Morgunblaðið - 26.10.2004, Síða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 26. OKTÓBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Markvisst námsmat fyrirnemendur með íslenskusem annað tungumál hefur
verið Ruth Magnúsdóttur kennara
hugleikið undanfarin ár. Enda fjölg-
ar árlega í þessum nemendahópi hér
á landi. Þessir nemendur hafa ólíkan
bakgrunn og því er ekki sanngjarnt
að beita hefðbundnu námsmati á
þennan hóp (og jafnvel ekki á aðra
hópa heldur). Sanngjarnara er, að
mati Ruthar, að gera námskrá fyrir
hvern og einn; einstaklingsmiðað
nám – og meta árangur með fjöl-
breyttum hætti.
„Brýn ástæða var til að huga að
öðruvísi námsmati, m.a. vegna þess
að nemendur með íslensku sem ann-
að tungumál ná ekki að nýta sér ís-
lenskt skólakerfi sem skyldi. En
einnig er hlutfall þeirra sem ljúka
framhaldsskóla óeðlilega lágt, miðað
við aðra,“ segir Ruth.
Áhugasvið nemenda nýtt
Ruth starfaði áður í Vesturbæj-
arskóla og hafði þar umsjón með
móttökudeild nemenda með íslensku
sem annað tungumál. „Sú leið sem
ég og samkennarar mínir við Vest-
urbæjarskóla völdum var að leggja
áherslu á persónuleg og góð tengsl
við nemendur. Við litum svo á að
rauði þráðurinn í kennslu væri sam-
skipti og tengsl við nemendurna – og
þekking á þeim einstaklingum sem
kennarinn vinnur með hverju sinni,“
skrifaði Ruth í skýrslu um þetta
málefni, sem hún fékk styrk til að
gera hjá Þróunarsjóði grunnskóla
Reykjavíkur og Endurmennt-
unarsjóði KÍ árið 2002.
Ruth er ráðgjafi á skólaskrifstofu
Austurlands og kennir einnig við
Grunnskólann á Egilsstöðum og
Eiðum. „Markmiðið er að styðja við
kennslu og miðla stöðugt upplýs-
ingum um námið til nemenda og
kennara,“ segir Ruth, „með því móti
eflist vitund nemenda um eigið nám
og námsframvindu auk þess sem
kennslan verður markvissari.“
Hugmyndin með fyrrnefndu verk-
efni var að námsmat geti í senn:
safnað upplýsingum um námsferil
nemandans, verið gagnagrunnur
fyrir þann hóp kennara sem kemur
að námi nemandans, bent á hvaða
atriði brýnt er að meta, og ekki síst
tengt saman mat og skipulag
kennslu.
„Áður áttu allir að gera og geta
það sama í skólastofunni,“ segir
Ruth, „en vænlegra er að kynnast
nemandanum og
leggja áherslu á
nemandann sem
getumikinn ein-
stakling með því
að hlúa að sterk-
um hliðum hans;
þekkingu og
færni. „Áður en
kennsla hefst hjá
einstaklingum
sem hafa íslensku
sem annað tungumál og öðrum þeim
sem hafa búið erlendis, þarf að
kanna bakgrunn þeirra,“ segir Ruth,
„hver málfærni þeirra er, áhugasvið
og skólareynsla.“ Hún segir það
nokkuð klárt að hefðbundið náms-
mat henti þessum einstaklingum illa
og gefi takmarkaða mynd af styrk-
leikum þeirra.
Hún mælir því með altæku náms-
mati, enda sé það sterkur straumur í
umræðunni í kringum okkur núna.
„Þetta er hugmyndafræði sem ég
hef tengt sérstaklega við þennan
nemendahóp með skrifum um verk-
möppumat,“ segir hún, „kennarar
þurfa að hlusta á nemendur og meta
hvaða aðferð sé líkleg til árangurs.
Kennarinn þarf að skrá daglega
vinnu nemenda og safna marg-
víslegum gögnum um nám hvers og
eins úr daglegu skólastarfi og finna
hvar styrkleikar nemenda liggja“
Nemendur sem blómstra
Þetta er m.ö.o. kerfisbundin lang-
tímasöfnun á verkum nemenda í
ljósi markmiða kennslunnar, en sýn-
ishornum af verkefnum, gátlistum
og sjálfsmati ásamt skráningu kenn-
ara er safnað í verkmöppu. Ruth
segir að hugmyndin um ein-
staklingsmiðað nám sé ekki ný af
nálinni en áhuginn og viljinn sé núna
fyrir hendi sem sjáist á því að marg-
ir skólar eru á þessum misserum að
þróa kennsluhætti sína í þá átt.
