NT - 27.03.1985, Blaðsíða 9

NT - 27.03.1985, Blaðsíða 9
Sigurður Ólafsson formaður Sjómanna- félagsís- firðinga Vettvanaur Miðvikudagur 27. mars 1985 9 Förum fram á að starfsreynsla sjómanna sé að einhverju metin Tilvísun: ■ Viötal við framkvæmdastjóra Landssambands íslenskra útvegs- manna, Kristján Ragnarsson í Morg- unblaðinu föstudaginn 15. mars s.l. Þó ég hafi ásett mér að standa ekki í blaðaskrifum, meðan félag það sem ég er formaður fyrir „Sjómannafélag Isfirðinga" á í vinnudeilu, er ekki ann- að hægt en taka sér penna í hönd til að leiðrétta rangtúlkanir þær, er fram koma í umræddu viðtali við K.R. Þó svo að sjómenn og aðrir þeir er til þekkja sjái strax að þessi nýráðni blaðafulltrúi Útvegsmannafélags Vestfjarða, hefur með þessu viðtali lítið annað gert, en reka hornið í sinn eigin rass, finnst mér rétt að skýra okkar sjónarmið fyrir almenningi. ísfírskir sjómenn vilja meira en aðrir - eru þó með tekjuhæstu sjó- mönnum á landinu. Útvegsmenn á ísafírði eru ekkert betur staddir en aðrir útgerðarmenn á landinu. Við fáum ekki séð hvernig það getur samrýmst með hlutaskipta- reglu, að sjómenn á ísafirði séu meðal hlutahæstu sjómanna landsins, án þess að í sama hlutfalli fái útgerð- armenn meir í sinn hlut, að auki er kostnaðarhlutdeild svo og stofnfjár- sjóðsgjald, einnig % ofan á verðlags- ráðsverð. Þar fyrir utan er stór hluti togara- aflans, ekki aðeins okkar Vestfirð- inga heldur alls togaraafla lands- manna veiddur á Vestfjarðamiðum. Nálægð okkar við fiskimiðin hlýtur því að skila sér í minni olíueyðslu við að ná í hvert kíló af fiski. Botnlag Vestfjarðamiða er orðið þrælslípað vegna áraraða togveiða, íslenskra sem erlendra togara, veið- arfærakostnaður er því einnig í lág- marki. Það hlýtur því að skýra sig sjálft, að útgerðarmenn á ísafirði með sína fjóra skuttogara, er stunda bolfisk- veiðar, sem allir eru í hópi aflahæstu skipa landsins, eru langt um betur staddir, en þeir viðmiðunarútgerðar- menn er Þjóðhagsstofnun tekur tillit til í sínum útreikningum, að afloknu grátkvaki L.Í.Ú. um slæma stöðu útgerðar. Hins vegar er lítill vandi að taka meðaltalshlut á togurum okkar, það segir sig sjálft að meðan þeir afla vel er hlutur einnig yfir meðaltali. En það má ekki gleymast að hér á ísafirði er rekin margvísleg útgerð, ég gæti til dæmis tekið rækjusjómenn í Isafjarð- ardjúpi, nú búa þeir við stórfellda skerðingu á aflamagni og vegna þess að þeir hafa stundað rækjuveiðar og vegna þeirrar kvótaskiptingar sem nú ríkir, fá þeir nær engan bolfiskafla í kvóta sinn. Þeir geta því á engan hátt bætt sér upp þá kjaraskerðingu er þeir verða fyrir, nema með að leita á annan vinnumarkað. Tæki ég þennan hóp til viðmiðunar, er ég hræddur um að fá út allt aðra tekjustöðu, en framkvæmdastjóri L.Í.Ú., en ég kann ekki við að notfæra mér sþ'kar reikn- ingsaðferðir. Eftir að sættir hafa tekist á nærri öllu landinu ætla sjómenn á ísafírði einir og sér að skerast úr leik. Þrátt fyrir að þeir fái allt það, sem aðrir hafa fengið. Slík fullyrðing og það að hálfu jafn reynds manns í samningamálum og- Kristján Ragnarsson er og leyfir sér í þessum orðum að bera fram fyrir alþjóð, lýsir best hvílíkum mold- vörpuhugsunarhætti samningsaðilar okkar eru haldnir. Ég veit ekki betur en hvert einstakt verkalýðsfélag sé sjálfstæður samningsaðili, við fáum ekkert sjálfkrafa og höfum ekkert fengið utan þeirra kjaraskerðinga, sem útvegsmenn hafa grátið yfir sjómannastéttina, með síauknu fjár- magni teknu utan skipta með laga- breytingum. Við fáum ekki hækkun kauptrygg- ingar, lagfæringu á lífeyrissjóðsrétt- indum, eða aðrar þær leiðréttingar