NT - 27.03.1985, Blaðsíða 3

■ „Á meðan að iðnfyrirtæki á
Reykjavíkursvæðinu hefur
vantað vinnukraft, þá hafa verið
reknar bæjarútgerðir í Reykja-
vík og í Hafnarfirði, með stór-
tapi á ári hverju. Fyrir tapið
hafa skattgreiðendur í þessum
sveitarfélögum orðið að greiða
fyrir. Hugsið ykkur hvað hefði
verið hægt að gera fyrir þessa
peninga til þess að greiða fyrir
arðvænlegri atvinnuuppbygg-
ingu á svæðinu?“
Þessi orð lét Eggert Hauks-
son, framkvæmdastjóri, falla í
panelumræðum á viðskiptaþingi
Verslunarráðs íslands, sem
haldið var í gær undir yfirskrift-
inni „ísland framtíðarinnar -
land tækifæra eða stöðnunar?".
Spurningin um hlutverk opin-
berra aðila í atvinnulífinu og
verkaskiptingu opinberra og
einkaaðila varð meginþemað í
panelumræðunum, eins og
reyndar fleiri dagskrárliðum, á
viðskiptaþinginu.
Porsteinn Pálsson, alþingis-
maður hóf umræðuna með því
að segja að nýjungar í atvinnu-
lífinu ættu í framtíðinni ekki að
koma að ofan, frá ríkisvaldinu;
ríkið ætti að skapa nauðsynleg
skilyðri til framþróunar, en
frumkvæðið yrði að koma frá
atvinnulífinu sjálfu. Halldór
Ásgrímsson, ráðherra, bætti við
að hingað til hefði verið skortur
á þessu frumkvæði einkaaðila.
Eggert Hauksson tók undir
að atvinnurekendur ættu ekki
að vera að bíða eftir stjórnmála-
mönnunum. Hann beindi þó
skeytum sínum fyrst og fremst
að ríkinu, sem hann sagði vera
að skipta sér af alltof mörgu.
Eða hvað vita stjórnmálamenn
svosem um líftækniiðnað,
spurði Eggert.
Þorsteinn Pálsson kvað ekki
fráleitt að einkaaðilar færu að
taka að sér sum þeirra verkefna
sem hingað til hefðu verið hjá
opinberum aðilum, t.d. rekstur
skóla; hann minnti á að tölvu-
kennsla hefði á undanförnum
misserum blómstrað undir for-
ustu einkaskóla. Porsteinn taldi
þó að grunnmenntunin í landinu
yrði að vera í höndum opinberra
aðila enn um langan tíma.
Halldór Ásgrímsson sagði að
of mikið snérist um skiptinguna
á milli opinberra aðila og einka-
aðila. Pegar litið væri til þeirrar
samkeppni sem íslendingar
háðu á alþjóðamörkuðum yrði
ljóst að stærsta nauðsyn væri á
að opinberir aðilar og einkaaðil-
ar ynnu saman, legðust á eitt.
Halldór spurði einnig fulltrúa
atvinnurekenda hvort ekki
hefði lengi verið skortur á því
að starfsbræður þeirra leituðu
eftir samvinnu við almennt
starfsfólk sitt, upplýstu það og
virkjuðu til eflingar fyrirtækj-
anna. Eggert Hauksson sagði
þetta rétt, og taldi Japani hafa
fyrir 10 árum uppgötvað mikil-
vægi þess að halda uppi öflugri
samvinnu launþega og stjórn-
enda fyrirtækja með stuðningi
ríkisvaldsins.
Þorsteinn Pálsson átti loka-
orðið um þetta atriði: „Það hafa
verið nú nýlega teknar pólitfsk-
ar ákvarðanir um að bjóða til
svona þríhliða samstarfs ríkis-
Miðvikudagur 27. mars 1985 3
Samstarf ríkis, launþega og
stjórnenda í atvinnulífinu
verður að bera árangur strax
valds, launþega og stjórnenda.
