkisráðherrann,
Sven Stray, segir að Norðmenn
óttist það að handtökurnar séu
upphaf að harðari aðgerðum
suður-afrískra stjórnvalda gegn
friðsamlegum mótmælendum
aðskilnaðarstefnunnar.
Stray sagði að Svíþjóð,
Finnland, Danmörk og fsland
álitu þessar handtökur mjög
alvarlegar en andófsmennirnir
voru handteknir þegar lögregl-
an réðst að tveimur milljónum
meðlima Sameinuðu lýðræðis-
fylkingarinnar hinn 19. febrúar
síðastliðin. Nokkrir hinna hand-
teknu eru sakaðir um landráð.
Stray sagði ennfremur að
Noregur fordæmdi aðgerðir
suður-afrísku lögreglunnar
harðlega. Sænska ríksstjórnin
setti í síðustu viku ný lög sem
takmarka enn frekar en nú er
leyfi Svía til að fjárfesta í Suður-
Afríku.
taka þátt í þessum æfingum þar
sem þær sköpuðu þá „blekk-
ingu“ að hægt sé að vernda
almenning ef stríð brýst út.
Æfingar sem þessi eru haldn-
ar á tveggja ára fresti. 22 þing-
menn úr neðrideild sambands-
þings og 11 úr efri deild eiga
aðild að neyðarþinginu. Æfing-
unum er ætlað að sýna að ríkis-
stjórnin sé starfhæf á stríðstím-
um. Meðal annars er komið upp
sérstakri bráðabirgðastjórn í
neðanjarðarbyrgjum í Eifel-
fjöllum nálægt Bonn.
Dollarinn
snarlækkar
Frankfurt-Reuter
■ Bandaríski dollarinn
snarlækkaði á gjaldeyris-
mörkuðum í gær þegar
evrópskir bankar ákváðu
að stöðva stöðugar hækk-
anir dollarans með því að
selja á að giska einn mill-
jarð dollara af gjaldeyris-
varaforða sínum.
Þegar spákaupmenn
fréttu um dollarasölu
bankanna fóru þeir líka
að selja dollara af ótta við
að hann lækkaði en það
leiddi aftur til enn frekari
gengislækkunar dollarans.
Mikil lækkun dollarans
gagnvart þýska markinu
vakti sérstaka athygli þar
sem hann lækkaði um 18
pfenniga á einum degi.
Dollarinn hefur aldrei
lækkað jafn mikið gagn-
vart vestur-þýska markinu
á einum degi.
Margir velta því nú fyrir
sér hvort þetta sé upphafið
að almennri lækkun doll-
arans sem muni halda
áfram á næstunni. En eng-
inn treystir sér samt til að
segja fyrri um gengisþróun
hans á næstu dögum.