er um samdist á öðrum stöðum landsins, fyrr en við höfum samið um þær, aðeins þær lagfæringar er gerðar voru með lagabreytingum. Staðreyndin er því sú, að þangað til við höfum sest niður,samið og undirritað nýja kjara- samninga, eru sjómenn á Vestfjörð- um með lökustu kjör sjómannastéttar þessa lands. Mér fínnst með ólíkindum hvað menn fara gáleysislega með verkfalls- vopnið. Þarna bregður K.R. gamalli og mjög vinsælli plötu atvinnurekenda á fóninn. Þar eð við erum nú með lökustu kjör sjómanna landsins og unum því ekki, Útvegsmannafélag Vestfjarða vill alls ekkert við okkur ræða, þá hlýtur það að vera matsatriði hvenær er gripið til verkfallsvopnsins, í okkar tilfelli er það ekki gert fyrr en í algeru neyðartilviki. Útvegsmenn töldu að þetta sam- rýmdist ekki því kaupgreiðslukerfi að fá hlut af afla og er einstakt. Þeir telja að þótt menn hafí verið mislengi í starfí eigi þeir ekki að fá mismikið í hlut á sama skipi. í þessu tilviki virðist K.R. misskilja kröfur okkar, annað hvort af ásettu ráði eða hreinu skilningsleysi. Þó honum hafi tekist að láta þessa kröfu detta upp fyrir borð í þeim samninga- viðræðum er hann átti nýlega í, nær hann sem betur fer ekki enn til að blása henni út af okkar borði. I okkar kröfu förum við ekki á neinn hátt fram á mismun á hlut, eða breytingu á skiptaprósentu, heldur aðeins það að starfsreynsla sjómanna sé cinhvers metin, líkt og allra annarra launþega- stétta landsins. Við teljum þetta ekki beina launakröfu, heldur al- menna mannréttindakröfu. Við fyrstu sýn virðist þetta að vísu fela í sér krónutöluaukningu á launaliðum útgerðar, en við teljum að hljóti að skila sér aftur í formi aukins aflaverðmætis, vegna vinnu reyndra manna í stað nýliða og með tilíiti til prósentuhlutfalls hlutaskipta í enn auknari mæli til útgerðar. Byrjunarkrafa okkar í komandi samningaviðræðum eru laun greidd án tillits til hlutar að upphæð kr. 2.800,- pr. mánuð eftir fimm ára starfsreynslu á 312 vinnuskyldustund- ir pr. mán., eða kr. 8,97 pr. klst. Ég er hræddur um að K.R. hafi langtum meiri launamismun framyfir nýútskrifaðan lögfræðing, iðnaðar- maðurinn framyfir nema o.s.frv. Þarna er því alls ekki farið fram á neina breytingu á hlutaskiptakerfinu, aðeins óskað eftir skrefi í réttlætisátt. Hlutaskiptakerfið sjálft er elsta bónushvetjandi kerfi, er þekkist í heiminum og allir samningar eru miðaðir við lágmarksskipti, ekkert bannar útvegsmönnum að fara upp •fyrir það lágmark, telji þeir sig geta það. Um aldaraðir hafa skipstjórar . og útgerðarmenn reynt að fá til liðs við sig reynda og góða sjómenn, með því að bjóða skárri skipti en almennir samningar sögðu til um, þetta þekkist enn og er að fullu löglegt, við erum hins vegar að gera tilraun til að ná þessu að litlu leyti beint inn í samn- inga. Þrátt fyrir að búið sé að setja lög um það, að hærri hlutur kostnaðar- hlutdeildar komi til þeirra hka, sætta þeir sig ekki við það. Hver segir að við sættum okkur ekki við það?, en er K.R. búinn að gleyma því strax að meginkrafa S.S.Í. og F.F.S.Í. var að kostnaðarhlutdeild sú, er komst á með lögum 27. maí 1983, kæmi að fullu til skipta, ekki aukning úr 2% (sbr. skip yfir 240 bri.) af 29% upp í 4% heldur einnig þau 25%, sem nú eru eftir. Þeim kom ekki til hugar að krefjast einnig 10% sem kallast stofnfjársjóðsgjald, en rennur beint til útgerðar sé hún skuld- ’ laus við Fiskveiðasjóð. Ekki voru það sjómenn sem óskuðu eftir þessu tvö- falda kerfi. Er K.R. virkilega búinn 1 að gleyma því að sjóntenn gáfu eftir fjögur prósentustig af skiptaprósent- unni við uppstokkun sjóðakerfisins árið 1976, gegn því