NT - 28.02.1985, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 28. febrúar 1985 11
Sjónhverfing
draumsins
■ Leikfélag Reykjavíkur:
DRAUMUR á JÓNS-
MESSUNÓTT eftir William
Shakcspeare. Þýðandi: Helgi
Hálfdanarson. Tónlist: Jóhann
G. Jóhannsson. Leikmynd og
búningar: Grétar Reynisson.
Leikstjóri: Stefán Baldursson.
Sýning Leikfélags Reykja-
víkur á Drauini á Jónsmessu-
nótt er ánægjulegur viðburður.
Hún er full af lífi, og það
helgast af því að Leikfélagið
fær hér nýtt blóð frá Leiklistar-
skóla íslands. Það mátti sjá af
Grænfjöðrungi í Lindarbæ að
í skólanum er margt álitlegra
leikaraefna - og sumir raunar
orðnir víðkunnir, eins og
Jakob Þór Einarsson úr Hrafn-
inn flýgur. En þessir ungu
leikarar veita sýningunni í Iðnó
sinn frísklega svip og yfir-
bragð. Fastalið hússins nýtur
sín líka fullvel í þessu samfloti
svo að segja má að samstarfið
reynist Leikfélaginu vítamín-
sprauta sem það þurfti áreið-
anlega á að halda.
Draumur á Jónsmessunótt
er augljóslega einkar hentugt
verkefni til samvinnu af þessu
tagi, enda vísast valið beinlínis
með það fyrir augum. En
leikurinn er einn hinn hugtæk-
asti og fjörugasti frá hendi
Shakespeares, gáskafull kómi-
día þar sem galdur og töfrar
gera manneskjunum
sjónhverfingar í ástarbralli, en
öllu þó farsællega stýrt í heila
höfn borgaralegrar reglufestu
að lokum.
í Draumi á Jónsmessunótt
er ekkert eitt hlutverk sem allt
er undir komið, þetta er hóp-
leikur þar sem raunar leikast á
og samtengjast þrír eða fjórir
hópar, úr álfheimum og mann-
heimum. Allir eru þeir settir út
af laginu um stund á þessum
töfrafullu stundum ársins þeg-
ar óskirnar geta ræst.
Viðfangsefnið er ástin líkt og í
Rómeó og Júlíu sem samin var
um svipað leyti - og skopgerða
mynd þess leiks má raunar sjá
í þætti handverksmanna í
Draumnum.
Það er fróðlegt að sjá hversu
rammlega leikurinn er stétt-
bundinn: Hann hefst við brúð-
kaup Þeseifs hertoga í Aþenu
og Hippólíu skjaldmeyjar, hin-
ir ungu aðalsmenn vilja báðir
eignast sömu tignu stúlkuna,
en annar nýtur hylli föður
hennar, sá sem hún vill ekki.
Flækja leiksins er svo sú hversu
gengur að koma þeim saman
sem saman eiga. Til skemmt-
unar og aðhláturs er svo almúgi
Aþenu, handverksmenn sem
eru auðvitað hver öðrum af-
káralegri. Álfarnir glettast við
þessa hópa báða en mikill er
munur á því hve neyðarlegar
þeir breyta við lágstéttarlýðinn
þar sem Spóli vefari er prýddur
asnahaus, en aðalsmennirnir
ungu verða aðeins að þola að
ástarhug þeirra sé snúið í ranga
átt.
Svo oft hefur verið borið lof
á þýðingar Helga Hálfdanar-
sonar að við liggur að maður
fyrirverði sig fyrir að hafa slíkt
enn uppi. Þó verð ég að segja
að líkiega er íþrótt Helga
aldrei meiri en í ljóðrænum
texta af því tagi sem hér getur
að heyra. Svo lifandi, náttúr-
legur, fagurmótaður og skáld-
legur er þessi texti að unun er
á að hlýða. Það má líka segja
leikstjóra og leikendum til lofs
að textanum var yfirleitt prýði-
lega skilað. Ég nefni sérstak-
lega meðferð Þorsteins Gunn-
arssonar á náttúrulýríkinni
sem Óberon álfakóngi er lögð
í munn.
