Morgunblaðið - 14.12.2003, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 14.12.2003, Blaðsíða 22
22 | 14.12.2003 KARLLÆGIR KRANKLEIKAR É g held að það sé afar mikilvægt í þessu ferli að vera jákvæður oghalda í vonina,“ sagði Skúli Jón Sigurðarson, sem greindist meðkrabbamein í blöðruhálskirtli fyrir tíu árum, þá tæplega 56 ára gam- all. „Fyrstu einkennin, vorið 1993, voru vanlíðan og endalaus þreyta,“ sagði Skúli aðspurður um aðdraganda þess að krabbameinið greindist í blöðruháls- kirtlinum. „Auk þess fann ég fyrir lystarleysi og ég léttist um tíu kíló á skömmum tíma. Það er umhugsunar- efni að þeir almennu læknar, sem ég leitaði til, virtust ekki gera sér grein fyrir að þetta væri eitthvað sem þyrfti að rannsaka betur. Ég var að vísu í stressandi vinnu, en ég var þá fram- kvæmdastjóri flugslysarannsóknar- deildar Flugmálastjórnar og rannsak- aði því öll flugumferðaratvik og flugslys sem urðu. Eftir að hafa leitað ítrekað til almennra lækna var mér ráðlagt að minnka kaffidrykkju og reyna að slaka á,“ sagði Skúli enn- fremur, en hann starfaði í rúm 30 ár sem fulltrúi og síðar framkvæmda- stjóri hjá Flugmálastjórn og síðustu sex árin sem formaður og fram- kvæmdastjóri Rannsóknarnefndar flugslysa. Staðráðinn í að losna við meinið „Minni kaffidrykkja breytti engu og í millitíðinni gerðist það að vinur minn, Úlfar Þórðarson læknir, sem þá var orðinn 82 ára gamall og rak enn stofu sína, blessuð sé minning hans, fékk illan grun og sendi mig í blóð- rannsókn. Þar var mælt PSA-gildi í blóðinu en það reyndist ekki mjög hátt og vakti ekki neinar grunsemdir. Ég stundaði mikið fjallgöngur á þessum árum og í einni slíkri, á þjóðhátíð- ardaginn 1993, kom það félögum mínum mjög á óvart hversu slappur ég var og að ég fylgdi ekki hópnum, sem var mjög óvenjulegt þar sem ég var yfirleitt í hópi þeirra sprækustu. Síðar um sumarið, þegar krankleiki minn hélt áfram og fór hratt versnandi, sendi Úlfar mig aftur í blóðrannsókn og þá kom í ljós að PSA-gildið hafði hækkað verulega á tiltölulega skömmum tíma. Þá tók Úlfar málin nánast í sínar hendur og sendi mig strax til þvagfæralæknis sem skoðaði mig og tók sýni úr blöðruhálskirtlinum. Þá kom í ljós að þar var hratt vaxandi krabba- mein.“ Hvernig varð þér við er þú fékkst þessi tíðindi? „Ég var auðvitað mjög sleginn og ég trúði varla orðum læknisins þegar hann sagði mér þetta. Ég man að ég hugsaði með mér hvort þetta ætti virki- lega að fara svona, hvort þetta væri upphafið að endinum hvað líf mitt snerti. Ég var því daufur í bragði þegar ég kom heim og sagði konunnni minni frá þessu, en hún lét sér hvergi bregða. Ég er svo heppinn að ég á einstaklega góða konu og góða fjölskyldu og það er hverjum manni mikils virði að eiga góða að þegar menn ganga í gegnum svona erfiðleika. Konan mín er mjög berdreymin og hún sagði strax að þessi tíðindi kæmu sér ekki á óvart og hún væri sannfærð um að þetta myndi allt fara vel og að ég myndi yfirvinna þessi veikindi. Við þetta hvarf mér allur kvíði og ótti og ég varð ákveðinn í að tak- ast á við þennan vágest og hafa sigur. Við höfðum þá búið saman í nærri þrjá- tíu og fimm ár og ég þekkti vel þessa eiginleika hennar.