loforði stjórn- Kristján Ragnarsson: Isfirskir sjómenh vilia meira en aðrir) — eru hó með tekiuhæstu siómönnum á landinu ..MfeR finnat með ólíkindum, hvaft menn fara gálevainlega tneA verk- falisvopnið.lEftir að sgttir hafa tekizfX 7á nærHlmu landinu ætla sjómenn á Isafirði. einir og sér. >ð skerast úr .liiik.l’raU ívrif ^ lii allt baft Kristján Kagnarsson, íramkviemda- stjóri LÍÚ, í samtali við Morgunblað- ið. „Það er búið að aemja alls staðar á landinu, meðal annara við yfir- menn á lsafirði og Veatfjörðum, sem gerðu kröfu um atarfaaldurs- hækkanir á kauptryggingu. Því var hafnað og féllu þeir síðan frá þeirri kröfu. Þessi kraia var einnig uppi í þeim samningum, sem núhafaver- ið samþykktirJUtvegsmenn tö~IdiT\ r að þetta samrýmdist ekki þvi kaup- \ greiðslukerfi að fá hlut af afla og er Íemstakt. Peir teiia. að bótt menL Ihafi verið mislengi 1 starfi. eigi beir / ekki að fá mismikið i hlut á sama _ ( skipi. iÞvi verður að ætlast til þess aMjímönnum á Isafirði, sem eru með tekjuhæstu sjómönnum þessa lands, að þeir sætti sig við bað. sem aðrir hafa fengið.\Þrátt fvrir aðbuN Sitja log um bað, að hærri I tatnaðarhlutdeildar komi ] lika, sætta þeir sig_gkkl/ tvegamenn á Veatfjörðum ekki að breyta frá þeim samningum, sem gerðir hafa verið,“ sag’ði Kristján Ragnarsson. l\W M- valda, að millifærslur í sjávarútvegi væru nú endanlega úr sögunni. Hvað liðu margir mánuðir frá því loforði, þar til byrjað var að höggva í hluta- skiptin á ný? Og síðan hefur hver einasta ríkis- stj órn, sem setið hefur við völd brugð- ist við kröfum útgerðarmanna um bættan rekstrargrundvöll, með því að skera niður hlut sjómanna. Við skulum skoða aðeins samninga ASV. ogÚ.V. frá 14.06.19843. grein Um skiptakjör á togveiðum. f. A skuttogurum að 500brl. 29,3% miðað við 15 menn. (Athuga ber annars staðar á landinu 28,8% miðað við 15.) (Það ber einnig að athuga að út- gerðarmenn greiða aukahluti til yfirmanna af sinni skiptaprósentu.) 16. gr. Um sölu aflans og verð. Útgerðarmaður hefur með höndum sölu aflans og skal skipverjum tryggt gangverð fyrir fiskinn, þó aldrei lægra en útge.rðarmaður fær. Tafla er sý.nir skipíahltufall á skuttogara eftir samningi ASV. Ú.V. frá 14.06. 1984, fyrir og eftir laga- breytingu um 2% tilfærslu kostnaðar- hlutdeildar, en athuga ber að 0,5% munur á skiptaprósentu orsakar því en meiri skakka í öðrum landshlut- um. - (sjá töflu) Þarna sést því ljóst að greiðsla til sjómanna af því aflaverðmæti, sem útgerðarmaður fær í sinn hlut, er ekki 29,3% eins ogvið semjum um, heldur 21,92%. Þegar ég var í skóla var % af einhverju miðuð út frá tölunni 100, en ekki 74,81 eins og í þessu dæmi. Ég er hræddur um að heyrðist í öðrum launþegum landsins, jafn slæm og þeirra kjör eru fyrir, ef stjórnvöld settu jjeim til viðbótar þau ólög, að af hverjum 100 kr. er þeir fái útborgað skyldu þeir greiða kr. 25,19 til at- vinnurekenda síns, til að greiða reksturskostnað hans, þetta verða sjómenn að þola og þessu leita þeir eftir að fá leiðréttingu á. Sjómenn hafa alltof lengi tekið of stóran þátt í því að greiða of stóran hluta af reksturskostnaði útgerðar. Aðalkvörtunarmál útgerðar til ríkis eru af völdum mikils olíukostnaðar, vegna hækkana á heimsmarkaðs- verði, skattheimtu ríkis af olíuverði, óhagstæð innkaup svo og mikilldreií- ingarkostnaðar v/fjölda dreifingarað- ila. Þegar svo L.f.