Það má kallast bíræfni af 4
Karli Ágústi Úlfssyni að auka
við texta Shakespeare og
Helga með söngtextum. En
hann kemst laglega frá því. Og
skemmtilega fór handverks-
manna- og leikarahópurinn
með sönginn Brjótum nú bönd
þín.
Leiksviðið í Iðnó er býsna
haganlega nýtt. Þóerégorðinn
leiður á þessu hallandi gólfi
sem sí og æ ber nú fyrir sjónir.
En nýting sviðsins var býsna
góð. Leiktjöldin eru í grodda-
legasta lagi, þ.e. myndin á
fortjaldinu, hárauð eins og
raunar fer vel á í þessu ástar-
spili.
Ég sá það í viðtali við leikara
einn um daginn að hann telur
ókurteisi af gagnrýnanda að
■ Flækja leiksins gengur út á
að koma þeim saman sem sam-
an eiga.
■ Spóli vefari, einn þeirra almúgamanna sem er til skemmtunar
og aðhláturs í leikritinu.
nafngreina ekki alla leikendur
eða fara aðeins um þá almenn-
um orðum. Þessu er ég ekki
samþykkur, nafnaromsur í
leikdómum eru jafnan til lítils.
Og ef litið er á sýningu sem
samstæða heild er raunar með
öllu ástæðulaust að telja upp
alla sem að henni standa. Áð
vísu er jafnan rétt að láta
þeirra getið sem vekja á sér
athygli með óvenjusnjöllum
leik.
Hér er þess að gæta að þótt
einn sé nefndur er ekki annar
með því lastaður. - En um
Draum á Jónsmessunótt verð-
ur að segja að leikendahópur-
inn, yngri sem eldri, stóð sig
yfirleitt með prýði. Mest
mæddi á pörunum Þresti Leó
Gunnarssyni og Kolbrúnu
Ernu Pétursdóttur, Jakob Þór
Einarssyni og Rósu Þórsdótt-
ur, allt gjörvilegt fólk sem
gaman verður að fylgjast með.
Af öðrum ungum leikurum er
sérstök ástæða til að nefna
Bokka álf, Þór H. Tulinius,
hinn snara og skjótráða sendi-
mann álfakóngsins. Vart hef
ég séð snöfurmannlegri fim-
leika á sviði en hann sýndi í
leik sínum við
ungu.
Af eldri leikendum naut Gísli
Halldórsson mestrar hylli í
salnum í hlutverki Spóla vef-
ara. Gísli var hás á frumsýn-
ingu en lítt varð séð að það
væri honum til trafala, og með
asnahausinn var hann hinn
kostulegasti. Annars verður
ekki neitað að Gísli er gjarn á
að beita fyrir sig föstum töktum
í hlutverkum sem þessum svo
að þau verða í einhæfara lagi.
Sýningar á Shakespeare-
leikjum eru síst of tíðar í
leikhúsum okkar, og enn bíður
margt þess að komast á svið
þótt Helgi Hálfdanarson hafi
að sögn snúið öllum leikritun-
um. En Draumur á Jónsmessu-
nótl hygg ég að verði þar í röð
hinna minnisstæðari sýninga.
Þetta verkefni er Stefáni Bald-
urssyni og liði hans til sóma.
Gunnar Stefánsson
■ Lars Thue: Asker 1840-1980.
Askers og Bærums historie.
Universitetsforlaget 1984.
382 bls.
Asker og Bærum heita nágranna-
byggðir tvær í Noregi. Þær voru
lengst af taldar liggja örskammt frá
Osló, en vöxtur höfuðborgarinnar á
undanförnum áratugum hefur haft
það í för með sér, að þær eru nú
nánast orðnar úthverfi í Oslóborg,
þótt enn teljist þær sjálfstæð sveitafél-
lög.