Núverandi Aðalnámskrá grunn-
skóla er að miklu leyti upptalning á
þekkingarmarkmiðum en það ýtir
undir að kennarar skipuleggja
kennsluna frekar í kringum náms-
efnið en nemendurna. „Meginspurn-
ingarnar eiga miklu frekar að vera
um hvað nemandinn lærir, hvernig
lærir hann og hvernig kennslan er,“
segir Ruth. Höfuðatriðið er einbeita
sér að því að nemendur læri aðferð-
ir, fái að taka ábyrgð á eigin námi og
styrkja eigin námsvitund.
Ruth segir að lokum að skólinn
eigi að vera vettvangur þar sem
nemendur, hvort sem þeir eru ein-
eða tvítyngdir, nái að blómstra. Ein-
hæfar kröfur í skóla skapa þröngan
ramma sem of margir lenda utan, og
upplifi sig þá sem tapara. Málið er
fjölbreytt mat á vinnu nemenda og
verkefni við hæfi. „Það er ekki hægt
að ljósrita lausnir á milli skóla, raun-
veruleg kennsla felst í því að finna
lausnir fyrir hvern og einn nemanda
og innan hvers hóps,“ segir Ruth.
guhe@mbl.is
 MENNTUN | Fjölbreytt námsmat og verkefni við allra hæfi
Getumiklir nemendur
með sterkar hliðar
Morgunblaðið/Árni Torfason
Fjölbreytni: Nemendur koma úr ólíkum áttum, með ólíkan bakgrunn og reynslu.
Ruth
Magnúsdóttir
Íhúsgagnaversluninni Í sjöundahimni á Skúlagötunni hafamargir undrast ljón nokkuð
stórt í sniðum sem þar stendur uppi
á borði. Eigandi verslunarinnar
Heiðar Sigurðsson á þetta forláta
ljón sem hefur fylgt honum lengi.
„Þetta ljón kemur frá Austurlöndum
og var búið til þar sérstaklega fyrir
mig. Ég sá pínulitla mynd af því í
heildverslun hér í Reykjavík fyrir
þrjátíu árum og verslunareigandinn
reiknaði í fljótheitum út verðið á því
fyrir mig og ég bað hann um að
panta svona ljón handa mér. Á þess-
um tíma rak ég verslun á Ísafirði
sem hét Ljónið og mér fannst vel
við hæfi að í búðinni þar væri
svona virðulegt ljón. Síðan
liðu margir mánuðir en þá
hringdi heildsalinn og
tjáði mér að ljónið
væri loks tilbúið
og á leiðinni til
Íslands. En
verðið
sem hann hafði gefið mér sagði hann
því miður aðeins vera brot af því sem
það kostaði heimkomið. Verðið var
semsagt farið að slaga upp í bílverð
og ég sagðist alls ekki vilja kaupa
það fyrir svo hátt verð. Heildsalinn
hafði ekkert við ljónið að gera en
hann leysti það út og þetta endaði
með því að við náðum að semja um
kaupin og ljónið keypti ég með því
að taka víxla til tuttugu mánaða.“
Heiðar segir ljónið hafa vakið
mikla lukku vestur á Ísafirði í búð-
inni sem hann og faðir hans ráku og
þar tróndi það í öllu sínu veldi uppi á
ávaxtakæli. „Sum börnin voru
reyndar logandi hrædd við það en
það er svo skemmtilegt að þessi
börn, sem nú eru fullorðnir Vestfirð-
ingar, hafa snarstansað hér fyrir ut-
an þegar þau reka augun í ljónið sem
þau óttuðust svo mikið á bernskuár-
unum og vilja fá að klappa því.“
Heiðar segir þennan grip hafa
glatt margan um árin og stundum fá
barnabörnin að setjast á bak. Hann
hugsar vel um ljónið og ryksugar
það öðru hverju til að halda því
hreinu og hann hefur hug á að setja
það í glerbúr. Ljónið flutti suður
með Heiðari fyrir þremur árum
og hann segir það ekki falt,
nema þá kannski í skiptum
fyrir mjög góðan jeppa.
Morgunblaðið/Þorkell
Heiðar Sigurðsson: Með
ljóninu góða sem fylgt
hefur honum í þrjátíu ár.
 SKONDIÐ | Búinn að eiga dýrið í 30 ár
Var tíu mánuði að
borga ljónið
khk@mbl.is
Frábærar, fjörugar og fjölbreyttar
ævintýraferðir fyrir fyrirtæki
jafnt sem vinahópa.
Upplýsingar í síma 562-7700
www.travel-2.is
Vilt þú hvíld?
Helgarleiga einungis kr. 10.000.-
fyrir minni bústaði
Ferðaþjónusta Snorrastaða
s. 435 6627, 899 6627
www.snorrastaðir.com
Gerum tilboð fyrir
stærri hópa
Fáðu sendinguna samdægurs
með Póstinum
Ekki bíða að óþörfu
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
IS
P
23
96
1
1
0/
20
04