Ú. er boðið olíu- dreifingarfyrirtæki til að reyna að lækka eitthvað af þessum liðum, að vísu gegn ákveðnum skilyrðum, eru. þeir fljótir að neita. Óljóst læðist að manni sá grunur að þeir eigi sín ítök í olíuversluninni nú þegar og vilji þessvegna óbreytt ástand. Allavega er sá milliliður, sem sér um olíusölu til ísfirskra útgerð- armanna, alfarið í þeirra höndum, það eru fiskvinnslufyrirtækin einnig. Það skyldi þó aldrei vera að þarna sé á ferðinni þríhöfða þurs, með ölmusu- beiðni á öllum tungum, en vasinn til að geyma ölmusurnar í sé aðeins einn. Onnur krafa er virðist standa í samningsaðilum okkar, eru bætt kjör . fyrir línusjómenn. Þar förum við fram á fimm daga róðraviku og einnig fyrir beitningamennina, að annað hvort fái þeir beituna skorna, eða sleppi við að taka á móti bát. Eins og er er vinnuskylda þessara beitninga- manna 10 tímar við beitningu og skurð á dag (meðaltalstími) + lág- mark tveir tímar að næturlagi við að taka á móti bát, eða 12 tímar að jafnaði 26 róðrar í 30 daga mánuði gera því 312 klst. pr. mánuð. Síðasta gilda kauptrygging okkar er samkvæmt samningi kr. 19.856 pr. mán. + 1.439,40 ífatapeningaefekki aflast fyrir kauptryggingu alls kr. 21.295,40 : 312 gera kr. 68.25 í meðaltalstímakaup. Á sama tíma er lágmarkstímakaup í dagvinnu á almennum vinnumark- aði kr. 81,20. Furðar síðan einhver sig á því að þessir menn skuli voga sér að fara fram á hærri kauptryggingu? Nú vill eflaust einhver segja, þessir menn eru ráðnir upp á hlut. Því verður aðeins svarað með annarri spurningu af okkar hálfu. Hvað fá margir þeirra sem eiga happdrættis- miða vinning? Aðeins einn samnings- aðili okkar gerir út á línuveiðar hér á ísafirði og beitningamennirnir hafa beðið mig að koma því boði formlega til skila til eigendanna, að þeir þiggi nú með sér kaffisopa í glæsilegum kaffisal þeim er þeir hafa haft til afnota um undanfarin árabil og athugi í leiðinni hvort hreinlætisaðstaðan sé ekki örugglega í 100% lagi, fyrir 18 manna vinnuflokk. Ég skal fúslega viðurkenna að við höfum hér á Vestfjörðum haft skárri sjómannasamninga, en aðrir hlutar landsins, þetta er ekki allt samnings- hörku okkar að þakka, heldur einnig því að útgerðarmenn okkar eru dugn- aðarmenn, flestir hverjir og hafa einnig boðið okkur betri kjör en annars staðar tíðkast og kunna því eflaust ekki alls kostar vel, að fram- kvæmdastóri L.Í.Ú. skuli flokka þá í dilk annarra meðalskussa í útgerðar- málum. Ég skal einnig fullvissa K.R. um að þegar þingmenn landsbyggðar- innar, hvar í pólitískum flokki sem þeir standa, hafi staðið við þau marg- gefnu loforð sín, að hér búi ein þjóð í einu landi, við eigum öll að búa við sama hitunarkostnað og sama vöru- verð, en þurfum ekki vegna búsetu okkar að leggja fram meiri vinnu til framfærslu heimilana, síðan launað vegna hærri tekna með hærri sköttum, er renna til samneyslunar og ýmissa þjónustugreina sem aðeins þrífast á höfuðborgarsvæðinu. Þegar því marki er náð, að við viljum leggja á okkur að búa á útkjálkum þessa lands og vinna að undirstöðuatvinnu- vegum þjóðarinnar sitjum við sama borð og aðrir landsmenn, þá mun Sjómannafélag ísfirðinga ekki fara fram á nein kjör félögum sínum til handa, landsins. umfram aðra sjömenn 23. mars 1985. Verð tilútg. skipta% % til útg. til sjómanna Verðlagsráðsverð + stofnfjársjóður 10% + kostnaðarhlutdeild 29% 2% til skipta + kostnaðarhlutdeild 29% 4% til skipta 100 29,3 70,7 án aukahluta 29,3 110 29,3 73,36 26,64 139 29,89 78,5 21,5 139 30,47 78,08 21,92 LASBY Tankdreifari 4000 lítra ca. kr. 95.200.- 6000 lítra ca. kr. 145.500.- Sterkbyggðir Mjög stór flotdekk 16x30 Hafið samband við sölumenn okkar, sem veita allar nánari upplýsingar Gtobust LÁGMÚLI 5. SlMI 81655

x

NT

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: NT
https://timarit.is/publication/305

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.