Sunnudagsblaðið - 03.11.1963, Blaðsíða 11

Eg man þá tíð, þegar ég var nem-
andi í kennaraskóla og leú með tii
hlökkun til að kenna bötnum og
segja þeim sögur. Nú skipta nem-
endur mínir eða lesendur milij-
ónum og meðal þeirra eru börn
af ýmsu þjóðerni. Þetta er mikil
ábyrgð fyrir rithöfund og sérstak-
lega þann^ sem skrifar íyrir börn.
Ábyrgðurtilfinning mín sem rit-
höfundar hefur smátt og smátt
aukizt, með vaxandi lesendafjöidu,
og í hvert skipti, sem með mér
þróast hugmynd að nýrrj bók, er
hugur minn vakandi fyrir þeim á-
hrifum, sem skrif mín eiga eftir
að vekja í barnssálinni. Maður hef
ur t'lhr.eigingu til að vanda sig
meir, þegar orð manns ná til
milljóna, he'.dur en þegar einung-
is er um að ræða fáa nemendur
innan fjögurra veggja.
I3að er ógerlegt að skrifa mikið
fyrir ■ hina ýrnsa aldursflQkka
barna án þess að skilja vel barns-
sálina, og þekkingu mína á þessu
sviði fæ ég frá börnunum sjálfum.
Mér berast að meðaltali yfir liundr
að sendibréf daglega, og fast að
sjötíu þeirra eru írá börnum víös
vegar í heiminum — opinská og
einlæg skrif, sem opna fyrir mér
barnshjartað. Og mér gefst líka
kostur á að tala persónulega við
þúsundir barna og þa beini ég
talinu helzt að því, sem þau lesa.
Einnig notfæri ég mér upplýsing-
ar í hréfum frá foreldrum, sem
segja mér sitthvað um lesefni
barna sinna og áhrif þess á þau.
Veki eaga áhuga barnsins, les
það hana gjarna oftar en einu
sinni og hún grópast í vitund þess,
hvers eðlis sem sagan eða frásögn
in kann að vera. Barnið hugsar um
sögupersónurnar í rúminu á kvöld
in, setur sig í spor þeirra og tek-
ur þær stundum sér til fyrir-
myndar, hvort sem þær eru góð-
ar cða slæmar.
Af framansögðu má ljóst vera,
að miklu máli skiptir hvað börn
velja eér að lesefni. ímyndunar-
afl þeirra er auðvakið og því skað-
legt fyrir þau að lesa frásagnir
um ofbeldisverk og ódæði. Hollast
er fyrir þau að lesa um hugrakkar
og diengilegar söguhetjur, og sér-
staklega drengirnir hafa tilhneig-
ingu til að taka þær sér til fyrir-
myndar. En boðskapurinn í barna-
bókunum má ekki var það mikill
eða áberandi, að hann ber; ofur-
liði það, sem vekur áhuga eða
skemmtun. Góðar bækur verða að
standast samkeppni við þær, sem
lakari eru.
Þarna er rithöfundinum vandi
á höndum. Hann veit, að miður
góðar sögupersónur eru oft vin-
sælli en hinar vegna þess að at-
burðirnir kringum þær eru venju
iega æsilegri. Rótta lausnin liggur
þess vegna í því að láta góðar og
slæmar persónur vegast á með
þeim undirtóni, að liið jákvæða
hafi yfirhöndina, — börnin kom-
ist ekki hjá að skilja, að góð
breytni er sigursælli en slæm.
Mín reynsla er líka sú^ að undan-
tekningarlaust hallist lesendurnir
á sveif með góðu söguhetjunum.
Þess vegna er nauðsynlegt að láta
þær bera sigur úr býtum að lokum
En á þessu vill verða misbrestur
hjá sumum bandarískum höfund-
um.
Fyrst í stað var ég hálfsmeyk
við að koma á framfæri jákvæðri
boðun í barnabókum mínum, hélt
að það gengi ekki í börnin og að
þeim jafnvel leiddist það. En ég
hef komizt að þeirri ánægjulegra
etaðreynd, að börn dagsins í dag
virðast taka þessar bækur fram
yfir hinar.
Stafar þetta af því að góðir sið-
ir eru ekki lengur kenndir á mörg-
um heimilum? Af því að mörg
börn fá alls enga trúarlega upp-
fræðslu? Finna börnin til vöntun-
ar á siðferðilegu aðhaldi — og
grípa þyrstum huga við þeim sið-
bætandi áhrifum, sem felast
kunna í barnataókunum? Um þetta
skal ég ekki fella neinn endan-
legan dóm.
Eitld Blyton mr
m. a. höfundur
bókanna um
páfaeauklnn
Kfkl og vlnl
hans.
ALÞýBUBLAÐIÐ — SUNNUDAGSBLAÐ J3J