“ Skúli kvaðst hafa spurt lækninn hvað væri helst til ráða og hann hefði út- skýrt hvaða úrræði væru fyrir hendi. Eitt þeirra væri skurðaðgerð og brott- nám blöðruhálskirtilsins og þar með meinsins. „Ég tók þá ákvörðun að ef unnt væri vildi ég fara þá leið og það sem fyrst. Ég var skorinn í október 1993, rétt um hálfum mánuði eftir að ég greindist, og blöðruhálskirtillinn var tekinn og þar með meinið. Aðgerðin heppnaðist vel, en ég var þó nokkuð lengi að jafna mig. Ég var heppinn, þar sem meinið reyndist enn ekki hafa breiðst út. Þessi aðgerð virðist vera mismunandi erfið mönnum. Ég fór að vinna aftur í janúarlok 1994, en jafnvel enn í dag fæ ég stundum sára kviðverki, þannig að ég finn enn fyrir þessu. En að öðru leyti er ég bara hress og hvað meinið snertir þá er það vonandi úr sögunni, en ég er enn undir reglulegu eftirliti.“ Hugsar þú stundum um það hvað hefði getað gerst hefðir þú ekki greinst á þessum tíma? „Eins og fram kemur í tölfræðinni var ég í yngri kantinum þegar ég greindist og meinið var þar af leið- andi hratt vaxandi. Ég þakka Úlfari Þórðarsyni lækni fyrir það að ég er lifandi í dag. Hann bjargaði lífi mínu. Ég reikna með að læknar al- mennt séu nú betur á verði hvað þetta varðar og taki enga áhættu þegar svona tilfelli koma upp. Flest- ir karlmenn fá þvagtregðutruflanir þegar meinið vex í blöðruhálskirtl- inum, sem umlykur þvagrásina. Þá þarf auðvitað að rannsaka það. Þeg- ar menn eru komnir yfir miðjan ald- ur er algengara en hitt að blöðru- hálskirtillinn stækki með tilheyrandi þvagrennslistregðu. Það þarf í sjálfu sér ekki að þýða að viðkomandi sé með krabbamein, en þegar slík vandamál koma upp þarf auðvitað að ganga úr skugga um hvers kyns stækkunin er. Ef menn greinast í tæka tíð er í flestum tilfellum hægt að losna við meinið. Ég var sannarlega einn af þeim heppnu.“ Hafa lífsviðhorf þín eitthvað breyst eftir þessa reynslu? „Þegar maður eins og ég var, á besta aldri, heilsugóður og á sér einskis ills von, horfist skyndilega í augun við dauðann þá breytist margt og enginn verður samur maður á eftir. Gildismatið verður annað og öll viðhorf til lífsins og manns nánustu breytast. Ég ákvað að fara á eftirlaun 65 ára gamall, en konan mín varð raunar að hætta í sínu starfi vegna veikinda um svipað leyti. Persónulega hvarflaði ekki að mér að vinna til sjötugs, undir því álagi sem stöðugt fylgdi starfi mínu. Við seldum húsið okkar, fengum okkur drauma- íbúð og ákváðum að njóta þess tíma sem við eigum eftir saman.“ Góðir hálsar Skúli sagði að áður en hann veiktist hefði hann varla vitað hvað blöðruháls- krabbamein var, hvað þá hversu algengt það er meðal karlmanna sem komnir eru yfir miðjan aldur. Hann sagði að það hefði komið sér ákaflega á óvart, svona eftir á að hyggja, hversu lítið, eða nánast ekkert fyrirbyggjandi eftirlit væri með karlmönnum á þessum aldri hvað varðar byrjandi krabbamein í blöðruhálskirtli, sem þó væri langalgengasta tegund krabbameins í körlum. „Það er ekkert fyrirbyggjandi eftirlitskerfi til sem varar karlmenn við eða hvetur þá til að láta fylgjast með sér að þessu leyti. Krabbamein í blöðruháls- kirtli er langalgengasta krabbamein meðal karla, á sama hátt og brjósta- krabbamein er langalgengasta tegund krabbameins hjá konum. Konurnar hafa hins vegar verið miklu duglegri við að koma upp gríðarlega öflugu fyr- irbyggjandi kerfi og stuðningskerfi fyrir þær konur sem lenda í þessum hremmingum. En svo virðist sem blöðruhálskirtilskrabbameinið sé einhvers konar feimnismál, eða þannig fannst mér það að minnsta kosti vera á þeim tíma þegar ég greindist og þurfti að takast á við það. Þeir sem lentu í þessu á þeim árum höfðu engan til að tala við, engin samhjálp var fyrir hendi, hvorki ÉG VAR EINN AF ÞEIM HEPPNU Skúli Jón Sigurðarson greindist með krabbamein í blöðruhálskirtli fyrir tíu árum Skúli Jón Sigurðarson: „Mikilvægt að vera jákvæður og halda í vonina.“

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.