Þetta er eina leiðin fyrir at-
vinnulífið í landinu. Við megurn
engan tíma missa til þess að láta
þetta samstarf bera árangur,"
sagði Þorsteinn.
„Byggðastefnan er
svipuð haftastefnu“
„Byggðastefna er svipuð
verndarstefna og haftastefnan,
nema hún beinist gegn byggðar-
lagi en ekki atvinnugrein. Mark-
miðið hefur í reynd verið að
hvetja fólk með margs konar
styrkjum til búsetu á stöðum,
sem það annars mundi flytja
frá. Þannig er haldið úti byggð,
sem á í vök að verjast vegna
breyttra þjóðfélags- og at-
vinnuhátta. Ef byggðastefnan
hefði verið til á sínum tíma,
væru Hornstrandir ekki friðsæl
ferðamannaparadís nú í dag.
Byggðastefnan setur þannig
auðgildið ofar manngildinu.
Markmið hennar er að allt land-
ið sé byggt, en ekki að fólk búi
þar sem það að öðru óbreyttu
kysi helst. Slíka byggðastefnu
greiða landsmenn síðan fyrir
með sífellt hærri sköttum og
enn versnandi lífskjörum“.
Þannig lýsti Ragnar Halldórs-
son, forstjóri, byggðastefnunni
í setningarávarpi sínu á við-
skiptaþingi Verslunarráðs í gær.
Hann sagði ennfremur að vissu-
lega fylgdi röskun fólksflutning-
um, en einmitt einhver mestu
framfaraskeiðin hefðu tengst
fólksflutningum milli landa og
frá sveitum til borga.
Ragnar sagði í lok ávarpsins
að ísland væri land tækifær-
anna, ef einstaklingurinn fengi
að njóta sín án óþarfa afskipta
hins opinbera. Ef við kynnum
að lifa saman í sátt og samlyndi,
mun starfsamari þjóð, sem væri
opin fyrir nýjungum og því sem
til framfara horfði, tækist okkur
að mæta framtíðinni af bjartsýni
og jákvæðu hugarfari.
„Getum ekki haft efna-
hagsstefnu sem brýtur
í bága við stefnu
annarra“
„Það er umfram allt þörf á
skynsamlegu mati á tengslum
hagstæðar.
Á hinn bóginn, sagði Jónas
Haralz sérstöðu okkar vegna
umráða yfir auðlindum landsins
og sjávar ekki vera þá, sem við
á tímabili gerðum okkur í hug-
arlund. Samkeppni á útflutn-
ingsmörkuðum væri hörð og
orkuverð færi lækkandi en ekki
hækkandi. Að því leyti væru
ytri aðstæður kröfuharðari en
við hefðum bæði talið og óskað.
„Hvers er þá þörf af okkar
hálfu? “ spurði Jónas. „Það er
Íiörf á raunsæi og skilningi.
slandssagan fylgir ekki sínum
eigin brautum, óháð mannkyns-
sögunni. Við getum ekki lifað
við verðbólgu, sem er langt
umfram það sem er í viðskipta-
löndum okkar. Við getum ekki
skráð gengi gjaldmiðils okkar
eftir eigin geðþótta. Við getum
ekki haldið raunvöxtum, sem
eru allt aðrir en annars staðar
tíðkast. Við getum ekki vernd-
að atvinnulífið fyrir umbreyt-
ingum. Við getum ekki haldið
uppi sívaxandi opinberri þjón-
ustu með sama hætti og áður
hefur verið. Við getum ckki
hafnað nánum samskiptum við
aðrar þjóðir f atvinnurekstri
jafnt sem viðskiptum. í stað
þess að birgja okkur inni verð-
um við að gefa lífsanda loft,“
sagði Jónas Haralz.
Upplýsingaiðnaður
fjölmennasta atvinnu-
greinin
árið 2000?