Þessi bók er þannig til komin, að
árið 1972 var ákveðið að láta rita sögu
Askers og Bærums, en eldri byggða-
sögur, sem fjölluðu um þessi tvö
byggðalög voru þá orðnar úreltar.
Útgáfunefnd var kjörin og var ákveð-
ið að haga verkinu þannig að hvort
bindi yrði um sitt sveitarfélagið og hið
þriðja um þau bæði. Þessi bók er
annað sérbindanna og fjallar um
lExvnm hstorie
Asker á árunum 1840-1980. Höf-
undurinn, Lars Thue, er einn af yngri
sagnfræðingum Norðmanna og hefur
fengist mikið við byggðasögu.
Þegar sagan, sem sögð er í þessu
bindi, hefst, var Asker enn friðsæl
sveitabyggð í tveggja mílna fjarlægð
frá höfuðborginni. Þegar bókinni
lýkur, er Asker nánast orðið úthverfi
í Osló, og að því er virðist heldur fínt
úthverfi, þar sem tekjur manna eru
með því hæsta sem þekkist á Oslóar-
svæðinu.
Hvernig gerðist þetta, hver er saga
byggðarinnar og fólksins á þessu
skeiði? Þessum spurningum er svarað
í bókinni. Höfundur leggur mikla
áherslu á að lýsa þróun byggðarinnar
og því, hvernig hún smábreyttist úr
sveitabyggð í þorp og síðan í úthverfi
borgar. Hann lýsir því skemmtilega
hvernig borgin færðist alltaf nær og
nær, uns hún að lokum varð allsráð-
andi í „sveitinni".
En hér segir frá fleiru. Höfundur
lýsir umhverfi Askers ýtarlega, fjallar
um náttúruauðlindir, atvinnuhætti og
viðfangsefni og gerir góða og
skemmtilega grein fyrir daglegu lífi
fólks. Þá eru og miklar upplýsingar
um mannfjölda, afkomu, atvinnu-
skiptingu o.s.frv.
Þess hefur áður verið getið hér í
umfjöllun um byggðasögurit, að
Norðmenn standa flestum þjóðum
framar í rannsóknum og ritun þessar-
ar greinar sangfræðinnar og getum
við íslendingar mikið af þeim lært af
því er varðar efnistök og rannsóknar-
aðferðir. Þetta rit sker sig ekki úr
öðrum norskum byggðasöguritum að
því leyti, að lærdómsríkt er að kynn-
ast efnismeðferð og vinnubrögðum
höfundarins. Hygg ég þó, að mest
erindi eigi bókin til þeirra íslendinga,
sem helst vilja fræðast um sambýli
tveggja sveitarfélaga af ólíkri stærð.
kemur enda brátt að því, að íslenskir
sagnfræðingar þurfi að takast á við
þau vandamál, sem ofvöxtur og út-
þensla einnar byggðar á kostnað ann-
arra hefur í för með sér.
Loks er þess að geta, að þessi bók
er prýdd miklum fjölda mynda, Ijós-
myndum, kortum, línuritum, súlurit-
um o.s.frv. og er allur frágangur
hennar sérlega smekklegur.
Jón Þ. Þór.
w SK ANDINAVIEN
Gæða ísskái
Gorenje HDS^ÖIK rúmar 260
lítra. Þar aí er 185 lítra kælir
ög 65. lítra djúpfrystjr.
Sjálfvirk affrysting.V I
Hæð 138 cm, breidd 60 cm,
dýpt60cm/ ‘f
Verð aðeins k^..l5.865.- stgr.
Sami gpða^kkur og
ís skápplr íftnun hærri ■
:a draumur
Gunnar Ásgeirsson hf.
Suóuriandsbraut 16 Smi §133200