„Fyrir 10 árum voru um það
bil 10 íslendingar starfandi við
hugbúnaðarframleiðslu. Þeir
eru nú um það bil 240 og hefur
aukningin verið meira en 30% á
ári að meðaltali. Ef gert er ráð
fyrir 25% vexti í upplýsingaiðn-
aði á íslandi næstu árin yrðu
starfsmenn í þessari grein tæp
3000 árið 1991. Þá yrðu hlut-
fallslega jafnmargir starfandi í
þessari grein á íslandi einsog er
í Svíþjóð í dag. Með sama vexti
yrðu Í8 þúsund manns starfandi
í upplýsingaiðnaði á íslandi á
árinu 2000 og yrði upplýsinga-
iðnaðurinn þá væntanlega fjöl-
mennasta atvinnugrein lands-
manna.“
Þetta sagði Ingjaldur Hanni-
balsson, forstjóri iðntæknistofn-
unar, í erindi sínu á Viðskipta-
þingi í gær. Ingjaldur sagði að
upplýsingaiðnaðurinn væri at-
vinnugrein, sem byggði fyrst og
fremst á þekkinu. Staðsetning
skipti litlu máli, þar sem flutn-
ingskostnaður á hráefnum og
fullunninni vöru væri lítili, en
kostnaður við vöruþróun og
markaðsfærslu mikill.
„Ég er sannfærður um að við
íslendingar eigum möguleika á
þessu sviði. Við getum stefnt að
því að verða sérfræðingar
heimsins á völdum sviðum, s.s.
við nýtingu upplýsingatækninn-
ar í sjávarútvegi og við nýtingu
jarðvarma. Við getum einnig
laðað til okkar erlend fyrirtæki
í þessum iðnaði. Það er þó Ijóst,
að til þess að fá erlenda aðila til
þess að fjárfesta í þessari grein
á íslandi þarf að bjóða þeim
starfsaðstöðu , sem er í engu
síðri en þeim býðst annars stað-
ar í heiminum. Einnig er mögu-
legt, að íslendingar fari í sam-
starf við erlenda aðila, bæði
sem undirverktakar og sam-
starfsaðilar í fyrirtækjum er-
lendis,“ sagði Ingjaldur Hanni-
balsson.
HUSGOGN OG
INNRÉTTINGAR
SUÐURLANDSBRAUT18
■ Jón G. Sólnes (fremst á myndinni) tók sér það hlutverk á
viðskiptaþinginu að kenna einum fyrirspyrjanda rétt upphaf á
kvæði Steins Steinars, „Að sigra heiminn, er einsog að spila á
spil.“ Fyrirspyrjandinn hélt byrjunina vera: „Að spila á ríkið
o.s.frv.
Finnsku
veggskápasamstæðurnar
vinsælu eru komnar aftur.
Yerð 29. 850.- með ljósum.
okkar við umheiminn,“ sagði
Jónas Haralz, bankastjóri, í er-
indi sínu um alþjóðleg viðhorf
og samskipti íslands við önnur
lönd á viðskiptaþingi Verslunar-
ráðs. „Við getum ekki fylgt
efnahagsstefnu, sem brýtur í
bága við stefnu annarra þjóða.“
Jónas sagði að nýtt tramfara-
skeið virtist vera að hefjast í
iðnríkjum heimsins, hagvöxtur
myndi verða álitlegur og al-
þjóðaviðskipti vaxandi. Þessu
myndu fylgja ýmsar breytingar
í atvinnuháttum iðnríkjanna.
Ekki væri heldur annað að sjá
en að horfur þróunarlandanna
færu batnandi. Skuldakreppan
hafi reynst viðráðanleg og hag-
vöxtur hafi víða tekið við sér,
ekki síst á grundvelli ört vaxandi
útflutnings. Þessar aðstæður
væru íslendingum vissulega
■ Panelistarnir
Friðrik " Pálsson,
Halldór Ásgrims-
son, Þorsteinn Páls-
son og Eggert
Hauksson, ásamt
Ólafí B. Thors,
stjórnanda um-
ræðnanna.